سهم فرانسوی‌ها از دیپلماسیِ گروگان‌گیری جمهوری اسلامی از آغاز تا امروز

تبلیغ بازرگانی

یکشنبۀ گذشته سی‌ام ماه مه سعید دهقان، وکیل مدافع بَنژَمَن بْری‌یِر، گردشگر فرانسویِ زندانی در مشهد، اعلام کرد که دادسرای مشهد قرار مجرمیتِ موکل او را صادر کرده است. این گردشگر فرانسوی به اتهام «جاسوسی» و «تبلیغ علیه نظام» محاکمه خواهد شد. رسانه‌های جهان از جمله سایت ار اف ای فارسی جزئیات اتهاماتی را که دادسرای مشهد به این فرانسوی وارد کرده، به آگاهی افکار عمومی رسانده‌اند.

دستگیری و محاکمۀ این فرانسوی نمایش تازه‌ای است از «دیپلماسیِ گروگان‌گیری» جمهوری اسلامی. اصطلاح «دیپلماسیِ گروگان‌گیری» را پژوهشگران برای بیانِ یکی از محورهای پایدار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وضع کرده‌اند. به گفتۀ آنان این دیپلماسی از آغاز بنیان‌گذاری جمهوری اسلامی در ۱۹۷۹ تاکنون تغییری نکرده است.

دیپلماسیِ گروگان‌گیری در ۴ نوامبر۱۹۷۹ ده روز پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی با حملۀ دانشجویان خط امام به سفارت آمریکا در تهران آغاز شد. آن گروگان‌گیری پس از چهارصد و چهل و چهار روز در ۲۰ ژانویۀ ۱۹۸۰ در روز مُعارفۀ رونالد ریگان، رئیس جمهور منتخب آمریکا، و در میانۀ مراسم سوگند او به پایان رسید.

در ۴۲ سال گذشته جمهوری اسلامی «دیپلماسیِ گروگان‌گیری» را در روابطش با کشورهای غربی به کار بسته و معمولاً به نتایج دلخواهش رسیده است. فرانسه از جمله کشورهایی است که بارها این دیپلماسی را آزموده است. جمهوری اسلامی شهروندان فرانسوی‌ را نخست به دست حزب‌الله لبنان گروگان گرفت. 

در ۱۹۸۵ آدم‌ربایان حزب‌الله «مارسل کَرتوُن» و «مارسل فوُنتِن»، دو دیپلمات فرانسوی، را در بیروت ربودند. چند هفته بعد سازمان زیرزمینی «جهاد اسلامی لبنان» ژان پُل کوُفمَن، روزنامه‌نگار و نویسندۀ فرانسوی، و میشل سوُرا، جامعه شناس و پژوهشگرِ مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، را نیز به اسارت گرفت. جهاد اسلامی لبنان در آن زمان شاخه‌ای از حزب‌لله بود و رهنمودهایش را از ایران می‌گرفت.

میشل سوُرا در ۱۹۸۶ در اسارت جان سپرد. اما حزب‌الله در همان سال روزنامه نگار فرانسوی دیگری به نام «ژان لویی نوُرماندَن» را در بیروت اسیر کرد. در ۱۹۸۷ «رُژه اوُک»، روزنامه نگار و دیپلمات فرانسوی، نیز در بیروت به اسارت حزب‌الله درآمد. این دو گروگان در پی مذاکراتی که «شارل پاسکووا»، وزیر کشور فرانسه، با مقامات ایرانی کرد در ۲۷ نوامبر۱۹۸۷ آزاد شدند. فردای آن روز وحید گُرجی، تروریست ایرانی، نیز که در سفارت ایران در پاریس پناه گرفته بود به ایران بازگشت.

ژان پُل کوُفمن، مارسل کَرتوُن و مارسل فوُنتِن در ماه مه ۱۹۸۸ با کوشش‌های ژاک شیراک، نخست وزیر میتران، و پادرمیانی حافظ اسد آزاد شدند. با آن گروگان‌گیری ایران توانست انیس نقاش، عامل نخستین ترور نافرجام شاپور بختیار، را که در فرانسه به حبس ابد محکوم شده بود آزاد کند.

در ۲۰۰۹ کلوتید رِیس، دختر ۲۵ سالۀ فرانسوی، که برای مطالعات دانشگاهی در دانشگاه اصفهان به ایران سفر کرده بود به اتهام جاسوسی دستگیر شد. او در ۱۵ ماه مه ۲۰۱۰ در پی مذاکراتی آزاد شد. دو روز بعد، علی وکیلی راد، قاتل شاپور بختیار، که ۱۸ سال در فرانسه زندانی بود، به ایران بازگشت.

آخرین نمونۀ «دیپلماسیِ گروگان‌گیری» جمهوری اسلامی رولان مارشال، پژوهشگر فرانسوی، بود که پس از ۸ ماه حبس در ایران در مارس ۲۰۲۰ با جلال روح‌الله نژاد، مهندس ایرانیِ زندانی در فرانسه مبادله شد. 

تاریخچۀ گروگان‌گیری دوتابعیتی‌ها فرصت دیگری می‌طلبد.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید