گامبی وزیر در مقابل دفاع سیسیلی:‌ تحلیل شطرنجی جدال ایران و اسرائیل - Gooya News

تحلیلگری آمریکایی: تحلیل شطرنجی نشان می‌دهد ایران در حال حمله و اسرائیل در حال دفاع است

ایندیپندنت فارسی - زک هریسون، تحلیلگر آمریکایی که سابقه حضور در ارتش اسرائیل را هم دارد، در مقاله‌‌ای که برای نهاد خبری «مدیا لاین» نوشته جنگ غیرمستقیمی که بین ایران و اسرائيل جاری است را با استفاده از بازی شطرنج تحلیل می‌کند.

آقای هریسون در این مقاله که در روزنامه «اورشلیم پست» اسرائیل هم باز نشر شده، می‌گوید «حرکات راهبردی ایران» را باید «با استفاده از رویکرد نظریه شطرنج زنده با اتکا بر راهبردها، حرکت های آغازین و بازی‌های تاریخی شطرنج بین استادبزرگ‌ها» بررسی کرد. او می‌گوید مهم‌ترین سوالی که این تحلیل می‌کوشد به آن پاسخ دهد این است که آیا ایران از سلاح‌ هسته‌ای استفاده خواهد کرد یا نه؟

تحلیل هریسون مورد توجه مارک دوبوویتز، رئیس اتاق فکر «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، قرار گرفت که نزدیک به رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، دونالد ترامپ، دانسته می‌شود و طرفدار تحریم‌ها و فشار حداکثری بر ایران بوده است. آقای دوبوویتز این مقاله را در توییتر بازنشر داد و آن‌را تحسین کرد.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

این تحلیلگر اشاره می‌کند که برخلاف هوش مصنوعی که «روندی تحلیلی» است، بازی شطرنج «روندی نظام‌مند» است. برخی ناظران به استفاده ارتش اسرائیل از هوش مصنوعی و ابرکامپیوترها در حمله اخیر به نوار غزه اشاره کرده بودند. اشاره هریسون اما به تحلیل‌گر دیگری است که خواهان استفاده از «تفکر نظام‌مند» مشابه آنچه در بازی شطرنج موجود است به عنوان ابزاری در تحلیل اطلاعات نظامی و تدوین راهبردهای ژئوپلیتیک شده بود: سرتیپ یوسف کوپرواسر، رئیس پیشین بخش پژوهشی اداره اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل. این چهره نظامی در مقاله‌ای برای موسسه بروکینگزِ آمریکا نوشته بود که «تفکر نظام‌مند» باعث رویکردی کل‌گراتر به کار اطلاعاتی می‌شود و می‌تواند به «تمرکز بیشتر به پیرامون فرهنگی هر سوژه (ایدئولوژی، مذهب، افکار عمومی، روان‌شناسی، ادبیات و هنر) کمک کند».

هریسون اشاره می‌کند که در بازی شطرنج کنترل مرکز میدان، پیشرفت مقابل حریف و حفاظت از مهره شاه امر مهمی است و «تمام این مفاهیم را می‌توان در مورد تخاصم ایران و اسرائیل به کار بست». او در ضمن اشاره به ریشه‌های ایرانی‌ـ‌فارسی برخی اصطلاحات شطرنج مثل «شاه مات» کرده است.

این تحلیلگر که برای این مقاله با برخی قهرمانان پیشین شطرنج ایران نیز گفت‌وگو کرده، می‌نویسد: «در بازی شطرنج ژئوپلیتیک بین ایران و اسرائیل، ایران مهره سفید را بازی می‌کند و در حال حمله است. در زبان شطرنج، ایران مشغول بازی گامبی وزیر است. گامبی در شطرنج به بازی آغازینی گفته می‌شود که در آن مهره‌ای پیش گذاشته می‌شود و حریف تحریک می‌شود که آن‌را تصاحب کند. گامبی وزیر بازیکن مقابل را تطمیع می‌کند که منابع مهمی را گرد آورد و باعث محدود کردن حرکات‌های آن می‌شود. این حرکت بی‌شباهت به نبرد ترموپیل که در آن اسپارتی‌ها در گذرگاهی کوهستانی گیر آمدند نیست.»

اشاره هریسون به نبرد مشهوری در جنگ‌های ایران و یونانِ قرن پنجم پیش از میلاد است که در آن ارتش ایرانِ هخامنشی به رهبری خشایارشا موفق شد، دولت‌شهرهای یونانی به رهبری اسپارت را شکست دهد و کنترل بخش‌های مهمی از مرکز یونان و از جمله شهر آتن را به دست بگیرد.