طرح ناسا برای اعزام دو کاوشگر به سیاره زهره

سفینه "داوینچی+" قرار است اتمسفر سیاره زهره (ونوس) را بررسی کند و سفینه "وریتاس" نقشه‌ای از اجسام آسمانی تهیه خواهد کرد.

با این دو مأموریت اداره کل ملی هوانوردی و فضا آمریکا (ناسا) می‌خواهد دریابد که چرا زهره یا ونوس، با اینکه پیش‌شرط‌های مشترکی با سیاره زمین داشته است، به سیاره‌ای با چندصد درجه حرارت تبدیل شده که امکان شکل‌گیری حیات در آن میسر نیست.

سازمان ناسا می‌گوید که زهره در دوران‌های بسیار دور "نخستین جهان قابل سکونت در منظومه خورشیدی" و حتا دارای یک اقیانوس بوده است. پژوهشگران می‌خواهند این امر را به وسیله سفینه "داوینچی+" تحقیق و ثابت کنند.

ناسا اعلام کرده که یکی از این دو ماموریت  با نام “داوینچی پلاس” (DAVINCI+) که مخفف عبارت “تحقیق درباره گازهای نجیب اتمسفر عمیق، شیمی و تصویربرداری سیاره زهره” است. هدف اصلی آنها تجزیه و تحلیل فضای آشفته و سمی زهره است. سوالات بسیاری از گذشته تاکنون درباره نحوه شکل‌گیری و تکامل این سیاره و اینکه آیا در گذشته در سطح آن آب مایع قرار داشته یا نه وجود داشته است.

در طول این ماموریت کوتاه مدت، کاوشگر کروی “داوینچی پلاس” از یک چتر نجات استفاده می‌کند تا به آهستگی بر روی سطح سیاره زهره فرود بیاید و طی این مدت اندازه‌گیری‌های مختلفی را انجام خواهد داد. برای مثال این کاوشگر سعی خواهد کرد تا اثر گازهای نجیب مانند زنون که می‌تواند درک آنها از فعالیت‌های هیدرولوژیکی و آتشفشانی سیاره زهره در گذشته را افزایش دهد، کشف کند.

ابزارهایی که بر روی کاوشگر “داوینچی پلاس” نصب می‌شوند، قادر به محافظت از این کاوشگر در برابر گرما و فشار عظیم این سیاره خواهند بود. این ابزارها شامل یک دوربین است و علامت پلاس در نام این پروژه نیز به دلیل وجود آن است.

علاوه بر این، ماموریت مذکور اولین تصاویر با وضوح بالا از ویژگی‌های منحصر به فرد زمین شناسی در زهره معروف به “tesserae” را که ممکن است قابل مقایسه با قاره‌های زمین باشد و نشان دهنده این باشد که سیاره زهره دارای زمین‌ساخت صفحه‌ای است، خواهد فرستاد. این اولین مأموریت تحت هدایت ایالات متحده در جو ونوس از سال ۱۹۷۸ است و نتایج حاصل از آن می‌تواند درک محققان از سیاره را افزایش دهد. “جیمز گاروین” از “مرکز پرواز فضایی گادرد در گرینبلت، مریلند” رهبری این پروژه را بر عهده دارد.

ماموریت  دیگر نیز “وریتاس” (VERITAS) نام دارد که مخفف عبارت  “قابلیت انتشار زهره، علوم رادیویی، تداخل‌سنجی رادار دهانه ترکیبی، توپوگرافی و طیف سنجی” است. قابلیت انتشار یا گسیلندگی یک ماده به قابلیت انتشار تشعشع توسط سطح آن جسم گفته می‌شود. این قابلیت انتشار تشعشعی یک خاصیت از ماده است که بیان‌ کننده نسبت انرژی تشعشع شده توسط ماده مورد نظر به انرژی تشعشع شده توسط یک جسم سیاه در همان درجه حرارت است.

این مأموریت می‌خواهد شواهدی بیابد که چرا تأثیر گازهای گلخانه‌ای اتمسفر بر سیاره ونوس تا این اندازه قوی است و زمینه هر نوع حیاتی را از میان برده است. علاوه بر این قرار تصاویری با پیکسل بالا از سطح زهره به زمین ارسال شود.

مرکز هوافضای آلمان، آژانس فضایی ایتالیا و مرکز ملی مطالعات فضایی فرانسه نیز در تهیه نقشه‌بردار مادون قرمز کمک خواهند کرد. توماس زوربوچن، مدیر بخش علوم ناسا گفت: «ما در حال برنامه‌ریزی برای انجام عملیات جدید و بازدید از سیاره‌ای که بیش از ۳۰ سال است از آن بازدید نکرده‌ایم، هستیم.»

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  پلوتو در دیدرس

  تصویری از سیاره پلوتو که کاوشگر "افق‌های جدید" به تازگی فرستاده است. در روزهای آینده این تصاویر روشن‌تر و بهتر خواهند بود، زیرا این کاوشگر هرچه بیشتر به این سیاره کوچک نزدیک می‌شود.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  به زودی در نزدیک‌ترین فاصله ممکن

  کاوشگر "افق های جدید" قرار است در ۱۴ ژوئیه سال جاری به فاصله ۱۲ هزار کیلومتری پلوتو برسد. این فاصله تقریباً ۳۰ برابر کوچک‌تر از فاصله میان زمین و ماه است. اما فاصلۀ ایستگاه فضایی آی.اس.اس. با زمین برعکس به مراتب کمتر از این است. این ایستگاه در فاصلۀ ۳۵۰ کیلومتری زمین در حرکت است. در پس زمینۀ این تصویر بزرگترین قمر پلوتو به نام شارون دیده می‌شود.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  کره‌ای که دیگر سیاره نامیده نمی‌شود

  هفت ماه پس از پرواز کاوشگر "افق‌های جدید"، اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی اعلام کرد که پلوتو را نباید دیگر سیاره نامید. حالا این کره تنها یک سیار‌ه‌ بسیار کوچک خوانده می‌شود. مداری که این کره می‌پیماید، همانند دیگر سیاره‌ها، به قدر کافی دایره‌ای نیست و شکل بیضوی دارد.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  مقایسۀ بزرگی سیاره‌ها

  نزدیک‌ترین سیاره به کرۀ آتشین خورشید عطارد است. پس از عطارد، زهره، زمین و مریخ قرار دارند. در میان مریخ و سیارۀ غول‌پیکر مشتری یک سیارۀ بسیار کوچک دیگر به نام "سرس" قرار دارد. پس از مشتری سیاره‌های زهل، اورانوس و نپتون در اطراف خورشید می‌چرخند. در آخرین قسمت دو نقطۀ بسیار کوچک دیده می‌شوند که عبارت‌اند از پلوتو با قطر تنها ۲۳۱۰ کیلومتر، و بزرگترین قمر آن به نام شارون.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  همه اقمار پلوتو کروی نیستند

  یکی از اهداف کاوشگر "افق‌های جدید" کشف اسرار در مورد اقمار پلوتو است. مثلا یکی از پرسش‌ها این است که بزرگی قمر استوکس چه اندازه است. حدس زده می‌شود که استوکس میان ۸ تا ۲۸ کیلومتر قطر داشته باشد. در ماه‌های ژانویه و فوریه سال جاری کاوشگر یاد شده از سه قمر پلوتو، "شارون"، "استوکس" و "هیدرا" تصاویری برداشته و به زمین مخابره کرده بود.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  رقص سیارکی در مدار قمر

  یک قمر دیگر به نام "نیکس" به شکل یک تخم مرغ در مدار پلوتو می‌چرخد. اما این تصویری نیست که کاوشگر "افق‌های جدید" برداشته باشد، بلکه یک تمثیل کمپیوتری است که پژوهشگران ناسا بر اساس ارقام و مشخصاتی که داشته‌اند تهیه کرده‌اند. قمر "نیکس" نه تنها در یک مدار به دور پلوتو می‌چرخد، بلکه همواره به سوی مدار "شارون" نیز کشانده می‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت که نیکس هم‌زمان یک قمر برای قمر دیگر نیز است.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  هفت وسیله در کاوشگر "افق‌های جدید"

  کاوشگر "افق‌های جدید" دارای سه ابزار نوری برای دید است که در محدوده‌های مختلف طیفی می‌توانند تصویربرداری کنند. این فضاپیما همچنین دارای دو طیف‌سنج پلاسمایی است که ذرات باد خورشیدی را تجزیه و تحلیل می‌کنند. افزون بر آن، در این کاوشگر دستگاه‌هایی برای تجزیه و تحلیل گرد و غبار و سنجش اشعه نصب شده‌اند.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  تلسکوپ نوری

  متخصصان در حال نصب یک تلسکوپ با ساحۀ دید وسیع در این کاوشگر هستند. دوربین دیجیتال این تلسکوپ اشعه‌ای که در ساحه پخش امواج باشد را حس می‌کند. سنگین‌ترین بخش این دوربین ۸,۶ کیلویی، لنز یا بخش عدسی آن است که ۵,۶ کیلوگرم وزن دارد.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  از سال ۲۰۰۶ در مسیر کاوش فضایی

  کاوشگر "افق‌های جدید" در ۱۹ ژانویه ۲۰۰۶ توسط یک راکت سه مرحله‌ای از پایگاه فضانوردی کیپ کاناویرال ایالات متحده آمریکا به فضا پرتاب شد. پس از آن این کاوشگر با سرعت و به صورت فوری به مداری پرتاب شد که قوای جاذبۀ زمین و خورشید نتوانند آن را منحرف سازند. بدین منظور یک سرعت ۱۶,۲۶ کیلومتر در ثانیه برای این کاوشگر لازم بود.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  هرچه دورتر از خورشید

  مسیر کاوشگر چنان سنجش شده بود که از مرکز به سوی آخرین نقاط منظومه شمسی حرکت کند. این کاوشگر در مسیر خود از کنار سیارکی با نام 132524 APL و نیز سیاره مشتری گذر کرد. کاوشگر "افق‌های جدید" خود را تا فاصلۀ ۲,۳ میلیون کیلومتری به این سیارۀ بزرگ نزدیک کرده بود. کاوشکر مذکور در آنجا داده‌هایی را در رابطه با اتمسفر، اقمار و ساحۀ مغناطیسی این سیاره ضبط کرد.

• کاوشگر فضایی ناسا در راه کشف افق‌های تازه

  انتظار پرهیجان برای دریافت تصاویر بهتر

  این کاوشگر هفته گذشته پس از یک مشکل فنی دوباره مجهز و فعال شده است. احتمال داده می‌شود که این سفینه تصویرهای بیشتر و شفاف‌تری به زمین ارسال کند.

  نویسنده: فابیان شمیت/ صفی الله ابراهیم خیل