نگرانی از مرزبندی‌های جدید در بالکان

نگرانی از مرزبندی‌های جدید در بالکان

• گای دلونی
• خبرنگار بی‌بی‌سی در بالکان

۳ ساعت پیش

منبع تصویر، AFP

والنتین اینزکو، نماینده عالی سازمان ملل متحد در بوسنی و هرزگوین می گوید: "تغییر مرزها به معنی باز کردن جعبه پاندورا (شخصیت افسانه ای که درِ جعبه ای را که تمام رنج ها و مصائب جهان در آن بود، باز کرد) خواهد بود.

ماموریت والنتین اینزکو، نظارت بر اجرای موافقتنامه صلح دیتون است که در سال ۱۹۹۵ امضا شد و به حدود به چهار سال جنگ که به قیمت جان نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر تمام شد، پایان داد.

ابراز نگرانی او وجود دو سند غیر رسمی مبنی بر احتمال ترسیم مجدد شماری از مرزهای موجود در بالکان است. قبل از این که سندها را رسانه های بالکان غربی ببینند، محافل دیپلماتیک از آن باخبر بودند.

ولنتین اینزکو، معتقد است تا آنجا که به بوسنی مربوط می شود مرزبندی مجدد مشکل نقص عملکرد کنونی را برطرف نخواهد کرد.

"اگر کسی می خواهد به تغییر مرزها فکر کند، باید اول تمام قبرهای نظامی از فرانسه تا استالینگراد را ببیند."

• با کشف گورهای دسته جمعی، صربستان به آرامی با گذشته‌اش روبرو می‌شود
• طوفان از راه می‌رسد

مانند سایر اسناد غیر رسمی، در این سندها هم نام نویسنده ذکر نشده ولی مندرجات آن موجب برانگیخته شدن خشم مردم در سراسر منطقه شده است.

پیشنهادات این اسناد:

• "انحلال صلح آمیز" بوسنی و هرزگوین و الحاق بخش عمده این سرزمین به صربستان و کرواسی
• وحدت آلبانی و کوزوو
• ایجاد یک منطقه خودمختار با اکثریت قوم صرب در شمال کوزوو

این پیشنهادات به فهرست خواسته های مبتنی بر ناسیونالیسم قومی دهه ۱۹۹۰شباهت زیادی دارد و همه به خاطر دارند که در آن موقع چه نتایجی به بار آورد.

آقای اینزکو، می گوید اشتباه است اگر فکر کنیم جنگ های منجمد، همچنان به همین صورت باقی خواهند ماند: "شما جنگ‌های منجمد در قره باغ و فلسطین را دیده‌اید و آنها هر لحظه ممکن است از سر گرفته شوند. در بوسنی و هرزگوین نیز همین اتفاق می تواند بیافتد."

اکنون در محافل دیپلماتیک این سئوال مطرح است که سندهای مورد بحث را چه کسی نوشته؟

کمتر کسی ممکن است از ایده های مندرج در این اسناد حمایت کند، به استثنای میلوراد دادیک، یک سیاستمدار ارشد صرب که برای پیشبرد ایده انتزاع و جدایی اکثریت صرب تبار منطقه، هرگز فرصتی را از دست نمی دهد. به موجب موافقتنامه صلح دیتون، کشور به فدراسیون بوسنیایی- کروات و جمهوری صرب بوسنی تقسیم شد.

ولی ممکن است این سندها را تنها ملی گرایان افراطی تهیه نکرده باشند. جمهوری اسلوونی ناچار شد این اظهارنظرها را که در توزیع سند اول دست داشته، انکار کند. و رسانه های کوزوو هم دومین سند غیر رسمی را پیشنهاد "فرانسه و آلمان" توصیف کردند.

جیمز کر-لیندسی، کارشناس منطقه بالکان در مدرسه اقتصاد دانشگاه لندن می گوید یکی از سیاست های رهبران اروپا برای حل مناقشه های غیر قابل حل منطقه، خوش خیالی و خوش بینی است:

"ما وجود مشکلات در بالکان غربی را انکار نمی کنیم. دو مشکل مهم وجود دارد که باید حل شود: اختلاف صربستان و کوزوو بر سر استقلال کوزوو- و سوء مدیریت سیاسی ریشه دار در بوسنی."

با این وجود، در اجلاس رهبران منطقه که در اوایل ماه مه به میزبانی اسلوونی برگزار شد، این کشور سعی کرد سندهای غیر رسمی را بلا اثر بداند و به همین منظور پیشنهاد صدور اعلامیه ای را داد که در به آن عدم تخطی به مرزهای کنونی، تاکید شده بود.

ولی صربستان با این پیشنهاد مخالفت کرد. آلکساندر ووچیچ، رئیس جمهور این کشور گفت کشورش مرزهایی را که در منشور سازمان ملل تعیین شده، قبول دارد. به عبارت دیگر او نمی خواست سندی را امضا کند که امکان داشت به شناسایی استقلال کوزوو بیانجامد.

ویوسا عثمانی، رئیس جمهوری کوزوو، پس از دیدار با آقای ووچیچ به بی بی سی گفت او متقاعد شده که بلگراد در تهیه اسناد مورد بحث دست داشته:

"من از همان اول تردیدی نداشتم- کافی است که فقط محتویات (اسناد) را بخوانید و ببینید این مدارک غیررسمی چطور می خواهند ایده ترسیم مجدد مرزها را به عنوان چیزی که می تواند به صلح در منطقه بیانجامد، به پیش ببرند، آنچه که در حقیقت برعکس است."

طبیعی است که صربستان هر گونه اطلاعی را تکذیب کند و جیمز کر-لیندسی، می گوید انواع و اقسام سردرگمی ها و فرضیه های توطئه دیده می شود.

ولی در حالی که ماموریت دوازده ساله آقای اینزکو، به عنوان نماینده عالی سازمان ملل متحد در حال پایان است، او می خواهد مرزهای کنونی را همه بپذیرند و توجه خودشان را به این که سر انجام در اتحادیه اروپا کنار هم خواهند بود، متمرکز کنند.

او می گوید ایده بهتر، پیروی کردن از مورد تیرول است که قسمتی از آن در ایتالیا و بخش دیگر در اتریش است، با چهار گروه قومی متفاوت و یک واحد پول.

ولی برای کشورهای بالکان غربی، عضویت در اتحادیه اروپا سال ها دور از دسترس باقی خواهد ماند. و در نتیجه باید در انتظار بسیاری اسناد غیر رسمی دیگر، اعم از این که با سوء نیت نوشته شده باشد یا به قصد چاره و ره گشایی، بود.

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید