لزوم بررسی سگ‌های بدون صاحب از نظر وجود یک باکتری بیماری‌زا

سالمونلا یکی از عوامل بیماری‌زا ایجاد کننده عفونت‌های روده‌ای است و می‌تواند بیماری‌های گوارشی مثل اسهال‌های حاد تا مزمن را ایجاد کند. این بیماری به عنوان یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان شناخته می‌شود و می‌تواند در انسان به دنبال ارتباط با حیوانات بروز پیدا کند.

شیوع باکتری سالمونلا را در بسیاری از حیوانات به طور دقیق نمی‌توان مشخص کرد؛ چرا که بسیاری از حیوانات مانند سگ‌ها می‌توانند بدون این‌که علائمی نشان دهند ناقل این باکتری باشند و آن را در محیط دفع کنند.

در مورد شیوع و اپیدمیولوژی این بیماری در میان سگ‌ها و انتقال آن به انسان در ایران اطلاعات اندکی وجود دارد. بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه سگ‌های بدون صاحب در تهران را از نظر باکتری سالمونلا و تعیین مقاومت آنتی‌بیوتیکی آن مورد بررسی قرار دادند.

برای انجام این مطالعه در یک پناهگاه حیوانات بی‌سرپرست در اطراف تهران، از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا پاییر سال ۱۳۹۵ تعداد ۱۰۰ نمونه از سگ‌های دارای علایم بالینی (شامل اسهال، بی‌اشتهایی و تب) و ۱۰۰ نمونه از سگ‌های به ظاهر سالم، جمع‌آوری شد و مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که در میان سگ‌های دارای علایم بیماری مشکوک ۹ نمونه (۹ درصد) از نظر وجود سالمونلا مثبت بودند و در سگ‌های ظاهرا سالمن نیز تعداد دو نمونه (دو درصد) از این نظر مثبت بودند.

همچنین مشخص شد که در میان این یازده نمونه، هفت مورد مربوط به سالمونلا تیفی موریوم و چهار مورد مربوط به سالمونلا انتریتیدیس است. بررسی مقاومت آنتی‌بیوتیکی در این نمونه‌ها نیز نشان داد که بیشترین مقاومت سالمونلا انترتیدیس مربوط به آنتی‌بیوتیک جنتامایسین و در مورد سالمونلا تیفی موریوم مربوط به آنتی‌بیوتیک آمیکاسین است.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: با توجه به اهمیت انتقال سالمونلا به عنوان یکی از پاتوژن‌های مشترک انسان و حیوان، پایش بیشتر و مستمر سگ‌های ولگرد به خصوص سگ‌های ولگردی که در پناهگاه‌های مخصوص نگهداری می‌شوند، بیش از پیش حائز اهمیت است. به نظر می‌رسد در پناهگاه‌های نگهداری سگ‌های ولگرد، سالمونلا یک خطر بالقوه برای سلامت عمومی جامعه است.

همچنین این محققان معتقدند که هرچند آنتی‌بیوتیک‌های سیپروفلوکساسین و استرپتومایسین آنتی‌بیوتیک‌های موثری در باکتری سالمونلا هستند، با این وجود مراقبت در تجویز و جلوگیری از تجویز بیش از حد آن‌ها نباید مورد غفلت قرار گیرد.

در انجام این تحقیق نادر عسکری و سیامک مشهدی؛ پژوهشگران دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و کیومرث امینی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «شناسایی سروتاپینگ و تعیین مقاومت آنتی‌بیوتیکی جدایه‌های سالمونلا به دست‌آمده از سگ‌های بدون صاحب در تهران» در نشریه میکروبیولوژی دامپزشکی منتشر شده است.

۲۳۵۲۳۷