روایت «نشخوار» از دغدغه «بازیگر شدن»/ نسل نو حرف نو می‌خواهد

محمدحسین اثنی‌عشری نویسنده و کارگردان نمایش «نشخوار» که این روزها در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است درباره اجرای این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: نمایش «نشخوار» با حمایت هومن سیدی و آموزشگاه آزاد بازیگری هشت میلیمتری، تولید و به اجرا رسیده است. این نمایش ۲۰ بازیگر دارد که هنرجوی همین آموزشگاه هستند. در ابتدا تصمیم داشتیم که داستان نمایش برگرفته از ذهنیات و دغدغه‌های همین هنرجویان باشد و هنرجویان از گذشته یا مشغولیات فکری‌شان بگویند تا با استفاده از اینها بتوانیم نمایشی متکی بر دغدغه بازیگرانش داشته باشیم.

وی ادامه داد: بر همین اساس روند کارگاهی را پیش گرفتیم و بر پایه آموخته‌هایمان در تئاتر وارد عمل شدیم اما پس از مدتی تمرین به نتایج دیگری رسیدیم که حاصلش شد نمایش «نشخوار» از این رو که دست گذاشتیم روی دغدغه همه این هنرجویان یعنی بازیگر شدن. هنرجویان تازه کار بودند و هدفم این بود که در ابتدا با تمرینات متفاوت، آن‌ها با این فضا بیشتر آشنا شوند و رشد پیدا کنند، پس تصمیم گرفتیم تا با خواندن رمان و نمایشنامه و همچنین گوش کردن به موسیقی و جمع‌آوری متریال به تحقق این موضوع کمک کنیم.

اثنی‌عشری متذکر شد: نگاه من این است که تئاتر هم مثل مجسمه‌سازی و نقاشی نیازمند متریالی برای تولید است و متریال تئاتر چیزی نیست جز حیطه گسترده ادبیات مثل داستان، شعر، ادبیات نمایشی. موسیقی هم بخش مهمی از این متریال را شامل می‌شود چرا که ابزار ساختن یک نمایش موادی مثل این‌هاست. کلیت این نمایش مواجه ۲ نسل از بازیگران تئاتر با یکدیگر است. شهر لامکان است و نام کاراکترها هم برگرفته از نمایشنامه‌های کلاسیک و امروزی هستند. مسئله مهم این بود تا از بدن بازیگران به مثابه ابزار و هر چیزی در صحنه اعم از دکور استفاده شود. بازیگران تبدیل به آکسسوار می‌شوند و دیوارهای صحنه را می‌سازند. پروسه رسیدن تمرین تا اجرای این نمایش، ۵ ماه طول کشید.

وی درباره حضور نسل جوان در تئاتر امروز عنوان کرد: هنر تئاتر نیاز به افراد جوان و جستجوگر دارد که نوآور باشند و همچنین با مطالعات گسترده خودشان، فکر به‌روزی داشته باشند که حضورشان باعث می‌شود ما اتفاقات تازه‌ای را در تئاتر ببینیم. جوان‌ها آدم‌های جریان‌سازی هستند و لازم است که به آنها بها داده شود تا وارد میدان شوند و بتوانند کار کنند. نسل نو در تئاتر، جریان نو می‌طلبد چرا که مخاطبانی با فکر و ایده‌آل‌هایی جدید دارد. مهم‌ترین نسلی که باید تأثیری روی آن گذاشته شود نسل جوان است و چه بهتر این جوانان باشند که بتوانند این تأثیرگذاری را ایجاد کنند. نسل جدید، زبان جدیدی دارد، پس نیاز به آدم‌هایی دارند که بتوانند با یکدیگر به زبان و فکر مشترکی برسند.

اثنی‌عشری درباره سختی‌های اجرای نمایش در شرایط بحران کرونا گفت: برای اجرای این نمایش در شرایط شیوع ویروس کرونا، بسیار دچار چالش بودیم که آیا این کار اخلاقی است یا خیر. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که سلامت روان کم اهمیت‌تر از سلامت جسم نیست و باید به این موضوع نیز توجه شود؛ چیزی که مدتی است همه از یاد برده‌اند و یا برای حفظ جان‌شان دچار وسواس فکری شده‌اند. نمایش «نشخوار» درونمایه‌های طنزی دارد که تماشاگر را با حالی خوب از سالن نمایش بدرقه می‌کند. خوشبختانه تا امروز برخلاف پیش بینی ما، استقبال مخاطبان بسیار رضایت‌بخش بوده است.

وی یادآور شد: یکی از دغدغه‌هایی که من در این کار دارم، دیده شدن بازیگرانی است که حداکثر انرژی و پتانسیل خود را می‌گذارند و تلاش شبانه روزی انجام می‌دهند. به نظر من باید کسانی که در حوزه حرفه‌ای‌تر کار می‌کنند یا تجربه بیشتری چه در مدیوم تئاتر چه سینما دارند، این نسل جدید بازیگرها را ببینند و از آنها در آثارشان استفاده کنند چرا که مخاطب از تکرار خسته می‌شود، خواهان تنوع است و دنبال چهره‌ها و بازی‌های جدید می‌گردد.

این کارگردان تئاتر در پایان صحبت‌هایش عنوان کرد: به دلیل اینکه تجربه‌های حضور من در جشنواره‌های تئاتر از اجراهای عمومم بیشتر بوده است به این نتیجه رسیدم که جشنواره‌ها فرصت خوبی برای دیده شدن نسل جدید تئاتر هستند چرا که اکثر گروه‌ها و بازیگرها کارهای یکدیگر را می‌بینند و همدیگر را می‌شناسند اما متأسفانه چارچوب جشنواره‌ها و کارهای پذیرفته شده در آنها، با سیاست‌هایی تک بعدی جلو می‌روند که باعث می‌شود به افراد با نظرات و سبک‌های مختلف کاری بها داده نشود. این ضعف در جشنواره‌های ما وجود دارد و متاسفانه اکثراً برخوردی سلیقه‌ای دارند.

نمایش «نشخوار» به نویسندگی و کارگردانی محمد اثنی‌عشری و تهیه‌کنندگی معین شاهچراغی و نیما مظاهری از ۴ خرداد ساعت ٢٠ در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است. بازیگران این نمایش نیلوفر جبار زارع، غزاله جعفرپور، ماهان جباری، محمدامین خادم، ابوالفضل رشیدی، مینا رسولی، بابک سلیمی، سپیده سیرانی، رعنا شفیع‌زاده، پوریا صفایی‌زاده، آرین طوقیان، یاسمن گلرخ، تینا مومن‌زاده، محمدامین موسوی، یگانه ماموریان، محمدحسن نیلوفر، علی ویسی و مهدی یزدانی هستند.

محمدحسین اثنی‌عشری فارغ‌التحصیل کارشناسی نمایش از دانشگاه هنر تهران است که از جمله فعالیت‌های وی در حوزه کارگردانی می‌توان به نمایش‌های «آنتی‌گونه»، «مصاحبه»، «شاه‌اوبو»، «عروسی شغال»، «بیف استراگانوف» و «حکایت ماه‌دولت» اشاره کرد. وی همچنین در نمایش‌هایی چون «در باب ماراساد»، «آخرین بازی»، «به سوی دمشق»، «رژه کور» به عنوان بازیگر حضور داشته است.

وی فعالیت‌های اجرایی نیز در جشنواره‌های مختلفی داشته که از آن جمله می‌توان به به دبیری کانون نمایش دانشگاه هنر، دبیری انجمن علمی نمایش عروسکی دانشگاه هنر، مدیر پشتیبانی بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران، مدیر اجرایی سایت جشنواره بین‌المللی تهران- مبارک، عضو شورای سیاستگذاری نهمین و دهمین جشنواره مونولوگ دانشگاه هنر، سردبیر مجله تخصصی تئاتر عروسکی، دبیر دهمین جشنواره حرکت دانشگاه هنر اشاره کرد.