تلویزیون، چند ساعت به نامزدهای ریاست‌جمهوری، تریبون داد؟

پخش تبلیغات تلویزیونی در جریان سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری از جمعه ـ هفتم خرداد ـ آغاز شد و در جریان آن هفت کاندیدای احراز صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان، فرصت پیدا کردند تا آخرین روزی که قوانین انتخاباتی به آنها اجازه می دهد (۲۶ خرداد ماه) از آنتن رسانه ملی و مخاطبانش برای معرفی برنامه هایشان و همچنین طرح انتقادهایی از دولت فعلی و دیگر رقبا بهره ببرند.

بر این اساس شبکه یک سیما که پخش برنامه های «با دوربین» (رییس جمهور) (۴۰ دقیقه) و مستندهای تبلیغاتی نامزدها (دو مستند ۳۰ دقیقه ای) را عهده دار شده بود، در مجموع به هر نامزد ۱۰۰ دقیقه فرصت داد تا در پربیننده ترین ساعات خود یعنی هشت شب و ۱۹ و ۳۰ دقیقه، برنامه های تبلیغاتی خود را روی آنتن بفرستند. هر چند برخی از نامزدها به دلیل اینکه حاضر به سانسور مستند خود نشده بودند یا دیر به این خواسته تن دادند، در نهایت از فرصت پخش یکی از فیلم های تبلیغاتی خود محروم شدند.

مناظره های انتخاباتی هم که همانند دوره های گذشته از شبکه اول سیما پخش شد، در هر قسمت ۱۸۰ دقیقه را شامل می شد و در جریان آن به هر نامزد چیزی حدود ۲۹ دقیقه ـ در دو بخش مختلف ـ فرصت داده می شد که به سوالات پاسخ دهد، به نقد دیدگاه‌های رقبای خود در مناظره بپردازد و درباره دیدگاه‌های مطرح شده سخن بگوید و از خود دفاع کند.

شبکه دو سیما هم در سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری ۱۰۰ دقیقه از آنتن خود را به هر نامزد اختصاص داد؛ بخش خبری ۲۰:۳۰ (گفت و گوی تصویری و بدون تعارف) در مجموع به مدت ۱۰ دقیقه برای هر نامزد و نیز دو گفت و گوی ویژه خبری به مدت ۴۵ دقیقه برای هر نامزد.

شبکه سه سیما برنامه «رییس جمهور و جوانان» را از جمعه ـ ۱۴ خرداد ماه ـ آغاز کرد و به هر نامزد مدت ۶۰ دقیقه فرصت داد تا در ساعت ۶ عصر با حضور در استودیویی، نقطه نظراتش را در جمع عده ای از جوانان بیان کند.

شبکه چهار در انتخابات ۱۴۰۰، برنامه «با نخبگان» را داشت این برنامه هم به مدت ۶۰ دقیقه برای هر نامزد پخش شد. شبکه پنج برنامه «دست خط» را به مدت ۶۰ دقیقه برای هر نامزد روی آنتن برد و شبکه خبر هم گفت و گوی ضبط شده نامزدها را به مدت ۳۰ دقیقه برای هر کدام پخش کرد.

برنامه «ایران ما» در شبکه جام جم به هر کدام از نامزدهای انتخاباتی مهلت داد تا در ساعت یک بامداد به وقت تهران در دو نوبت (هر بار به مدت ۶۰ دقیقه) نقطه نظراتش را مطرح کند.

و بر این اساس می توان گفت با فاکتور گرفتن از مناظره ها که سهم تقریبی هر نامزد در مجموع سه مناظره حدود ۹۰ دقیقه بوده است، شبکه های تلویزیونی به هر یک از هفت نامزد ریاست جمهوری، ۵۳۰ دقیقه فرصت دادند که برنامه های تبلیغاتی خود را مطرح کنند؛ یعنی چیزی حدود ۸ ساعت و ۵۰ دقیقه.

اما شبکه های سراسری در حالی این حجم از آنتن خود را در ساعت پربیننده روز در اختیار این افراد قرار داده اند که پس از پخش تمامی این برنامه ها و در آخرین روز از تبلیغات نامزدها در صداوسیما، سه کاندیدا از بین هفت نفر، اعلام انصراف کردند تا آنتن رسانه ملی در حقیقت تریبون برخی افرادی شود که در نهایت از شرکت در انتخابات کنار کشیدند.

ضمن اینکه در کنار شبکه های سراسری سیما، شبکه های استانی نیز بیکار نماندند و با دادن فرصت به نامزدها، تلاش کردند جایگزین سفرهای استانی شوند که در دوران کرونا امکان انجام آن نبود؛ هرچند که اغلب نامزدها در آخرین روزهای باقیمانده به انتخابات این رویه را هم زیر پا گذاشتند و در استان‌ها هم حاضر شدند.

در کنار تمام این ارقام، همچنین نباید از تبلیغات نامزدها در شبکه‌های رادیویی و همچنین اختصاص سهم عظیمی از اخبار رسانه های رسمی برخط و مکتوب به نامزدهای انتخاباتی هم غافل شد؛ کاندیداهایی که تقریبا نیمی از آنها در فاصله دو روز مانده به انتخابات از ادامه حضور انصراف دادند تا در حقیقت بخش اعظمی از این ظرفیت رسانه ای کشور صرف انتقال نقطه نظرات افرادی شود که در نهایت به نفع دیگری کنار کشیدند و شاید از ابتدا هم تصمیمی جدی برای نشستن بر صندلی ریاست قوه مجریه را نداشتند.

۵۷۵۷