میزگرد کنشگری سیاسی جوانان در آستانه انتخابات ۱۴۰۰

ایسنا/قزوین جلسه کنشگری سیاسی جوانان ایران در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰؛ ۲۶ خرداد به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی و خبرگزاری ایسنا در قزوین برگزار شد.

در این جلسه که دکتر حسین محمدی، استاد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، سید مهدی سیدصادقی، مدیر فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و تعدادی از دانشجویان دانشگاه‌های استان قزوین حضور داشتند موضوع انتخابات و مردم سالاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

حسین محمدی در ابتدای بحث درخصوص شکل‌گیری حکومت مردم سالاری در ایران تصریح کرد: زمانی که امام خمینی (ره) مبارزات خود را آغاز کردند از لحاظ اجتماعی و سیاسی ۲ اردوگاه جدی وجود داشت و هرگونه اثرگذاری کشورها زمانی اتفاق می‌افتاد که خودشان را بین این ۲ گروه تعریف می‌کردند و خارج از این هیچ امکانی برای آن‌ها وجود نداشت.

وی افزود: این ۲ مسیر به ظاهر متفاوت است، یکی از آزادی صحبت می‌کند و دیگری در حوزه عدالت و فاصله طبقاتی تلاش می‌کند که هر کدام ادبیات نظری خاص خودشان را دارند و توانستند مباحث نظری خود را در جامعه عینیت ببخشند، این مباحث صرفاً ذهنی و انتزاعی نیست چرا که بر اساس آن یک نظام سیاسی و اجتماعی و یک نوع سبک زندگی سامان گرفته است.

محمدی بیان کرد: این ۲ در مواردی رقیب یکدیگر هستند منتها با وجود تفاوت‌ها، یک وجه اشتراک بین آن‌ها وجود دارد وقتی اصول تفکر این‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم مشاهده می‌کنیم که هر ۲ بر کنار گذاشتن دین از عرصه مناسبات سیاسی و اجتماعی تأکید دارند در واقع مارکسیسم و لیبرالیسم با ادبیات مختلف بر این موضوع تأکید دارند و اگر بخواهیم خوشبینانه نگاه کنیم برای حذف دین گامی بر نمی‌دارند اما دین را تقلیل می‌دهند تا بتوانند مناسبات فردی افراد را پوشش دهند اما کارکردی برای مناسبات اجتماعی و اقتصادی دین قائل نیستند.

وی اظهار کرد: وجه مشترک این ۲ را می‌توان نوع نگاه به مردم دانست، در نظام لیبرال و بلوک غرب همه منافع و مسائلی که وجود دارد به نفع طبقه‌ای تحت عنوان سرمایه‌داری تعریف می‌شود و نظام سرمایه‌داری شکل می‌گیرد.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: طبقه سرمایه‌داری طبقه‌ای از اشراف و مرفهین هستند که همه منابع عمومی جامعه در دست آن‌ها است و آن‌ها می‌توانند ذائقه‌سازی کنند و به لحاظ فرهنگی اثرگذار باشند، بقیه افراد باید در خدمت آن‌ها باشند و برای اینکه افراد را با خود همراه کنند شعارهایی تحت عنوان حقوق بشر را مطرح می‌کنند؛ در نقطه مقابل مارکسیسم را می‌بینیم که نگاه خاصی به مردم دارند و مسئله فاصله طبقاتی را مطرح و جامعه را به صورت طبقه‌ای مورد تبیین قرار می‌دهند، طبقه‌ای تحت عنوان طبقه کارگری ایجاد و تلاش می‌کنند تا آن‌ها را علیه نوع دیگری از جامعه بشورانند.

وی تأکید کرد: نوع نگاه آن‌ها به مردم نیز نگاه خاصی است، تاریخ به گونه‌ای پیش می‌رود که این انگاره شکل می‌گیرد که این دو الگو، الگوی نهایی و اثرگذار برای مدیریت جامعه است و فضا به گونه‌ای پیش رفت که دیگر کسی به الگوی سوم فکر نکرد اما امام خمینی (ره) نگاه جدیدی داشتند،  مسئله دین و مردم در نگاه ایشان نقش اساسی دارد و بر مبنای نگاه به مردم و جایگاه دین یک الگوی سومی استخراج می‌شود که یک بخش آن ولایت فقیه است ‌و در سال ۵۷ تحت عنوان جمهوری اسلامی یا مردم‌سالاری دینی عینیت پیدا می‌کند.

مراحل مردم‌سالاری دینی

محمدی بیان کرد: مردم سالاری دینی سه مرحله را طی می‌کند، یک مرحله قبل از پیروزی انقلاب که مرحله مبارزه است و در قالب مبارزه تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد تا این معنا فهم شود، امام تعریف از دین را می‌شکند و می‌گوید که می‌شود از دین به صورت حداکثری استفاده کرد که همین امر موجب اعتراض برخی از علما می‌شود.

وی بیان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اتفاق شگرفی روی می‌دهد و امام برخلاف سایر انقلاب‌های مرسوم، کار را به مردم واگذار می‌کند تا انتخاب کنند که با مخالفت برخی افراد روبه‌رو می‌شود و می‌گویند انقلاب پیروز شده است اما امام خمینی (ره) می‌خواهد حجت را برای تاریخ تمام کند و چندین رفراندم برگزار می‌کند تا با رأی حداکثری مردم انقلاب پیروز شود و این امر نشان دهنده اهمیت مردم نزد امام خمینی (ره) است.

این فعال سیاسی بیان کرد: مرحله دوم استقرار مردم سالاری دینی است، مرحله سوم مسئله تثبیت مردم‌سالاری دینی است، عمده و اساس مردم سالاری دینی در سال‌های اخیر انتخابات بوده است و عده‌ای نسبت به این مسئله نقد دارند که مشارکت مردم را به بحث انتخابات تقلیل داده‌ایم و چرا باید اثرگذاری در حوزه سیاسی و اجتماعی در حال حاضر فقط انتخابات باشد.

وی در ادامه بیان کرد: مردم سالاری دینی به این شکل نیست که مردم صرفاً در انتخابات شرکت کنند و بعد از آن بی‌تاثیر باشند، در مردم سالاری دینی به نقش مردم در بخش‌های مختلف اشاره شده و مسئله جمهوریت و اسلامیت در کنار هم قرار گرفته است، امام خمینی (ره) معتقد بودند جمهوری و اسلامیت باید در کنار هم باشند، بدون پشتوانه مردم نمی‌شود کاری انجام داد بنابراین نقش مردم در این الگو نقشی اثرگذار است.

«رشد» مسئله اصلی مردم سالاری دینی است

محمدی بیان کرد: مردم سالاری دینی در سال‌های اخیر دچار مشکلاتی شده است، در مردم سالاری دینی مسئله اصلی مسئله رشد است، وقتی از مردم سالاری دینی صحبت می‌کنیم در واقع از یک اراده عمومی برای تغییر صحبت می کنیم این اراده باید معطوف به تغییر و تنوع باشد و فرآیند باید منجر به رشد شود و رشد اجتماعی در بستر انتخابات برای مردم شکل بگیرد.

وی عنوان کرد: در برخی موارد شاهد هستیم که می‌گویند مردم در سال ۹۶ اشتباه کردند و آن‌ها را سرزنش می‌کنیم باید توجه کنیم که رشد مردم از طریق بصیرت برای ما اهمیت دارد و نگاه ما نگاه ابزاری نیست، رویکرد نباید سرزنش باشد گاهی اوقات یک اشتباه می‌تواند زمینه‌ی رشد را فراهم کند حضور مردم در انتخابات اثرگذار است و باید زمینه را برای رشد و ارتقاء نگاه سیاسی مردم فراهم کنیم.

این مدرس دانشگاه با اشاره به مسئله رشد، یادآور شد: مردم مشکل معیشتی دارند اما شما وقتی از یک حد بیشتری به این مسئله دامن بزنید یک باورپذیری عمیق در بین مردم ایجاد می‌شود که حتماً من مشکل دارم بنابراین حتی فردی که اولیات زندگی را دارد نیز احساس می‌کند که دارای مشکل است، یکی از آسیب‌هایی که ما در مردم سالاری با آن روبه‌‍رو هستیم این است که خواسته‌های مردم را بسیار تقلیل دادیم، مردمی که در ابتدای انقلاب شعار عدالت و استقلال می‌دادند به رشدی دست پیدا کرده بودند که نیازهایشان فراتر از نیاز اولیه شده بود.

وی گفت: مردمی که خواستار عدالت بودند صرفاً افراد نخبه و دانشگاهی نبودند بلکه مردم عادی کوچه و بازاری بودند، در واقع درجه‌ای از رشد وجود دارد که وقتی به آن برسیم نیازهای اولیه مانند خوردن و آشامیدن برای ما اهمیت زیادی ندارد و هدف بالاتر است اما در جامعه امروزی نیازهای مردم را تقلیل دادیم به طوری که نیازها به معیشت کاهش پیدا کرده است.

جامعه ولایی دقیقاً جامعه جمهوری است

سید مهدی سیدصادقی در ادامه نشست اظهار کرد: باید باور کنیم که مسئله مشارکت و مردم‌سالاری برای قبل از صندوق رأی نیست. «مشارکت» از مبنای دینی و ولایت برخاسته و سال‌ها یک مسئله مبنایی بوده است. در دوران باستان چالش دولت-ملت چالش اندیشه سیاسی بوده است. حال این سوال مطرح می‌شود که برای حل این چالش چه کنیم؟

وی بیان کرد: باید تئوری مردم‌سالاری دینی و ولایت فقیه را عمیق درک کنیم برای این امر باید از فضای ژورنالیستی جدا شویم؛ مشارکت کنیم تا اصلحی انتخاب شود که رشد کنیم.

این مسئول با تأکید بر اینکه اگر درست سخن بگوییم اندیشه صحیح شکل خواهد گرفت، اضافه کرد: مسئله مردم نیستند مسئله ما هستیم چون ما می‌خواهیم مردم را راه ببریم اما حقیقت این است که باید با مردم راه برویم هیچ‌گاه به مردم فرصت رشد ندادیم باید بدانیم اندیشه امام خمینی (ره) جزو مهجورترین اندیشه‌هاست و ما به عمق اندیشه ایشان پی نبردیم.

مدیر فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی قزوین خاطرنشان کرد: امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب همیشه با مردم بوده و هستند، رهبر انقلاب مردم را به خوبی می‌شناسند و به خوبی می‌دانند که هدف «رشد» است؛ ما باید توصیه کنیم، با تدبیر راه برویم و عاقبت کار را ببینیم. مردم باید بدانند کجا هستند و چه نقشی دارند در حقیقت نباید بین مردم و مسئولین فاصله بیفتد.

وی تشریح کرد: مطالبه‌گری باید رفته رفته توسط نهادها شکل بگیرد یکی از این نهادها مجلس است اما چون گام‌های اول را طی نکرده‌ایم نمی دانیم چه باید کنیم. در شرایط عادی مسئولین حضور دارند ولی زمانی که جنگ و سیل به راه می‌افتد این مردم هستند که آن را اداره می‌کنند پس درمی‌یابیم که مردم «مشارکت» را بلد هستند.

سیدصادقی با بیان اینکه «عمل» مهم‌تر از برنامه است، تصریح کرد: ما در حال تشکیل دولت اسلامی هستیم یعنی شکل‌گیری منش اسلامی بین دولتمردان مهم است، اگر بهترین برنامه‌ها هم ارائه شود باز هم منتقدانی خواهد داشت بنابراین یک رئیس‌جمهور باید مشورت داشته باشد.

وی اشاره کرد: بهترین الگوی ولایت‌پذیری قرارگیری در افق ولی فقیه است، عده‌ای می‌گویند گوشمان به دهان رهبر باشد این اشتباه است بلکه همه باید در افق دید ولی فقیه قرار بگیرند. مردم، مشارکت و انقلاب اسلامی را خوب درک نکردند آنانی که اندیشه دینی ندارند در ذهنشان رسوبات غربی و سلطنتی وجود دارد.

مدیر فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی قزوین متذکر شد: ما ولی مردم و مردم ولی ما هستند این پیوستگی‌ها به ما اجازه می‌دهد تا با مردم سخن بگویید؛ مفهوم نخست «ولایت»، پیوستگی است. جامعه ولایی دقیقاً جامعه جمهوری است در غیر اینصورت جامعه غیرولایی خواهد بود.

وی توضیح داد: «امر به معروف» امری است که از ولی صادر می‌شود و بر مبنای ولایت است، وقتی رهبر در تراز «ولایت» قرار بگیرد مسئله مردم دیکتاتوری نخواهد بود در حال حاضر برخی از مردم می‌گویند چرا رهبر دخالت نمی‌کنند که این نشأت گرفته از خوی دیکتاتوری و باقی مانده از دوران ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در ایران است به همین دلیل مردم از مدیر با برش خوششان می‌آید.

ولایت و جمهوریت با یکدیگر تضاد ندارند

سیدصادقی اظهار کرد: ولایت و جمهوریت با یکدیگر تضاد ندارند رهبر معظم انقلاب می‌خواهند جمهوریت محقق شود برای مثال در زمان مذاکرات علی‌رغم میل باطنی خودشان مبنی بر عدم مذاکره به وزیر امور خارجه اجازه مذاکرات را دادند که این نشان از تحقق جمهوریت دارد، رهبر تلاش دارند تا جامعه رشد کند.

وی گفت: اغلب ما به دنبال سیکل معیوب هستیم بنابراین باید از هیجان‌ها فاصله بگیریم اگر به سخنان رهبری گوش فرا دهیم گمراه نخواهیم شد باید مفاهیم را عمیق درک کرده و عملیاتی کنیم؛ مشکل ما تفکیک است و از ابتدای انقلاب همواره در حال تفکیک بوده‌ایم که کاری اشتباه است.

نتوانستیم مطالبه‌گری داشته باشیم

عیسی رضا زارع، دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی قزوین نیز در این جلسه بیان کرد: باید تمامی دولت‌ها را بررسی کنیم بررسی هشت، ۱۶ و یا ۳۲ ساله دولت‌ها صحیح نیست. در حقیقت ما در مسیر غلطی قرار گرفتیم و نتوانستیم در مسیر اهداف انقلاب و امام قرار بگیریم و مسئولان مسیر غلطی را در پیش گرفتند.

وی خاطرنشان کرد: همه جناح‌ها در این موضوع مقصر هستند باید ریشه‌یابی کنیم تا بدانیم ریشه مشکلات کجاست؟ مشکل اصلی در این است که رؤسای جمهور پاسخگو نیستند. چرا در کشورمان پس از دوره ریاست جمهوری، رئیس‌جمهور پاسخگوی عملکرد چهارساله خود نیست، علت اصلی در این است که نتوانستیم مطالبه‌گری داشته باشیم.

زارع تصریح کرد: شهید بهشتی می‌گوید مسئولان هر چند وقت یکبار باید پاسخگوی عملکرد خویش باشند و حجاب نداشته باشند. مشکل اصلی ما این است نمی‌توانیم پاسخگویی داشته باشیم تا به واسطه آن مشکلات را ریشه‌یابی کنیم، باید بپذیریم که مسیر را غلط طی کردیم.

مطالبه‌گری را بلد نیستیم

مهری سیمیاری، دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی جهاددانشگاهی قزوین نیز اشاره کرد: در کشور ما به یک اندازه به جمهوریت و اسلامیت بها داده نشده است و هیچ‎گاه با هم هماهنگی نداشتند؛ به نظر من مردم چند دسته هستند دسته‌ای که اصلا رأی نمی‌دهند و دسته دوم نیز عده‌ای هستند که همیشه در صحنه بودند و الان خسته‌اند، پرسش آنان این است که آیا رأی دهیم فردا همه مشکلات حل خواهد شد؟.

وی با بیان اینکه ما مطالبه‌گری را بلد نیستیم، افزود: فضای مجازی، تلویزیون و سیاست‌مداران درست عمل نکردند؛ برخی از روسای جمهور در سال‌های پیش در تبلیغ خود از ارزش‌هایی استفاده کردند که برایشان ارزش نبود، ما چطور باید رفتار کنیم و چه باید بخواهیم؟ مناظرات هیچ دردی را درمان نکرد و جز بی‌برنامگی چیز جدیدی به ما نشان داده نشد. آینده برای فرزندان ما مهم است چه باید کنیم؟

به گذشته نامزدهای انتخابات توجه کنیم

محمدحسین هوشمندی، دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، خاطرنشان کرد: در شخصیت‌شناسی و رفتارشناسی نامزدهای ریاست‌جمهوری باید به گذشته نگاه کنیم و فراموش نکنیم که یک انتخاب خوب در گرو عملکرد مطلوب فرد در گذشته است.

این دانشجو اضافه کرد: وظیفه رهبر جامعه هدایت جامعه است و مردم باید بر اساس خط مشی رهبری رفتار کنند. طی سال‌های گذشته هر سال شعارهای اقتصادی را از رهبر شنیدیم، مسئولین تنها شعار را بر زبان جاری کردند ولی آن را عملیاتی نکردند و وضعیت کنونی جامعه پیش آمد.

نا امیدی در کف جامعه زیاد است

فاطمه محمدی، دانشجوی دانشگاه فرهنگیان نیز در این جلسه با اشاره به مطالبات مردم، تصریح کرد: برخی از دانشجویان در مناطق حاشیه شهر مانند هادی آباد مشغول تبلیغ چهره به چهره هستیم و با مردم در ارتباط هستیم، اصلی‌ترین نکته که در این برخوردها با آن مواجهه شدیم و مهم‌ترین دغدغه مردم معیشت و اقتصاد است، همه از ما سؤال می‌پرسند که آیا رئیس‌جمهور آینده این مشکل را حل می‌کند.

وی افزود: مردم انتظار دارند بعد از انتخابات نیز به دنبال آن‌ها برویم و مشکلاتشان را بررسی کنیم، در حال حاضر درد ملموس مردم اقتصاد و معیشت است اغلب افرادی که ما به سراغشان رفتیم بارها در انتخابات شرکت کردند اما تغییرات را احساس نکردند و حالا مطالبه می‌کنند که این همه شرکت در انتخابات چه نتیجه مثبتی داشته است؟
 
یک دانشجوی دیگر از دانشگاه بقیه‌الله نیز در ادامه این جلسه خاطرنشان کرد: نا امیدی مردم ناشی از کم‌کاری مدیران است، مردم عادی مردم‌سالاری را همان چیزی نمی‌دانند که ما تعریف می‌کنیم بلکه مردم‌سالاری از نظر مردم این است که وقتی وارد اداره‌ای می‌شوند با آن‌ها به درستی برخورد کنند که معمولاً اتفاق نمی‌افتد.

وی خاطرنشان کرد: عموماً شبهات تکراری و جواب واضح است اما ما کم‌کاری کردیم اگر بگوییم مردم قبول می‌کنند ولی دیر اقدام کرده‌ایم و نمی‌توانیم پاسخگویی به تمام شبهات را به ثمر برسانیم.

اختیارات رئیس‌جمهور را به درستی برای مردم تعریف نکرده‌ایم

یاسین امامزاده، دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی قزوین نیز در ادامه بیان کرد: یک بخشی از این عدم مشارکت به این شکل است که مردم فکر می‌کنند رئیس جمهور تدارک چی است و همین باعث می‌شود که مردم به انتخاب رئیس‌جمهور رغبت نشان ندهند بخشی به این خاطر است که اختیارات رئیس‌جمهور را به درستی برای مردم تعریف نکرده‌ایم.

وی افزود: برخی بیان می‌کنند رئیس‌جمهور اختیارات خاصی ندارد و اصلاح باید در جای دیگری رخ دهد، درصورتی‌که این‌چنین نیست و بزرگترین اصلاح در کشور تغییر در ریاست جمهوری است و جایگاه آن با ۲ قوه دیگر فرق دارد در واقع رئیس‌جمهور نفر دوم کشور است که با تغییر آن تغییرات اساسی در کشور اتفاق می‌افتد.

امامزاده بیان کرد: با تغییر ریاست جمهوری تمام وزرا در وزارتخانه‌ها تغییر می‌کنند، با تغییر وزیر معاونت‌های آن و به تبع آن مدیرکل‌های استان تغییر می‌کند، با تغییر مدیرکل‌ها نیز مدیران شهرستان‌ها تغییر می‌کنند در نتیجه با تغییر رئیس‌جمهور شاهد تغییرات گسترده در سطح کشور خواهیم بود، رئیس‌جمهور، استاندار و بخشدار را نیز تغییر می‌دهد بنابراین تغییرات گسترده در سطح استان و کشور اتفاق می‌افتد.

وی تصریح کرد: با تغییر رئیس‌جمهور تغییر گسترده‌ای رخ می‌دهد که مردم از این اطلاع ندارند، نباید نگاه سیاه به ریاست‌جمهوری داشته باشیم بلکه باید خاکستری نگاه کنیم، هر رئیس‌جمهوری نقاط ضعف و قوتی دارد که باید موردبررسی قرار بگیرد توجه داشته باشیم رئیس‌جمهور را نباید معادل اقتصاد در نظر گرفت چراکه تغییر رئیس‌جمهور باعث تغییر لایه‌های فرهنگی هم می‌شود.

این دانشجو اظهار کرد: اگر ما انقلاب خود را با سایر انقلاب‌ها مقایسه کنیم می‌بینیم که انقلاب ما بی‌نظیر است، اگر چه اشتباهاتی رخ داده است اما دلیل نمی‌شود که بگوییم انقلاب شکست‌خورده است بلکه با اصلاح آن اشتباهات می‌توان مشارکت را افزایش داد.

در انتخابات به شخص گره نخوریم

در ادامه جلسه محمدی یادآور شد: در انتخابات باید توجه کنیم که به شخص گره نخوریم و گفتمانمان آرمان‌های انقلاب باشد اگر آرمان انقلاب را هدف قرار دهیم نقطه مشترکی خواهیم داشت، بنابراین نباید سر افراد با هم صحبت کنیم بلکه به بررسی گفتمان انقلاب بپردازیم.

وی گفت: ما نتوانستیم در مردم سالاری دینی به خوبی عمل کنیم، در حال حاضر ممکن است ما قضاوت کنیم که دینداری به شدت افت پیدا کرده است اما مقام معظم رهبری می‌فرمایند که جوانان ما از نظر دینی بسیار عمیق و از صدر اسلام بالاتر هستند، لذا این ما هستیم که ما شناخت درستی نداریم، اختلال محاسباتی زیادی داریم و باید شناخت بیشتری پیدا کنیم.

این استاد دانشگاه یادآور شد: برگزاری جلسات اینچنینی بسیار خوب است و زمینه رشد را ایجاد می‌کند، ما ادبیات گفتمانی انقلاب را برای مردم خوب ترسیم نکردیم همین امر باعث می‌شود که فهم درستی نداشته باشند و  بترسند و از انقلاب فاصله بگیرند.

وی تصریح کرد: ما نقش مردم را به فضای انتخابات تقلیل دادیم، مردم مشارکت  و انتخاب می‌کنند اما در ادبیات دینی ما تعاون و نظارت هم وجود دارد، ما باید صدای مردم باشیم و مردم را دعوت به مشارکت کنیم و آرمان‌های انقلاب را معیار انتخاب قرار دهیم و کنش‌های سیاسی را براساس دوری و نزدیکی به معیارهای انقلابی بدانیم.

محمدی اظهار کرد: در حال حاضر نسبت به رفتارهای انتخاباتی مردم نباید نا امید باشیم، نسبت به مشارکت مردم نگرانی داریم و باید فواید مشارکت و آسیب‌های عدم مشارکت را بیان کنیم، باید جاهایی وارد شویم که نفوذ کلام داریم و نباید دعوت به مشارکت را در فضاهایی انجام دهیم که بازخوردی ندارد.

وی خاطرنشان کرد: رابطه امام و امت را باید درست تبیین کنیم تا دیکتاتوری از آن اقتباس نشود، ولی جامعه مسئله‌اش هدایت و رشد است و مقام معظم رهبری هیچ زمانی کلمه سرزنش‌آمیزی به مردم نگفته‌اند یعنی فرآیند رشد توسط مقام معظم رهبری تا جایی صورت گرفته است؛ این نشان می‌دهد مسئله اصلی ولی جامعه رشد است که ما این را برای جامعه خوب تبیین نکردیم، به هر حال هر تغییر و تحولی که در جامعه اتفاق بیفتد باید یکسری افراد باشند که استوانه امید باشند.

انتهای پیام