انتخابات ارمنستان؛ رئیس‌جمهور سابق در برابر نخست‌وزیر

انتخابات ارمنستان؛ رئیس‌جمهور سابق در برابر نخست‌وزیر

• بخش مانیتورینگ
• بی‌بی‌سی

۲ ساعت پیش

منبع تصویر، BBC MONITORING

توضیح تصویر،

مسئولان فعلی و پیشین ارمنستان بر سر کرسی‌های پارلمان با هم رقابت می‌کنند

مردم ارمنستان روز یکشنبه ۲۰ ژوئن برای انتخاب نمایندگان مجلس این کشور پای صندوق‌های رای می‌روند. این سومین انتخابات پارلمانی ارمنستان طی ۴ سال گذشته است و دومین بار متوالی است که رای‌گیری زودتر از موعد برگزار می‌شود.

دولت و مخالفان حزب حاکم در پارلمان توافق کردند در تلاش برای خارج کردن کشور از بحران سیاسی ناشی از شکست ارمنستان از جمهوری آذربایجان در جنگ دوم قره‌باغ در اواخر سال گذشته میلادی، انتخابات زودهنگام برگزار کنند.

شکست در قره‌باغ که به از دست دادن بخش‌های قابل‌توجهی از مناطق تحت کنترل نیروهای ارمنی منجر شد، نیکول پاشینیان نخست وزیر کشور را با انتقادهای گسترده روبرو کرد.

دولت امیدوار است با کسب اکثریت پارلمان در این انتخابات،‌ قدرت خود در کشور را حفظ کند.

از سوی دیگر گروه‌های مخالف به رهبری افراد نزدیک به نخبگان حاکم که در جریان انقلاب مخملی ۲۰۱۸ تحت هدایت پاشینیان از قدرت برکنار شدند هم امیدوار به بازگشت هستند.

روبرت کوچاریان که از ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ به عنوان دومین رئیس جمهور ارمنستان پس از استقلال این کشور در قدرت بود و اهل قره باغ است به اصلی‌ترین رقیب پاشینیان و حزب او تبدیل شده است.

• جمهوری آذربایجان، شش سرباز ارمنی را به اسارت گرفت
• آمریکا و فرانسه خواهان 'خروج نیروهای جمهوری آذربایجان از مناطق مرزی ارمنستان شدند'
• نظامیان جمهوری آذربایجان 'وارد خاک ارمنستان شدند'
• جمهوری آذربایجان خود را برای یک جنگ احتمالی تازه در قره‌باغ آماده می‌کند؟

لفاظی‌های خشن و حتی تهاجمی کارزار‌های انتخاباتی باعث شکل‌گیری نگرانی‌‌ها نسبت به بروز نوعی از درگیری‌های خشونت‌آمیز میان شهروندان شده که کشور در بحبوحه آشفتگی‌های داخلی پس از جنگ تا کنون از آن‌ها اجتناب کرده است.

ساز و کار انتخابات پارلمانی ارمنستان

۲۲ حزب و ۴ فراکسیون در این انتخابات رقابت می‌کنند. تعداد کرسی‌های پارلمان ثابت نیست و بر‌ اساس توزیع آرای احزاب شرکت کننده در رای‌گیری معین خواهد شد. حداقل تعداد کرسی‌ در پارلمان ۱۰۵ است که شامل ۴ سهمیه ویژه برای نمایندگان اقلیت‌های آشوری، کرد، روس و ایزدی می‌شود. پارلمان کنونی ارمنستان ۱۳۲ کرسی دارد.

نظام انتخاباتی ارمنستان در آوریل ۲۰۲۱ اصلاح شد و به شیوه کاملا تناسبی تغییر یافت. دو انتخابات اخیر در این کشور به روش پیچیده نمایندگی تناسبی دو لایه برگزار شد که بر اساس آن نماینده‌ها هم از فهرست‌های ملی احزب‌ سیاسی و هم از فهرست‌های جداگانه مربوط به ۱۳ حوزه انتخاباتی کشور انتخاب شدند.

در نظام انتخاباتی جدید حد نصاب آرا برای احزاب و فراکسیون‌ها به ترتیب ۵ و ۷ درصد است.

در ارمنستان بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برای رای دادن ثبت‌نام کرده‌اند و در مجموع ۲۰۰۸ مرکز رای‌گیری در سراسر کشور فعالیت خواهند کرد.

به گفته کمیسیون مرکزی انتخابات ارمنستان، هشت هیات بین المللی بر روند این انتخابات نظارت خواهند کرد.

رقبای اصلی چه کسانی هستند؟

بحران سیاسی و کاهش حمایت مردمی از دولت، گروه‌های پیشین حاکم بر کشور را بر این واداشت تا برای بازگشت به قدرت تلاش کنند.

منبع تصویر، FACEBOOK

توضیح تصویر،

روبرت کوچاریان، رئیس‌جمهور پیشین ارمنستان وعده ایجاد "ارمنستانی قدرتمند" را داده است

سه رییس‌جمهور پیشین ارمنستان یعنی لوون تر-پتروسیان، روبرت کوچاریان و سرژ سرکیسیان در این رقابت حضور دارند.

فراکسیون‌هایی که این سه رییس‌جمهور پیشین در راس آن‌ها قرار دارند، به عنوان رقبای اصلی انتخاباتی حزب پیمان مدنی به رهبری آقای پاشینیان در نظر گرفته می‌شوند.

روبرت کوچاریان در راس فراکسیونی موسوم به "ارمنستان" قرار دارد که از دو حزب "فدراسیون انقلابی ارمنستان" (داشناکسوتیون) و حزب "تولد دوباره ارمنستان" تشکیل شده است.

از سوی دیگر، حزب حاکم پیشین ارمنستان یعنی حزب "جمهوری‌خواه" به رهبری سرژ سرکیسیان و حزب "میهن" که در راس آن آرتور وانتسیان، رییس سابق سرویس امنیت ملی این کشور قرار دارد هم با هم متحد شده و در قالب یک ائتلاف وارد عرصه انتخابات شده‌اند. سرکیسیان با این که در مبارزات انتخاباتی حضوری فعال دارد اما برای کسب کرسی در پارلمان رقابت نمی‌کند.

لوون تر-پتروسیان هم گزینه اصلی در فهرست نامزدهای حزب کنگره ملی ارمنستان به حساب می‌آید.

هر سه این گروه‌ها از منتقدان سرسخت نیکول پاشینیان هستند و او را مسئول از دست دادن بخش‌های قابل توجهی از مناطق تحت کنترل کشور در جنگ قره‌باغ می‌دانند.

کوچاریان کوشیده فراکسیون ارمنستان خود را به عنوان رقیب اصلی دولت پیشینیان در این انتخابات به تصویر بکشد. او گروه حاکم بر کشور را مسئول جنگ، تلفات انسانی، از دست دادن اراضی و سقوط اقتصادی کشور دانسته‌ است.

کوچاریان گفت تیم او برای ایجاد تعادل میان شاخه‌های دولت و برقراری مجدد توازن قوا در کشور، "اصلاحات سیاسی" انجام خواهد داد و بحران اقتصادی کشور را رفع خواهد کرد. او همچنین وعده داد سرزمین‌های از دست رفته را پس بگیرد و مرزهای منطقه قره‌باغ را دست کم به دوران شوروی سابق بازگرداند. او گفته فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد مرتبط با جورج سوروس، سرمایه‌گذار میلیاردر آمریکایی و از حامیان انقلاب‌های مخملی را متوقف یا محدود خواهد کرد.

پاشینیان امیدوار است بتواند ۶۰ درصد آرا را از آن خود کند اما نظرسنجی‌ها از کاهش هواداران او حکایت دارند. طبق نظرسنجی‌ها میزان حمایت رای‌دهندگان از حزب پیمان مدنی از ۳۳ درصد در فوریه به ۲۳/۸ درصد در ژوئن کاهش یافته است.

این در حالی است که میزان حمایت از کوچاریان در این مدت روندی صعودی داشته و از از ۵/۶ درصد در فوریه به ۲۴/۱ درصد در ژوئن رسیده است.

کارزارهای انتخاباتی

کارزار‌های انتخاباتی روی منطقه قره‌باغ و مسائل مربوط به امنیت کشور از جمله مرزهای مورد مناقشه با جمهوری آذربایجان و بازسازی ارتش تمرکز دارد. مخالفان از دولت به خاطر امضای توافق‌نامه صلح با میانجی‌گری روسیه انتقاد می‌‌کنند اما در عین حال اذعان دارند که هیچ چشم‌انداز واقعی برای لغو آن وجود ندارد.

نیکول پاشینیان می‌خواهد "اختیارات فولادین" برای حکمرانی داشته باشد

منبع تصویر، YOUTUBE

توضیح تصویر،

نیکول پاشینیان با چکش در یکی از سخنرانی‌های تبلیغاتی

در جریان کارزارهای انتخاباتی، مخالفان و گروه حاکم بر کشور درگیر لفاظی‌های شدید علیه یکدیگر بوده‌اند.

نیکول پاشینیان وعده "انتقام‌‌گیری‌های سیاسی" داده و از "جایگزینی اقتدار مخملی خود با اقتداری فولادین" حرف زده است. او از عملکرد خود در جنگ قره‌باغ دفاع کرده و توافق با جمهوری آذربایجان را " اقدامی ۱۰۰ درصد مطابق با منافع ملی ارمنستان" دانسته است.

پاشینیان، رقیب خود سرژ سرکیسیان را به فساد متهم کرده و سرکیسیان هم ضمن "بی‌اخلاق" خواندن پاشینیان گفته او توانایی اثبات ادعا‌هایش را ندارد.

پاشینیان در ماه ژوئن تر-پتروسیان و کوچاریان را به مناظره دعوت کرد اما هر دوی آن‌ها جواب رد دادند و گفتند هیچ حرفی برای زدن با او ندارند.

کوچاریان در عوض پاشینیان را به "دوئل با هر نوع سلاح" دعوت کرد و پاشینیان هم در پاسخ به او گفت:‌ "زمان و مکانش را تعیین کن و هر اسلحه‌ای که می‌خواهی با خودت بیاور، من هم با مردم می‌آیم و در معنای سیاسی تو را سلاخی خواهیم کرد."

مخالفان پاشینیان از سیاست‌های داخلی و خارجی او انتقاد می‌کنند و او را به خاطر شکست در جنگ قره‌باغ مقصر می‌دانند. آن‌ها می‌کوشند رای‌دهندگان را متقاعد کنند که اگر دولت پاشینیان در قدرت بماند، ارمنستان شاهد از دست دادن مناطق بیشتری خواهد بود.

روبرت کوچاریان گفته "به طور کلی هیچ دولتی وجود ندارد " و لوون تر- پتروسیان هم بر اهمیت جلوگیری از پیروزی حزب پیمان مدنی پاشینیان در انتخابات تاکید کرده است.

چه پیش خواهد آمد؟

اوضاع کشور پس از جنگ، زندانی باقی ماندن اسیران ارمنی در جمهوری آذربایجان و نگرانی‌های امنیتی در رابطه با مرزهای ارمنستان با این کشور شانس مخالفان برای جلوگیری از دستیابی حزب حاکم به حد نصاب لازم برای تشکیل یک دولت به تنهایی را به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است.

طبق جدیدترین نظرسنجی‌ها، ائتلاف ارمنستان به رهبری روبرت کوچاریان و حزب پیمان مدنی نیکول پاشینیان به ترتیب با ۲۴/۱ درصد و ۲۳/۸ درصد آرا تقریبا پا به پای هم پیش می‌روند. تر- پتروسیان معتقد است در صورت پیروزی هر یک از آن‌ها در انتخابات، بن‌بست سیاسی همچنان ادامه خواهد داشت.

در صورتی که هیچ‌یک از احزاب موفق به کسب اکثریت آرا نشوند، سه حزب ۶ روز برای تشکیل ائتلافی که ۵۴ درصد از کرسی‌های پارلمان را تشکیل دهد، فرصت خواهند داشت. اگر موفق به این کار نشوند، ۲۸ روز پس از انتخابات ماه ژوئن دور دوم انتخابات میان دو حزب یا ائتلافی که در مرحله اول بیشترین رای را آورده‌اند برگزار خواهد شد. کوچاریان روز ۱۵ ژوئن به سه رسانه روسی گفت "احتمال کمی" وجود دارد که انتخابات به دور دوم کشیده شود و امیدوار است انتخابات را قاطعانه در دور اول ببرد و به تنهایی دولت تشکیل دهد.

نیکول پاشینیان از هواداران خود خواست روز ۲۱ ژوئن در میدان جمهوری ایروان جمع شوند و پیروزی حزب پیمان مدنی را جشن بگیرند. حزب پیمان مدنی آقای پاشینیان قصد دارد بلافاصله پس از انتخابات به مدت ۴ روز تجمع‌های ۱۲ ساعته در پایتخت کشور برگزار کند.

تر-پتروسیان، رئیس‌جمهوری پیشین ارمنستان معتقد است بعد از انتخابات احتمال بروز درگیری میان حامیان پاشینیان و کوچاریان وجود دارد.

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید