نمی‌خواستیم در «تکیه دولت» امکانات را به رخ بکشیم/ یک روایت تازه

علیرضا قاسم‌خان کارگردان مستند «تکیه دولت» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر گفت: مستند «تکیه دولت» بر اساس طرحی پژوهشی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تصویب شد و فروردین ماه امسال متن پژوهشی را تبدیل به متنی کردیم که بشود بر اساس آن فیلمی مستند ساخت. همان طور که می‌دانید متنی که برای پژوهش نوشته می‌شود با متنی که به فیلمنامه تبدیل می‌شود، تفاوت دارد. در تبدیل متن به این نکته توجه داشتیم که اطلاعات کمتر، اما به نحوی باشد که تماشاگر بتواند زمان دیدن فیلم آنها را به خاطر بسپارد.

وی ادامه داد: متن که آماده شد آقای ایوب آقاخانی کارگردان، نویسنده و مدرس تئاتر آن را اجرا کرد. با توجه به آشنایی او با تئاتر ایران، آقای آقاخانی انتخاب درستی بود، او برای شخصیت‌های این مستند چند لحن مختلف در خواندن استفاده کرد.

قاسم‌خان درباره اسناد و تصاویری که از «تکیه دولت» باقی مانده است، گفت: اسناد و تصاویری و نقاشی‌ها از تکیه دولت زیاد است. اگرچه فیلمی از آن وجود ندارد. متاسفانه از آن ساختمان و بقایایش هم، چیزی نمانده است. تکیه دولت یکی از مهمترین فضاهای فرهنگی و هنری بوده که از منظر هنر موسیقی، نمایش و تعزیه واجد ارزش است. به دلیل همین تاثیر، در حافظه شهر تهران و مردمش باقی مانده است.

این پژوهشگر افزود: تکیه دولت یکی از نوادر بناهای تاریخی تهران است که عکس‌های مختلفی از آن در آرشیوها وجود دارد. در زمان ناصرالدین شاه این بنا محل اصلی اجرای تعزیه بوده و از این وجه به آن، بسیار توجه شده، از نظر معماری هم مورد توجه نقاشان بزرگی مثل کمال‌الملک بوده، عبدالله قاجار از عکاسانی است که عکس‌های فراوانی از تکیه دولت گرفته است.

قاسم خان در بخش دیگری از صحبت‌هایش توضیح داد: بخش‌هایی از این مستند بر اساس بازسازی تصاویر و تاریخ ساخته می‌شود اما نه به شکلی که اصالت تصویری و فضاسازی مربوط به آن دوره مخدوش شود. در چنین مستندهایی برای رسیدن به فضای تاریخی، لازم نیست امکانات را به رخ بکشیم. مهم این است که بازسازی بصری صورت گرفته در راستای هویت تاریخی فیلم باشد. «تکیه دولت» محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است و تدوین آن شروع شده است. این مستند اواخر تابستان امسال آماده نمایش خواهد شد.