قائم‌پناه: انحلال یا اصلاح ساختاری سازمان نهضت سوادآموزی در دستورکار باشد

حمیدرضا قائم‌پناه معاونت گفتمان سازی و مطالبه گری مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گفت: با وجود اینکه رفع یا ریشه کن ساختن بی سوادی در جامعه توسط سازمان نهضت سواد آموزی رقم خواهد خورد، به نظر می‌رسد سازوکار‌های فعلی این سازمان به جای رفع مسئله، خود به عنوان یک مرجعی است که بر یک چرخه معیوب صحه می‌گذارد. منشأ این مشکل فرآیند معیوب جذب آموزشیارانی است که برای رفع مشکل بی سوادی به این سازمان پیوسته اند، اما پس از دریافت کد نهضتی برای استخدام با روش‌هایی همچون تجمع و فشار حداکثری، از آن خارج شده و به طبع نیرو‌های جدیدی جایگزین آن‌ها می‌گردند؛ این امر موجب تحمیل هزینه بر سازمان شده و از عوامل موثر در افزایش مدت مبارزه با بی سوادی است.

وی افزود: نهضت سواد آموزی که قرار بود به رفع و ریشه کن ساختن بی سوادی در جامعه بپردازد، اکنون خود به یکی از خطرات جدی در زمینه تربیت معلم و نیروی انسانی آموزش و پرورش تبدیل شده و سالهاست با راهبرد‌ها و سیاست‌هایی همچون فشار به مجموعه سیاستگذاران یعنی دولت و مجلس از طریق تجمعات پی در پی، نسبت به استخدام آموزشیاران همچون سایر نیرو‌ها پرداخته اند و این چرخه معیوبی است که در صورت عدم جلوگیری و کنترل، آینده خوشی برای نظام تعلیم و تربیت رقم نخواهد خورد و متأسفانه مسئله کمبود معلم تبدیل به بهانه‌ای در دست این نیرو‌های عزیز و مجموعه دولت و مجلس شده است که تنها راه برون رفت از این بحران را در مسئله استخدام نیروی انسانی آن هم به صورت برف انباری می‌دانند؛ راه حلی که خود بزرگترین بحران آموزش و پرورش در آینده خواهد بود.

قائم‌پناه تصریح کرد: البته لازم است عرض کنم عزیزانی که واقعا حقشان ضایع شده در مسئله استخدام، باید از طریق سازو کار‌های درست و اصولی، نسبت به جذب آن‌ها اقدام شود. ‏.

وی بیان کرد: سازمان نهضت سوادآموزی پیش از این طی سه برنامه راهبردی که در سال‌های ۱۳۸۷، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۲ تدوین کرده، دورنمای ریشه‌کنی بیسوادی را در جمعیت زیر ۵۰ سال، به ترتیب در سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۴، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۹ ترسیم کرده بود. پس از آنکه هدف ریشه‌کنی بیسوادی در سال ۱۳۹۴ محقق نشد، سازمان نهضت سوادآموزی سه سناریو را در برنامه سوم راهبردی خود گنجاند. مطابق سناریوی اول ریشه‌کنی بیسوادی زیر ۵۰ سال تا سال ۱۳۹۴ را پیشبینی کرد. در سناریوی دوم ریشه‌کنی بیسوادی تا سال ۱۳۹۶ مقرر شد و در سناریوی سوم پیشبینی شده بود که تا سال ۱۳۹۹ بیسوادی از جامعه ریشه‌کن خواهد شد. اما این اهداف نه تنها تاکنون محقق نشده، بلکه هم اکنون تعداد قابل توجهی از جمعیت ایران بی سواد هستند.

معاونت گفتمان سازی و مطالبه گری مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان گفت: لازم است وزارت آموزش و پرورش گزارش دهد در سال‌های اخیر که نهضت با افزایش بودجه‌های خوبی نیز همراه بوده، چه میزان توانسته است به ریشه کن کردن فقر، به نسبت هزینه‌ای که می‌شود، اثر گذار باشد.

وی افزود: علی‌رغم تاکیدات جدی رهبری در این حوزه از جمله سال ۸۷ که میفرمایند: «نهضت سوادآموزی مسئول اصلی مبارزه با بی‌سوادی خواهد بود و لذا حداقل تا پایان برنامه پنجساله پنجم باید به‌کار خود ادامه دهد و پس از آن با ارزیابی وضع بیسوادی در کشور، نسبت به ادامه یا عدم ادامه آن سازمان تصمیم‌گیری خواهد شد.» یا در سال ۸۹ که میفرمایند: «در مورد به صفر رساندن بیسوادی تا پایان برنامه پنجم، وزارت آموزش و پرورش و نهضت سوادآموزی مسئولند و باید با برنامه‌ریزی دقیق و جامع، این هدف را محقق نماید. وزارت آموزش و پرورش حداکثر طی سه‌ماه برنامه جدیدی را برای به صفر رساندن بیسوادی در کشور تا پایان برنامه پنجم، تدوین و همه ظرفیت‌های خود را برای تحقق آن بسیج نماید.»؛ اما اکنون ما برنامه ششم را هم پشت سر گذاشته و در آستانه برنامه هفتم توسعه هستیم و همچنان شاهد آمار قابل توجهی جمعیت بی سوادی در کشور هستیم.

قائم پناه اظهار داشت: به جای هدف گذاری بر روی سازمان نهضت سواد آموزی باید بر کاهش بی سوادی ضمن تعدیل هزینه‌ها در نهضت، با افزایش بهره وری و کیفیت مقطع ابتدایی و همچنین کنترل مبادی بی سوادی، تاکید داشته و ضمن افزایش کیفیت تحصیلی، از ترک تحصیل که عموما در این مقطع و مخصوصا پایه اول و دوم، انجام می‌شود جلوگیری کرد؛ لذا در نظر گرفتن میزان افزایش بودجه این سازمان، به نسبت سال پیش برای کنترل مبادی بی سوادی مطلوب‌تر به نظر می‌رسد.

وی تصریح کرد: باتعدیل یا کاهش پلکانی جهت رفع اشکالات ساختاری سازمان نهضت سوادآموزی می‌توان، از ظرفیت مدارس بزرگسالان و شبانه در جهت رفع مشکلات تحصیلی افراد حاضر استفاده کرد.