نزول ۲۷ پله‌ای ایران در جذب سرمایه خارجی در دولت دوازدهم

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اتاق بازرگانی تهران، برابر تازه‌ترین گزارش کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد)، ایران در سال ۲۰۲۰ تنها توانسته است ۱.۳ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند که این میزان جذب سرمایه، نسبت به سال‌های قبل روند کاهشی داشته و در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.

در گزارش مؤسسه آنکتاد آمده است که بحران کووید ۱۹ باعث سقوط چشم‌گیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شد. جریان جهانی FDI در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۳۵ درصد کاهش نشان می‌دهد و از ۱۵۳۰ میلیارد دلار به ۹۹۹ میلیارد دلار رسیده است. این میزان در مقایسه با سال ۲۰۰۹ که بحران مالی جهانی اتفاق افتاده بود ۲۰ درصد کمتر است. کاهش FDI با شدت بیشتری در کشورهای توسعه‌یافته اتفاق افتاده است و سرمایه‌گذاری در این کشورها، ۵۸ درصد کاهش داشته است؛ همچنین FDI در کشورهای درحال‌توسعه ۸ درصد کاهش‌یافته و دلیل اصلی این انعطاف‌پذیری در آسیاست. در نتیجه اقتصادهای در حال توسعه دو سوم FDI را تشکیل می‌دهند، درحالی‌که این رقم در ۲۰۱۹ کمتر از نصف بود.

این گزارش همچنین با نگاهی به آینده، پیش‌بینی کرده است که جریان نزول FDI در سال ۲۰۲۱ به پایان رسیده و برخی از مناطق با افزایش حدود ۱۰ تا ۱۵ درصدی بهبود یابند. بااین‌وجود FDI در سال ۲۰۲۱ همچنان حدود ۲۵ درصد کمتر از سطح ۲۰۱۹ پیش‌بینی‌شده است. پیش‌بینی‌های فعلی افزایش بیشتری در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد و سرمایه FDI را به سطح ۲۰۱۹ بازمی‌گرداند. اگرچه، چشم‌اندازها بسیار نامشخص هستند و به عوامل دیگر مانند سرعت بهبود اقتصادی و احتمال عود همه‌گیری، تأثیر بالقوه بسته‌های بهبود بر FDI و فشارهای سیاسی بستگی دارد.

ارزیابی‌های مؤسسه آنکتاد نشان می‌دهد که ایران در مقایسه با کشورهای منطقه، در جذب سرمایه خارجی عملکرد ضعیف‌تری داشته است. امارات متحده عربی با جذب ۲۰ میلیارد دلار برترین کشور منطقه در جذب سرمایه خارجی در سال ۲۰۲۰ است. پس از آن ترکیه و عربستان به ترتیب با ۷.۹ و ۵.۵ میلیارد دلار قرار دارند. طبق این گزارش، ایران در این سال تنها توانسته است ۱.۳ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند که نسبت به سال‌های قبل روند کاهشی نشان می‌دهد و در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱ درصد کاهش‌یافته است.

جریان FDI ورودی ایران و برخی کشورهای منطقه (میلیارد دلار)

در بخشی از این گزارش به این نکته اشاره شده است که آنکتاد همراه با شرکای خود رصدخانه تأمین مالی پایدار جهانی سازمان ملل را راه‌اندازی خواهد کرد. رصدخانه جهانی تأمین مالی پایدار سازمان ملل متحد به طور رسمی در اکتبر ۲۰۲۱ در مجمع سرمایه‌گذاری جهانی آنکتاد راه‌اندازی می‌شود و این رصدخانه، جامعه جهانی سرمایه‌گذاری برای توسعه، از جمله تمام سهام‌داران بازار سرمایه در طول زنجیره سرمایه‌گذاری جهانی را گرد هم می‌آورد.

گفتنی است، گزارش سرمایه‌گذاری جهانی توسط آنکتاد منتشر شده و مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران این گزارش منتشر شده را بررسی کرده است. این گزارش که سالانه منتشر می‌شود با مرور بر روندهای جهانی و منطقه‌ای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) و مستندسازی تحولات سیاست‌های سرمایه‌گذاری ملی و بین‌المللی، به ارائه چشم‌انداز و اطلاعات به سیاستگذاران و سرمایه‌گذاران می‌پردازد.