«معماران پول»؛ تبیین فرآیند خلق پول بانک‌ها

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، «معماران پول» عنوان کتابی است که توسط حسین درودیان به رشته تحریر درآمده و به‌تازگی به بازار نشر راه یافته است.

درودیان متخصص اقتصاد پول و بانکداری و فارغ‌التحصیل از دانشگاه تهران در این کتاب سعی کرده به نقش پول و نقش بانک‌ها در خلق پول بپردازد. وی انگیزه خود از تدوین این کتاب را این گونه توضیح می‌دهد: «چند سال قبل در حالی که از درب خانه خارج می‌شدم با یکی از همسایگان روبرو شدم که بعد از سلام و احوال‌پرسی ناغافل پرسید: اینکه می‌گویند بانک‌ها خلق پول می‌کنند یعنی چه؟ من که غافلگیر شده بودم سعی کردم توضیحاتی بدهم. بعدا که به توضیحاتم فکر کردم به نظرم آمد نتوانستم از پس کار بر بیایم.

گرچه ناغافل و بی‌موقع بودن پرسش بی‌تاثیر نبود، اما پیچیدگی و نامانوس بودن موضوع سوال بیش از چیزی بود که قبلا تصور می‌کردم. فهم و توضیح چگونگی خلق پول توسط دولت، بسیار ساده و بی‌نیاز از تقلاست به‌ویژه ب این تصور غالب از پول که آن را معادل اسکناس می‌داند. اما به‌وجود آوردن پول توسط بانک‌ها کاملا مغایر با شهود اولیه ماست. بانک‌ها در نظر اغلب ما در جایگاه امانتدار یا حسابدارانی هستند که در بدترین حالت قادرند با جمع کردن و انباشت سپرده‌ها، ناشناخته‌ترین و مرموزترین واقعیت‌های اقتصادی دنیای امروز طرف‌ایم.»

وی در ادامه می‌نویسد: «صادقانه بگویم مهم‌ترین انگیزه در تالیف این اثر، مقابله با تعابیر ناصحیح و تفسیر‌های اشتباه از چگونگی خلق پول در اقتصاد و روند‌های پولی حاکم بر ایران است. دغدغه اصلی، تصحیح نوع نگاه نسبت به تحولات کمیت‌های پولی است که به خلق پول منجر می‌شود.»

به گزارش فارس، این کتاب که در ۱۵ فصل و ۴۸۰ صفحه تدوین شده است به مباحثی چون: فلسفه پول، مفاهیم اساسی پول: درک هرم پولی، پول حاکمیت، فرایند سپرده‌گیری و استفاده از سپرده‌های بانکی، ترازنامه بانک مرکزی، ترازنامه بانک‌های تجاری، خلق پایه پولی، خلق پول بانکی، بازده نزولی خلق پول، نقطه تعادلی خلق پول، سیاست‌های پولی جدید و ارتباط آن با خلق پول، نقدی بر تفسیر‌های رایج از بانکداری و خلق پول، درونزایی پول، نظریات جدید پولی، تحلیل بنیادین خلق پول بانکی و تحلیل واقعیت‌های پولی ایران از دریچه نظریه نو پرداخته است.

این اقتصاددان در معرفی کتاب خود نوشته است: «تصور مردم این است که پول به طور انحصاری در اختیار دولت است و بانک‌ها صرفا به واسطه‌گری پول اشتغال دارند. در باور نخبگانی در دانش اقتصاد هم خلق پول توسط بانک‌ها فرآیندی کاملا تحت کنترل ولت معرفی می‌شود. اما در واقعیت، نه‌تن‌ها بخش اعظم پول رایج توسط بانک‌ها خلق می‌شود، بلکه آن‌ها خودمختاری بالایی در این مسیر دارند. بانک‌ها در یک حرکت تدریجی و جمعی که از طریق بازخورد‌های متقابل، هماهنگ می‌شود، اقدام به خلق پول می‌کنند.

اگر خلق پول را از منشأ‌های اصلی قدرت و سلطه بدانیم، تسلط بانک‌ها بر خلق پول به منزله غلبه آن‌ها بر شکل‌دهی به جریان‌های اقتصادی و شیوه توزیع و کسب منافع در اقتصاد است. هدف ما در این اثر، تصحیح باور موجود پیرامون نحوه خلق پول است با این هدف که نشان دهد چگونه بانک‌ها مبادرت به خلق پول کرده و در جدال با دولت بر سر کسب این قدرت مهم، برتری یافته‌اند.»

مطالعه این کتاب که از سوی نشر نهادگرا منتشر شده، به تحلیلگران، دانشجویان و مطالعه‌کنندگان حوزه اقتصادی توصیه می‌شود.