ایران جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی روسیه دارد

خبرگزاری میزان - با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.

یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.

«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. خبرگزاری میزان در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.

ایگور ایوانوف
ایوانوف، متولد ۲۳ سپتامبر ۱۹۴۵ در مسکو، در سال ۱۹۶۹ از مؤسسه دولتی زبان‌های خارجی مسکو فارغ‌التحصیل شد. مسلط به زبان‌های اسپانیایی و انگلیسی است و در سال‌های ۱۹۷۳_۱۹۶۹ به عنوان پژوهشگر مؤسسه اقتصاد جهانی و روابط بین‌المللی در آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی فعالیت کرده است.   او از ۱۹۷۳ وارد وزارت خارجه شد و چندین مأموریت را در نقاط مختلف از جمله اسپانیا بر عهده داشت؛ پس از آن، معاون وزیر امور خارجه شد و در نهایت نیز در سال‌های ۱۹۹۸_۲۰۰۴ به مقام وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه دست یافت.   او در سال‌های ۲۰۰۷_۲۰۰۴ دبیر شورای امنتی فدراسیون روسیه بود و در سال ۲۰۱۱ به ریاست «شورای روسیه در امور بین‌الملل» انتخاب شد و البته علاوه بر حضور در مجامع بین‌المللی، ریاست مذاکرات صلح برای حل و فصل بحران بوسنی را نیز برعهده داشت.
ایوانوف موضوع بازگشت مجدد ایران به عرصه نظام بین‌الملل و بازار انرژی پس از لغو تحریم‌ها را در مقاله «بازگشت ایران» در مؤسسه شورای سیاست خارجی و دفاعی و بررسی می‌کند و می‌نویسد تهران تحت هیچ شرایطی تلاش برای توسعه انرژی هسته‌ای را رها نمی‌کند و پیشرفت موفقیت‌آمیز مذاکرات در مورد پرونده هسته‌ای که باید به لغو تحریم‌ها علیه این کشور منجر شود، به طور فزاینده موجب شروع بحث در خصوص ضرورت بررسی فرصت‌های ایران در سطح منطقه و نظام بین‌الملل پس از لغو تحریم‌ها خواهد شد.   منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی، مبارزه با ترویسم و افراط‌گرایی مذهبی، و بحران در سوریه، عراق، افغانستان لبنان، خلیج فارس و خاورمیانه، همه پرونده‌هایی هستند که ایران بنابر موقعیت خود توان تأثیرگذاری بر آن‌ها را دارد.   درباره روابط مسکو_تهران باید گفت که ایران جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی روسیه دارد و در شرایط بعد از لغو تحریم‌ها نیز طرفین می‌توانند روابط دوجانبه واقع‌بینانه‌ای بر اساس منافع دو کشور و همکاری در عرصه بین‌المللی تعریف کنند.   این باور وجود دارد که ایران در هیچ شرایطی از توسعه برنامه هسته‌ای خود دست نخواهد کشید؛ این تجربه‌ای چهل ساله است.   در این مدت، رژیم سابق ایران سرنگون شد؛ و این کشور جنگ هشت‌ساله و تحریم‌های اقتصادی سختی را تجربه کرد؛ اما همچنان برنامه هسته‌ای خود را حفظ کرد و هیچ شاهدی مبنی بر تجدیدنظر ایران در آینده وجود ندارد.   از سوی دیگر، باید تأکید کرد که ایران دیپلماسی نرمش و انعطاف را در پیش گرفته است و این اقدام را نباید بر اساس صداقت یا دورویی، بلکه باید در جهت منافع بلند مدت و نشان دادن ظرفیت‌های خود در نظر گرفت؛ ایران نشان داد که می‌توان انعطاف داشته باشد.   امروزه شرایط تحریم، به حاشیه راندن ایران و عدم برخورداری از روابط عادی با جهان، بر موقعیت این کشور تأثیر گذاشته است و رهبران ایران از این واقعیت آگاه‌اند. موضوع پیش رو آینده روابط ایران و روسیه است.   این دو باید به سمت «روابط استراتژیک «در تمام حوزه‌هایی که امکان همکاری دارند پیش بروند. باید این دیدگاه کوته‌بینانه را کنار گذاشت که ایران اگر در انزوا باشد، بیشتر به سمت روابط با مسکو گرایش می‌یابد. ایران نه تنها کشوری با گذشته عظیم، بلکه کشوری با آینده عظیم است.   منافع روسیه نیز در حال حاضر نه تنها در حفظ روابط دوستانه با همسایه جنوبی خود است، بلکه این روابط باید به سطح کیفی بر اساس ظرفیت‌های دوجانبه و واقعیت‌های قرن بیست‌و یکم به روز شود.
ایوانوف در مقام دبیر وقت شورای امنیت روسیه در ملاقات با مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۵ با تأکید بر عزم جدی مسکو برای گسترش روابط با تهران در همه زمینه‌ها گفته بود که رئیس جمهور روسیه معتقد است دو کشور باید از همه ظرفیت‌های خود برای تحکیم روابط و همکاری‌های منطقه‌ای، بین‌المللی و راهبردی استفاده کنند؛ زیرا از نظر مسکو، دورنمای همکاری با جمهوری اسلامی ایران بسیار خوب و امیدوارکننده است.   انتهای پیام/