کانال استانبول، پروژه انتخاباتی اردوغان؟
بی بی سی فارسی
- بخش مونیتورینگ
- بیبیسی
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،دولت ترکیه می‌گوید کانال استانبول، باعث کاهش ترافیک دریایی در تنگه بسفر استانبول خواهد شد
دولت ترکیه به‌رغم افزایش مخالفت‌ها با طرح ساخت آبراه مصنوعی تحت عنوان "کانال استانبول"، با برگزاری مراسم افتتاحیه مرتبط با این طرح در ۲۶ ژوئن، همچنان آن را پیش می‌برد.
منتقدان با ذکر نگرانی‌های محیط‌زیستی و اقتصادی، شدیدا به پروژه‌ای اعتراض کرده‌اند که می‌تواند دریای سیاه را به دریای مرمره متصل کند. شماری از منتقدان طرح هشدار داده‌اند که این پروژه می‌تواند آینده معاهده ۱۹۳۶ معروف به پیمان مونترو را به خطر اندازد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، این نگرانی‌ها را وارد ندانسته و تاکید کرده پروژه به کار خود ادامه خواهد داد.
او در این رابطه در ماه فوریه گفت: "ما کانال استانبول را خواهیم ساخت. با سرسختی این کار را انجام خواهیم داد و خواهند دید که استانبول چگونه زیبا خواهد شد."
کانال استانبول چیست؟
اردوغان نخستین بار در آوریل ۲۰۱۱ از طرح کانال استانبول پرده برداشت، و آن را "پروژه‌ای بسیار هیجان‌انگیز" خواند که "دارای ابعادیست که قابل قیاس با کانال‌های پاناما و سوئز نیست."
دولت اردوغان مدت‌هاست با جار و جنجال درباره پروژه‌های کلان زیرساختی مانند فرودگاه‌ها، بزرگراه‌ها از آنها به‌عنوان نشانه قدرت روزافزون ترکیه یاد می‌کند.
یک وبگاه رسمی تبلیغاتی می‌گوید این کانال بیش از ۸ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و روزانه به ۱۸۵ کشتی اجازه عبور خواهد داد، در قیاس با ۱۱۸ تا ۱۲۵ کشتی که امروزه از تنگه بسفر عبور می‌کنند.
به گفته این وبگاه، این منطقه شامل فضاهای تفریحی، بندر بارگیری و باراندازها و مناطق تدارکی خواهد بود و پل‌ها و تونل‌های زیرزمینی از آن عبور خواهند کرد.
به‌گزارش خبرگزاری آناتولی، ۲۶ ژوئن مراسم افتتاحیه پل ۱۶۱۸ متری بر این کانال برگزار شد که شامل چهار باند برای تردد است و به بزرگراه اصلی وصل می‌شود.
- چرا بحث در مورد پیمان مونترو در ترکیه بالا گرفته است؟
- چرا اردوغان بر طبل ملی‌گرایی و مذهب می‌کوبد؟
- 'این ترکیه، ترکیه قدیم نیست'؛ چرخش در سیاست خارجی ترکیه
- شهری که روسیه نمی‌تواند ناوهای جنگی‌اش را از آن پنهان کند
اکرم امام اوغلو، شهردار استانبول که در سال ۲۰۱۹ نامزد مخالفان در انتخابات شهرداری بود، در این مراسم شرکت نکرد، چون آن را مربوط به کانال استانبول ندانست.
رسانه‌ها گزارش می‌دهند ساخت این کانال طی هفت سال تکمیل خواهد شد، بعلاوه یکسال و نیمی که وقف آماده سازی آن می‌شود.
دولت چه می‌گوید؟
طرفداران ساخت کانال می‌گویند، عبور و مرور دریایی، اندازه کشتی‌های بزرگ و مواد "خطرناکی" که حمل می‌کنند، تهدیدی برای تنگه بسفر است.
بنا به گزارش وبگاه‌های رسمی، میانگین زمانی که کشتی‌های بزرگ از بسفر عبور می‌کنند، حدود ۱۴.۵ ساعت است و این مدت بسته به ترافیک، شرایط جوی و حوادث احتمالی، به سه تا چهار روز افزایش می‌یابد.
دولت می‌گوید کانال استانبول، این فشار را کم خواهد کرد، و از کشتی‌ها عوارضی خواهد گرفت که این اقدام، به‌طور بالقوه میلیاردها دلار سالانه به کشور سرازیر خواهد کرد.
اما بودجه ساخت و ساز این کانال همچنان نامشخص است.
اردوغان گفته او خواهان الگوی "قرارداد احداث، بهره برداری، انتقال" است که در ترکیه برای پروژه‌های دیگر استفاده شده است. (بنا به این الگو، دولت یک کشور به بخش خصوصی اجازه سرمایه‌گذاری و ساخت پروژه می‌دهد، در ازاء آن، بخش خصوصی پس از پایان کار، در بهره‌برداری از آن با دولت شریک می‌شود و سپس در مرحله آخر آن را به دولت واگذار می‌کند.) منتقدان می‌گویند این الگو نسل‌های آتی را مقروض خواهد کرد، و خزانه‌داری مجبور خواهد بود که هزینه‌های سنگین تعهدآوری را بپردازد در حالیکه بهره‌برداری انتظارات را برآورده نمی‌کند.
شهردار استانبول گفته کانال استانبول "یک پروژه قتل" است، و هشدار داده که این اقدام موجب گسترش بی‌رویه شهری و کسب "درآمدهای نامکتسب" (درآمدهایی ناشی از فعالیت‌هایی غیر از کار)می‌شود و به قیمت آسیب به محیط‌زیست تمام می‌شود.
او ۱۹ ژوئن گفت: "به یک محقق واقعی برنخوردم که نگفته باشد [کانال استانبول، دریای] مرمره را تخریب نخواهد کرد."
نگرانی‌های محیط‌زیستی چیست؟
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،گسترش هشداردهنده لیزاب دریایی در دریای مرمر، نگرانی‌هایی را برانگیخته
در نوامبر ۲۰۱۹، "اتحادیه اتاق‌های مهندسی و معماری ترکیه" هشدار داد که این پروژه، سد سازلیدر، یکی از مهمترین منابع آبی استانبول و همچنین "اکوسیستم‌های حیاتی" را تخریب خواهد کرد.
اخیرا گسترش هشدارآمیز "لیزاب یا موسیلاژ دریایی" در دریای مرمره، شمال غرب ترکیه، نگرانی‌های محیط‌زیستی را تشدید کرده است.
منتقدان هشدار می‌دهند که این کانال توازن ظریف در طبیعت را بیشتر از بین ببرد.
مرت گوکاپ بیولوژیست دریایی به روزنامه "اکانومی-فوکز دونیا" (۴ ژوئن) گفت: "اگر یک کانال تازه بسازیم، اکسیژن کم در آب‌های دریای مرمره و سیاه را ممکن است بیشتر دچار کمبود کند. به‌عبارتی دیگر، می‌توانیم موجب مشکل بیشتر شویم."
پرفسور ناجی گوروژ جغرافی‌دان گفت این پروژه می‌تواند موجب افزایش آلودگی در دریایی مرمره شود. او به هفته‌نامه "اکسیژن" گفت: "کار روی لیزاب دریایی ادامه دارد اما اگر کانال استانبول ساخته شود آن وقت دریای مرمره قابل نجات نخواهد بود."
با وجود این، عادل کارا اسماعیل‌اوغلو، وزیر ترابری و زیرساخت ترکیه گفته که کانال استانبول می‌تواند از شر لیزاب دریایی "خلاص شود."
مخالفان همچنین نگرانی‌هایی را درباره "تاثیرات کانال استانبول بر واکنش بالقوه زمین لرزه" ابراز کرده‌اند زیرا این اقدام می‌تواند سمت اروپایی شهر استانبول را به یک جزیره تبدیل کند. استانبول روی یک خط زلزله قرار دارد و مرتبا دچار زمین‌لرزه‌های کوچک شده است.
وبگاه رسمی کانال، این نگرانی‌ها را بی‌مورد دانسته و می‌گوید طوری طراحی خواهد شد که در برابر "بزرگترین زمین‌لرزه‌های احتمالی" مقاومت کند.
چرا کنوانسیون مونترو مورد بحث است؟
کانال همچنین نگرانی‌هایی درباره آینده پیمان مونترو افزایش داده که به ترکیه حق حاکمیت بر استانبول، تنگه داردانل، دریای مرمره و تنگه بسفر را می‌دهد.
این کنوانسیون به کشتی‌های تجاری اجازه عبور آزادانه از تنگه‌های ترکیه را می‌دهد، در حالی که برای کشتی‌های جنگی کشورهایی که ساحل دریای سیاه ندارند، از جمله ایالات متحده آمریکا محدودیت‌های شدید قائل است.
این کنوانیسون به کشورهایی که دارای ساحل دریای سیاه هستند مانند روسیه و اوکراین اجازه می‌دهد زیردریایی‌هایشان از تنگه‌های ترکیه عبور کنند.
در دسامبر ۲۰۱۹، اردوغان گفت کانال استانبول "هیچ ربطی" به کنوانسیون مونترو ندارد. اما افزایش حضور نظامی نیروهای خارجی در دریای سیاه، باعث موجی از نگرانی‌ها شده.
۲ ژوئن، یکصد و چهار دریادار بازنشسته ترکیه، بیانیه‌ای امضا کردند که می‌گوید کنوانسیون مونترو اساسا برای ثبات در دریای سیاه است.
- مقامات قضایی ترکیه حکم بازداشت ۱۰ دریادار بازنشسته ارتش را صادر کردند
منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر،کنوانسیون مونترو محدودیت برای کشتی‌های جنگی کشورهایی که در ساحل دریای سیاه نیستند، قائل است
واکنش جهانی چیست؟
بنا به گزارش‌ها، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در یک گفت‌وگوی تلفنی با اردوغان در ۹ آوریل، "اهمیت صیانت" از کنوانسیون را برای "ثبات و امنیت منطقه‌ای" یادآور شد.
تاس، خبرگزاری رسمی دولت روسیه گفت این پروژه "ممکن است حمایت روسیه از متحدان منطقه‌ای" را متزلزل کند و "تهدیدی" برای سیاست خارجی مسکو باشد.
روزنامه "نزاویسیمایا گازتا" در همین رابطه گفت این کانال ممکن است "بر روابط آنکارا با مسکو تاثیر بگذارد."
ایالات‌متحده در مورد طرح کانال استانبول سکوت کرده.
هرچند، برخی کارشناسان حدس می‌زنند که واشنگتن موافق خروج احتمالی از کنوانسیون مونترو باشد تا دستیابی به دریای سیاه را تضمین کند.
مراد یتکین، روزنامه‌نگار باسابقه گفته است: "کنوانسیون مونترو همیشه موجب ناراحتی آمریکا بوده، و همیشه می‌خواسته کشتی‌های جنگی بزرگتر و بیشتری در مقابل روسیه به دریای سیاه گسیل کند."
محمد علی گولر سکولار مخالف و ستون نویس روزنامه جمهوریت گفته درخواست برای حذف کنوانسیون مونترو، "جلوگیری از همکاری بین ترکیه و روسیه" است.
گام بعدی چه می‌تواند باشد؟
منبع تصویر، Twitter
توضیح تصویر،امام اوغلو شهردار استانبول مرتبا علیه این پروژه حرف می‌زند
در حالیکه تاثیر بین‌المللی طرح ساخت کانال همچنان نامشخص است، بحث‌های درون کشور بر سر آن، در تابستان شعله‌ور شده و رسانه‌های طرفدار دولت از این طرح تحت عنوان "پروژه قرن" یاد می‌کنند.
مقامات دولتی احتمالا این پیام را در انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه در سال ۲۰۲۳ سرلوحه کار خود قرار خواهند داد.
پروژه‌های مهم زیرساختی، مانند فرودگاه استانبول که در سال ۲۰۱۹ افتتاح شد، غالبا نقش محوری در کارزار انتخاباتی حزب حاکم بازی کرده‌اند.
وقتی دولت می‌گوید در ساخت و ساز کانال استانبول و کارهای مربوطه، حدود ۲۰هزار نفر استخدام خواهند شد، این موضوع نشانگر نقش دولت برای جلب نظر رای‌دهندگان در میانه فلاکت اقتصادی است.
هرچند، این موضوع برای منتقدان همچنان قانع‌کننده نیست.
۲۴ ژوئن امام اوغلو شهردار استانبول گفت: این پروژه... یک پروژه دولتی نیست بلکه یک پروژه انتخاباتی است."
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
ببینید: چرا ترکیه از پیمان استانبول خارج شد؟
برای پخش این فایل لطفا جاوا اسکریپت را فعال یا از یک مرورگر دیگر استفاده کنید.توضیح ویدئو،چرا ترکیه از پیمان استانبول خارج شد؟
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: کانال استانبول، پروژه انتخاباتی اردوغان؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
