اختراع پژوهشگران سامانه های حمل و نقل فضایی گواهی ثبت گرفت

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه فضایی ایران، گواهی اختراع پژوهشگران پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی با عنوان «تهیه نانوالیاف هافنیم کاربید (HfC) به روش احیای پیش سازه الکتروریسی شده PVP/Hf»، از سوی مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر شد.

دکتر رحیم احسانی رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی در این باره اظهار داشت: در سال‌های اخیر نیاز به مواد جدیدی که علاوه بر قابلیت کارکرد در اتمسفرهای اکسیدی و خورنده، توانایی تحمل دماهای بالاتر از دو هزار درجه سانتی‌گراد را به مدت زمان طولانی داشته باشند، در صنایع مختلف به ویژه صنعت هوافضا به شدت احساس شده است.

وی ادامه داد: هافنیم کاربید (HfC) از جمله سرامیک‌های مهندسی دیرگدازی است که به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی عالی، بسیار مورد توجه قرار دارد. این ترکیب با نقطه ذوب ۳۸۹۰ درجه سانتی‌گراد، خاصیت دیرگدازی عالی دارد و حتی نقطه ذوب آن از ترکیبات آلیاژی دوتایی متداول نیز بالاتر است.

احسانی در خصوص اهمیت و کاربرد هافنیم کاربید افزود: مجموعه خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی منحصر به‌فرد این ماده، آن را به عنوان یک کاندیدای مناسب برای کاربرد در صنایع هوافضا و کاربردهای سایشی، ابزار برش و توربین‌ها، بوته‌های ذوب و نگهداری مذاب فلزات مطرح می‌کند.

رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی درباره روش تهیه نانوالیاف‌ها نیز گفت: تلاش‌های بسیاری برای طراحی و سنتز نانو مواد تک بعدی، مثل نانو میله‌ها، نانو سیم‌ها، نانو لوله‌ها و نانو الیاف انجام می‌شود. روش الکتروریسی یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید نانوالیاف بوده و به دلیل نرخ کشش بسیار زیاد و سرعت بالای کرنش در حین سنتز موجب می‌شود تا این الیاف از جهت‌گیری مولکولی بسیار بالایی در راستای محور طولی لیف برخوردار شوند.

به گفته وی، به دلیل تبلور بیشتر و جهت‌گیری مولکولی بالاترِ ناشی از تأثیر نیروی الکتریکی در امتداد محور طولی نانوالیاف الکتروریسی شده و احتمال حضور نقص سطحی کمتر در واحد طول نانولیف، این نانوالیاف به طور قابل توجهی از خواص مکانیکی بهتر شامل استحکام کششی، مدول و چقرمگی (استحکام) بالاتری نسبت به میکرو الیاف برخوردار هستند.

وی در تشریح این طرح اختراعی افزود: برای تهیه نانوالیاف هافنیم کاربید، نانوالیاف سرامیکی HfC با خلوص بالا و سطح ویژه زیاد به روش الکتروریسی و سپس احیای کربوترمال سنتز شد. مواد اولیه ارزان قیمت و دوستدار محیط زیست شامل هافنیم تتراکلرید، پلی وینیل پیرولیدون و اتانول به ترتیب به عنوان منابع هافنیم، کربن و حلال مشترک استفاده شد. نانو الیاف HfC با مورفولوژی مناسب و بدون دانه به‌وسیله عملیات حرارتی دو مرحله‌ای روی الیاف خام الکتروریسی شده (PVP-Hf) شامل پایدارسازی در هوا، پیش اکسایش در هوا و سپس احیای کربوترمال در دمای ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد در اتمسفر آرگون تهیه و نانو الیاف الکتروریسی شده با انجام آنالیزهای EDX، FESEM, BET، TG/DSC XRD مشخصه‌یابی شدند.