کتاب صوتی، بهترین گزینه برای زمان‌های مرده

ایسنا/قزوین هم‌بنیانگذار طاقچه گفت: سال ۹۵ طاقچه را روی عدد ۸ میلیارد تومان ارزش‌گذاری کردند ولی در ادامه بعدازآن ارزش‌گذاری نشدیم، در ارزش‌گذاری با هزینه‌های طاقچه ارزش فعلی حدود ۶۰ میلیارد تومان است ولی با روش آینده‌نگری باارزش ۱۱۰ میلیارد قرار می‌گیرد، اگر منطقی نگاه کنیم ۸۰ میلیارد تومان عدد منطقی است درحالی‌که رقیب ما که ازنظر تعداد مخاطب و سایر شرایط تفاوت چندانی ندارد ۳۰۰ میلیون تومان ارزش‌گذاری شده است.

محمد صدوقی در وبیناری که به همت مرکز نوآوری و شتابدهی جهاد دانشگاهی قزوین و سازمان دانشجویان با حضور دانشجویان برگزار شد، تصریح کرد: در حال حاضر به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره طاقچه و همزمان در مجموعه ترابرنت فعالیت می‌کنم، اپلیکیشن ترابرنت به مدت چهار سال است که در حوزه بین‌شهری و در بخش کامیون‌ها و ماشین‌های حمل بار فعالیت دارد.

وی افزود: مجموعه طاقچه سال ۹۲ به روش استارت آپ استودیو توسعه پیدا کرد، در واقع ما با آسان‌ترین راه نرم‌افزار مایکت که ارائه‌دهنده اپلیکشن بود را کپی و با تغییر رنگ آن را به‌جای اپلیکیشن، کتاب ارائه کردیم؛ درواقع نرم‌افزاری ساده را به‌صورت آزمایشی وارد بازار و بازخوردها را دریافت کردیم.

هم‌بنیانگذار طاقچه اظهار کرد: یک سال به‌صورت آزمایشی فعالیت کردیم و بعدازاین مدت، آبان ۹۳ نرم‌افزار طاقچه را به‌صورت رسمی رونمایی کردیم، هنگام راه‌اندازی طاقچه داشتن طرح تجاری برای ما اهمیت بالایی داشت و نمی‌خواستیم در زمان کم و به‌سرعت وارد بازار شویم بلکه تلاش داشتیم که طرح تجاری کاملی داشته باشیم و طبق آن کار را شروع کنیم.

وی خاطرنشان کرد: برای طرح تجاری نیاز است که مطالعه جدی نسبت به بازار داشته باشیم و مخاطبان و رقبا را شناسایی کنیم تا بتوانیم با شناخت خوب وارد بازار کار شویم؛ برای ورود به بازار کار باید از قبل فضای آماده داشته باشیم و بدانیم که وارد چه فضایی می‌شویم، باید بررسی کنیم که به چه تجهیزاتی و چه میزان سرمایه نیاز داریم؟

صدوقی یادآور شد: ما نیز برای ورود به بازار کار حجم بازار کتاب را بررسی کردیم و به این موضوع پرداختیم که طاقچه قرار است چه مزیت‌هایی ایجاد کند و وارد بازار شود، در بخشی از بررسی‌ها دیدیم که مخاطبان و ناشران در حوزه توزیع و قیمت مشکل داشتند بنابراین با توجه به این دو نکته کار خودمان را آغاز کردیم.

در استارت آپ اصل هزینه، هزینه نیروی انسانی است

وی با اشاره به سرمایه‌گذاری موردنیاز برای شروع کار، اظهار کرد: در استارت آپ اصل هزینه، هزینه نیروی انسانی است، برای تخمین هر کاری باید ببینیم چه توسعه‌ای خواهیم داشت و طبق آن هزینه را در نظر بگیریم برای مثال ما در برنامه پنج‌ساله طاقچه نوشته بودیم که در طول زمان چند نفر خواهیم شد و هزینه را بر اساس دستمزد نیروی انسانی و تبلیغات در نظر گرفتیم؛ درواقع ما در شروع کار برنامه پنج ساله داشتیم که با بررسی‌های صورت گرفته در سال ۹۳ به این نتیجه رسیدیم که با هزینه کرد سه میلیارد تومانی طی پنج سال می‌توانیم به نقطه سربه‌سر ماهانه برسیم و بعدازآن می‌توانیم با سود مجموعه هزینه را برگردانیم.

هم‌بنیانگذار طاقچه اظهار کرد: علی‌رغم اینکه برنامه‌ریزی کرده بودیم اما ۲ اتفاق هزینه کار ما را افزایش داد، ابتدا اینکه افزایش قیمت دلار اتفاق افتاد، ما با دلار سه هزارتومانی حساب کرده بودیم اما با افزایش قیمت روبه‌رو شدیم و توسعه نرم‌افزار هزینه بیشتری در برداشت، نکته قابل‌توجه دیگر مسئله فرهنگی بود که کتاب در سبد نیازهای مردم در سطح بالاتری قرار دارد و با فشارهای زیاد اقتصادی حذف می‌شود بنابراین ما به تغییری از جنس تغییر فرهنگ نیاز داشتیم و تغییر فرهنگ در بین مردم و ناشران سخت بود.

وی یادآور شد: برخی از ناشران قشر سنتی هستند به‌طوری‌که بعدازاین همه مدتی که از زمان تأسیس طاقچه می‌گذرد هنوز با این ابزار آشنا نیستند و نمی‌دانند که عملکرد طاقچه چطور است، از مردم توقعی نداریم اما فردی که در حوزه نشر است باید با این مقوله آشنا باشد، این نشان می‌دهد که تغییر فرهنگ در این بخش بسیار سخت است.

صدوقی اظهار کرد: در حال حاضر بعد از گذشت هفت سال به نقطه سربه‌سر رسیدیم چراکه هزینه‌ها بیش‌از پیش‌بینی انجام‌شده بود، در حال حاضر به نقطه سربه‌سر ماهانه رسیدیم یعنی به نقطه‌ای رسیدیم که هزینه‌های شرکت از طریق درآمدهای شرکت قابل پرداخت است.

وی یادآور شد: طاقچه یک شرکت ۶۰ نفره است که با هزینه تبلیغات، ۸۰۰ میلیون تومان هزینه ماهانه دارد، در حال حاضر سودآوری ماهانه نداریم و طاقچه به سودآوری نرسیده است اما امیدوارم تا پایان ۱۴۰۰ از سربه‌سری ماهانه گذر کنیم، رقبای ما نیز هزینه نیروی انسانی و تبلیغاتی بالایی دارند به‌طوری‌که سهم فروش آن‌ها نیز هنوز نتوانسته است هزینه‌ها را کاور کند.

هم‌بنیانگذار طاقچه تأکید کرد: سال ۹۵ طاقچه را روی عدد هشت میلیارد تومان ارزش‌گذاری کردند ولی در ادامه بعدازآن ارزش‌گذاری نشدیم، در ارزش‌گذاری با هزینه‌های طاقچه ارزش فعلی حدود ۶۰ میلیارد تومان است ولی با روش آینده‌نگری باارزش ۱۱۰ میلیارد قرار می‌گیرد، اگر منطقی نگاه کنیم ۸۰ میلیارد تومان عدد منطقی است درحالی‌که رقیب ما که ازنظر تعداد مخاطب و سایر شرایط تفاوت چندانی ندارد ۳۰۰ میلیون تومان ارزش‌گذاری شده است.

چشم‌انداز ما برای طاقچه، نمایشگاه کتاب است

وی خاطرنشان کرد: این اتفاق در فضای فرهنگی سودآوری کلان نیست ولی برای ما توجیه اقتصادی داشته و خواهد داشت، طاقچه را نباید به‌عنوان کسب‌وکاری موفق در نظر گرفت در حال حاضر موفق است، استارت آپ‌هایی که موفق می‌شوند تعدادشان کم است برای مثال در فضای طاقچه چند استارت آپ وارد شدند اما موفق نشدند، طاقچه نیز اگر در برخی از فواصل زمانی نفرات خوبی نداشت و سرمایه‌گذاری خوبی صورت نمی‌گرفت، شکست می‌خورد اما در حال حاضر طاقچه مورد خوبی برای سرمایه‌گذاری است.

صدوقی یادآور شد: روزی که کار را شروع کردیم دانشجویان را به‌عنوان بهترین مخاطب انتخاب کردیم چون این قشر به‌روز هستند، همچنین دانشجویان مجبور به مطالعه کتاب باقیمت مناسب هستند و از طرفی اغلب آن‌ها از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند، انتخاب خوبی نبود و موفق نشدیم اما بعد از گذشت چند سال حالا ناشران دانشگاهی خودشان آمدند و میگویند به این عرصه هم ورود پیدا کنید چراکه مخاطبانشان متقاضی کتاب‌های الکترونیکی هستند و مشکلاتی در حوزه چاپ و گرانی کاغذ ایجادشده است.

وی بیان کرد: چشم‌انداز ما برای طاقچه نمایشگاه کتاب است، همان‌طور که همه آدم‌ها با همه نگاه‌ها وارد نمایشگاه کتاب می‌شوند، کتاب می‌خوانند و استفاده می‌کنند ما در طاقچه نیز محدودیت محتوایی نخواهیم داشت هدف ما این است که با استفاده از مزیت خدمات نرم‌افزاری، مطالعه را به عادت مخاطب تبدیل کنیم.

هم‌بنیانگذار طاقچه اظهار کرد: در گام اول توسعه طاقچه، می‌خواستیم کتاب را بفروشیم اما بعداً به این نتیجه رسیدیم که ابتدا باید کاری کنیم که کاربر بتواند بیشتر مطالعه کند، ما در طاقچه دو بخش بخوان و بخر داشتیم و تأکید ما بیشتر بر خرید کتاب بود و می‌گفتیم باید با راه‌های مختلف مثلاً قرار دادن تخفیف مخاطب را ترغیب کنیم که کتاب را بخرد اما دیدیم اگر مخاطب احساس نیاز نداشته باشد نمی‌آید کتاب بخرد و بخواند، بنابراین تصمیم گرفتیم که مخاطب را به مطالعه عادت دهیم و به اپ عادت مطالعه تبدیل شویم درواقع مخاطب باید عادت کند که کتاب بخواند.

برای تغییر فرهنگ زمان نیاز است

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر طاقچه ۸۰۰ هزار کاربر دارد و بیش از پنج و نیم میلیون بار نصب‌شده است، تاکنون حمایت مالی نداشتیم و تنها در عید سال ۹۹ با همکاری وزارت ارشاد به هر کاربر ۷۰ درصد تخفیف دادیم که ۵۰ درصد تخفیف توسط طاقچه و ۲۰ درصد توسط وزارت ارشاد پرداخت شد.

صدوقی بیان کرد: هیچ توجیهی ندارد که ما حجم هزینه زیادی برای تبلیغات کنیم که ناشران را آگاه کنیم بااین‌حال تمام تلاشمان را کردیم، سال ۹۵ همکار برنامه خندوانه بودیم مسابقه بخون و ببر بزرگ‌ترین مسابقه کتاب‌خوانی است که تاکنون در کشور برگزار شده است. یک میلیارد تومان جایزه داشت که طی آن تعداد زیادی مخاطب به ما اضافه شد، درواقع ما به مدت یک ماه تبلیغ شدیم که تبلیغ خوبی بود.

وی تصریح شد: وقتی در حوزه فرهنگی می‌خواهیم تغییر فرهنگ ایجاد کنیم کار بسیار سختی است، تغییر فرهنگ مانند پخت قورمه‌سبزی است و باید به آن زمان بدهی تا جا بیفتد، در این بخش صرفاً هزینه کردند کافی نیست و اقدامات فرهنگی باید در دستور کار قرار بگیرد.

هم بنیان‌گذار طاقچه اظهار کرد: ما در کشور با یک دوگانه روبه‌رو هستیم و کشور ما جزو کشورهایی است که قانون کپی‌رایت را به شکل جهانی رعایت نمی‌کند، یکی از نکاتی که با آن مشکل‌داریم و جزو عجایب محسوب می‌شود این است که  پنج ناشر فایل یک کتاب را پیدا و ترجمه می‌کنند، سپس کتاب ترجمه‌شده را منتشر می‌کنند همین امر باعث می‌شود نویسندگان ما فرصت رشد پیدا نکنند.

وی بیان کرد: وقتی کپی‌رایت وجود ندارد و ناشران از این کتاب‌ها استفاده می‌کنند بنابراین سراغ نویسندگان خوب ایرانی نمی‌روند، در حوزه عمومی نویسنده مطرحی نداریم که با هزینه نویسندگی زندگی کند اما مترجمانی داریم که پول زیادی به دست می‌آورند، ناشران باید کتاب‌ها را سریع و به‌صورت قانونی عرضه کنند.

صدوقی اظهار کرد: اگر ما کپی‌رایت را پذیرفته بودیم راحت‌تر می‌توانستیم به کانال‌های تلگرامی پیام بدهیم که این محتوا برای ما است و به‌عنوان ناقض کپی‌رایت با مسئول آن برخورد می‌شد اما چون ما به مسئله جهانی کپی‌رایت نپیوستیم در شبکه‌های اجتماعی کتاب‌ها را به شکل اسکن شده و به‌صورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار می‌دهند، بعضی از کانال‌های شبکه‌های اجتماعی می‌دانند کار خطا می‌کنند اما به خاطر هزینه‌های تبلیغاتی این کار را ادامه می‌دهند، برخی نیز می‌گویند هدف ما گسترش مطالعه است.

هم بنیان‌گذار طاقچه خاطرنشان می‌کند: اگر ناشران همه کتاب‌های خود را به شکل قانونی و با قیمت مناسب در نرم‌افزارهایی مانند طاقچه و فیدیبو در سریع‌ترین زمان عرضه کنند خودبه‌خود درب جاهای غیرقانونی بسته می‌شود این تجربه را در حوزه فیلم داشتیم درگذشته فیلم روی پرده سینما بود اما سی دی آن کنار خیابان فروخته می‌شد، هر چه کارگردانان و بازیگران گفتند نخرید فایده نداشت، چیزی که کمک‌کننده بود این بود که یک هفته بعد از زمانی که فیلم از پرده سینما پایین می‌آمد، سی دی آن به‌صورت گسترده در سوپرمارکت‌ها توزیع می‌شد.

وی اظهار کرد: مخاطب راحت است که از سوپرمارکت محل خودش فیلم را بخرد تا این‌که برود انقلاب از دست‌فروش خریداری کند، وقتی به‌صورت ایجابی با مسئله برخورد و راهی برای عرضه قانونی پیدا می‌کنید کم‌کم راه غیرقانونی بسته می‌شود که این امر با همکاری ناشران باید در حوزه کتاب نیز محقق شود.

خانم‌های خانه‌دار، مخاطبین پرمصرف طاقچه

صدوقی با اشاره به اینکه برخی به ضعف ویرایشی آثار طاقچه ایراد وارد می‌کنند، تصریح کرد: ضعف ویرایشی آثار طاقچه به ناشر برمی‌گردد چراکه ما در متن کتاب دست نمی‌بریم و همان متن کتاب که ناشر در اختیار ما قرار داده است را به فایل موردنظر طاقچه تبدیل می‌کنیم، گاهی ممکن است ناشر فایل نهایی را به ما نداده باشد و دو ورژن قبل چاپ خام را در اختیار ما قرار داده که ویرایش درستی نشده است.

وی تأکید کرد: این کار سختی است که بخواهیم تمام کتاب‌ها را از منظر ویرایشی بررسی کنیم، روزانه چندین کتاب وارد طاقچه می‌شود و خواندن و ویرایش کردن آن در حد توان ما نیست، در حال حاضر علاوه بر کتاب‌های متنی کتاب‌های صوتی و پادکست نیز در طاقچه ارائه می‌دهیم.

هم بنیان‌گذار طاقچه تصریح کرد: کتاب الکترونیکی نسبت به کتاب فیزیکی دارای مزیت‌هایی است مثلاً زمانی که وقت تلف‌شده‌ای دارید مثلاً در اتوبوس یا زمانی که در انتظار هستید و نمی‌توانید کتاب را حمل کنید، یا وقتی می‌خواهید بخشی از کتاب را جست‌وجو کنید، کتاب صوتی نیز به‌راحتی قابل‌دسترس است و می‌توان با استفاده از زمان‌های مرده از کتاب صوتی استفاده کرد، خانم‌های خانه‌دار نیز از مخاطبین پرمصرف طاقچه هستند.

توجه به سئو رمز موفقیت است

وی اظهار کرد: یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات ما در طاقچه عدم توجه به سئو بود، ۸۰ درصد مخاطبین اسم کتاب را در گوگل جست‌وجو می‌کنند، در بازه‌های زمانی مختلف به خاطر توجه به حوزه محتوا از سئو غافل شدیم و اما بعد از مدتی متوجه شدیم که این بخش اهمیت زیادی دارد و برای آن‌وقت گذاشتیم اگرچه فرصت زیادی را از دست دادیم؛ سئو در کسب‌وکارهایی که پلتفرم محتوا و داده دارد باید خیلی جدی گرفته شود.

صدوقی با اشاره به اهمیت مهارت‌های نرم و سخت، یادآور شد: در این مدت که کار می‌کردم دو مسئله بسیار کلیدی برایم جالب بود، افرادی که می‌خواهند کسب‌وکاری راه‌اندازی کنند باید بامطالعه دقیق وارد شوند، مهم است که ما وقتی کاری را بخواهیم انجام دهیم بر اساس دانش، دیتا و هدف مشخص باشد نه بر اساس سلیقه و میل شخصی؛ در طول کسب‌وکار به‌جای تکیه‌بر نظرات شخصی بر نظرات کاربران تکیه کنید، تحقیق و بررسی قبل از انجام هر کاری ضروری است.

وی خاطرنشان کرد: اغلب افرادی که وارد کسب‌وکار شدند و یا تصمیم دارند وارد کسب‌وکار جدیدی شوند بر یادگیری مهارت‌های نرم تکیه می‌کنند، گاهی اوقات نیرو دانش خوبی دارد اما مهارت نرم ندارد، نمی‌تواند کار تیمی کند و تعامل خوبی برقرار کند، بنابراین به تمام کسانی که می‌خواهند کسب‌وکار جدیدی راه‌اندازی کنند یا وارد بازار کار شوند، توصیه می‌کنم که پرداختن به مهارت‌ها را جدی بگیرند و علاوه بر کسب دانش، مهارت‌های خود را تقویت کنند.

انتهای پیام