نمایش آثار هنرمندان زن ایرانی در جشنواره «اوداک» فرانسه 

جشنواره هنری «اوداک» در فرانسه، در یکی از برنامه‌های امسال خود، آثار گروهی از هنرمندان زن ایرانی را به نمایش گذاشت.

این جشنواره، یکی از فستیوالهاى مهم سالانه «ویدئو آرت» یا هنر ویدئویی فرانسه است که هر سال در چند بخش مختلف و به مدت دو‌ هفته در شهر رن برگزار می‌شود.

مخاطبین این جشنواره، هنرمندان، کارشناسان، منتقدین هنری، اساتید دانشگاه، و علاقمندان به هنر معاصر هستند.   

نمایشگاه هنر ویدئویی، هنر اجرایی، و چیدمان هنرمندان زن ایرانی که «بدن کسوف‌زده، فضای درد‌آور» نام داشت، سوم و چهارم ژوئیه در شهر رن برگزار شد.

در این برنامه ویژه آثار سویل امینی، مانیا اکبری، شعله عسگری، مژگان عرفانی، شقایق سیروس، هاله جمالی، بهاره و بهناز اخلاقی، ماندانا مقدم، آزاده نیلچیانی، سارا نیروبخش، مهرگان پزشکی، رژین شفیعی، و پریا وطن‌خواه به نمایش درآمد.

پریا وطن‌خواه، هنرمند ایرانی ساکن فرانسه، «کوریتور» یا «هنرگر‌دان» مجموعه بود، و در گزینش و گردآوری آثار منتخب، و مدیریت و اجرای برنامه با جشنواره هنری اوداک همکاری داشت.

جشنواره هنری «اوداک» در فرانسه

پریا وطن‌خواه در گفت‌و‌گو‌ با بهنود مکری درباره همکاری خود با این جشنواره می‌گوید :«من در سال ۲۰۱۶ با ویدئویی به نام «واكنش» در اين فستیوال شركت كرده بودم. امسال به دلیل اینکه  اوداک ده سالگى خود را جشن مى گرفت، با بعضى از هنرمندان، از جمله من، تماس گرفتند و خواستند كه كارهاى ما را دوباره نشان دهند. من چند سال پيش برنامه هنرمندان زن ايرانى را چند بار كوريت كرده بودم (برگزار کرده بودم)، و پيشتر آثار آنها را در چهارچوب فستيوال «فياو» كازابلانكا در سال‌های ٢٠١٩ و ٢٠٢٠، و همچنين در شهر کلن و برلين آلمان نشان داده بودم. با توجه به تجربیات گذشته، این برنامه را به اوداک پیشنهاد دادم، و مدير هنرى فستيوال بسيار از این ایده، و نمایش آثار هنرمندان زن ایرانی استقبال كرد.»

«بدن کسوف‌زده، فضای دردآور»، شامل آثار متنوع ویدئویی چهارده هنرمند زنی بود که در سالهای اخیر و به دلایل مختلفی ایران را ترک کرده‌اند و در خارج از این‌ کشور زندگی می‌کنند.

پریا وطن‌خواه درباره معیارهای خود برای گزینش آثار این هنرمندان می‌گوید:« دلایل انتخاب این هنرمندان و آثار آنها، به موضوع پژ‌وهش‌ من برای نگارش تز دوره دكترا كه در حال نوشتن هستم، بر مى‌گردد. در چهارچوپ پژوهش دكترا، «سوژهاى من از تجربه هاى زندگى شخصى و اجتماعى خودم سرچشمه مى گيرد. شرايط ايران، قوانين ضد زن، سانسور، و فشار مضاعف روى زنان در این کشور، باعث شد تا تصمیم بگیرم که در پژوهش خود فقط بر زنان هنرمند متمرکز شوم، و بعنوان کوریتور نیز فقط با زنان هنرمند کار کنم، بسیار دوست دارم در حد خود صدای زنان ایران باشم.»

جشنواره هنری «اوداک» در فرانسه

پریا وطن‌خواه در ادامه افزود که :«كارهاى انتخاب شده برای این مجموعه، كارهاى متعهد به مسائل سياسى و اجتماعى است. من مى‌انديشم كه رسالت هنرمند و هنر، نور انداختن روى مشكلات سياسى و اجتماعى است. من باور دارم كه نخستين گام به سوى دنياى بدون خشونت، رسوا كردن خشونت و نشان دادن آن است، نخستين گام، آگاه كردن و حساس كردن مردم است. به اين صورت است كه انتخاب من براى كوريتورى‌هايم شكل مى‌گيرد: كار متعهد و سياسى زنان هنرمند ايران.»

یکی از ویژگی‌های آثار ارائه شده در مجموعه «بدن‌کسوف‌زده، فضای دردناک» نسبت به برنامه‌های گذشته، توجه به شرایط کنونی جهان، و بحران همه‌گیری ویروس کرونا است، و ویدئوهای منتخب، به سوژه‌هایی مانند تنهایی، رهاشدگی، تکرار بی‌پایان، گم‌گشتگی، یا بدن زجر کشیده می‌پردازند، و در اکثر کارها نوعی حس خفقان نمایان است.

پریا وطن‌خواه درباره برنامه‌های امسال جشنواره اوداک می‌گوید :«فستیوال امسال سه بخش داشت، یک بخش که جشن ده سالگی اووداک بود و آثار منتخب سال‌های گذشته را نشان داد. بخش دوم، انتخاب کوریتورهای خود فستیوال اوداک بود. و بخش دیگر «کارت سفید»، به معنی اختیار تام و کامل به دو کشور یا دو ملیت، برای نمایش آثار هنری خود بود. یک کارت سفید را به «کبک» کانادا دادند، ‌و کارت سفید دیگر به ایران داده شد که برای من باعث خوشحالی و افتخار است که توانستم برنامه انتخابی خود را با نام ایران نمایش دهم.»

به گفته پریا وطن‌خواه علی‌رغم برخی محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، استقبال از این برنامه قابل توجه بود، و دیدارکنندگان علاقه زیادی برای شناخت بیشتر ایران و ایرانیان داشتند، و با نکاتی آشنا شدند که در گذشته آگاهی زیادی از آنها نداشتند، از جمله حقوق از دست رفته زنان ایرانی که در گذشته‌های نه چندان دور ارزش و جایگاه والایی در جهان داشتند.

 

        View this post on Instagram                      

A post shared by Parya Vatankhah (@parya_vatankhah)

پریا وطن‌خواه درباره تأثیر این برنامه روی مخاطب فرانسوی، و افرادی که آشنایی زیادی با ایران ندارند، می‌گوید: «امروزه در همه کشورها، نمايشگاه‌هاى هنرى زیادی برگزار می‌شود، و آثار هنرمندان نقاط مختلف را معرفی می‌کنند. آثار هنرمندان اروپايى و آمریکایی در نمایشگاه‌های مهم كشورهاى آسیایی به نمایش در می‌آیند و بر عكس. براى نمونه در فرانسه نمايشگاه‌های زيادى از هنرمندان كشورهاى مسلمان و عرب برگزار مى شود، و بيننده فرانسوى با هنر، فرهنگ، و انديشه آنها آشنا است، و آشناتر نیز مى شود. هنرمندان ايرانى اگر چه در جاهاى مختلف دنيا ديده مى شوند، اما به نظر من این اصلا كافى نيست. براى اينكه نام ايران و ايرانى در ياد همه بماند و جاى خود را باز كند، ما به معرفى شدن بسيار بيشترى احتياج داريم. به خاطر همين فکر می‌کنم كه نمایش و معرفى هنر و هنرمند ايرانى، در نهايت نمایش و معرفى ايران و فرهنگ ماست، فرياد كردن وضعيت ماست و اهميت بسيارى دارد.»

«بدن کسوف‌زده، بدن دردآور»، علاوه بر نمایش آثار ویدئویی، شامل بخش‌های جانبی دیگر مانند بحث، گفت‌وگو، و جلسات پرسش و پاسخ با حضور تعدادی از هنرمندان زندانی ایرانی بود.