محققان دانشگاه امیرکبیر موفق به حذف رسوبات چاه‌های تزریقی پسآب در میادین نفتی شدند

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، مصطفی شجری دانش آموخته مقطع دکتری دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مدلسازی تغییرات تزریق پذیری در فرآیند تزریق آب زائد در یک چاه به علت ته نشست رسوبات معدنی» گفت: تزریق پسآب واحد‌های نمکزدایی میادین نفتی به درون چاه‌های مخصوص تزریق آب زائد سابقه‌ای کهن در صنعت نفت جهان دارد.

وی افزود: گرفتگی مداوم این چاه‌ها به دلیل تشکیل رسوبات معدنی و کاهش تزریق‌پذیری سنگ مخزن در ناحیه اطراف چاه از مهم‌ترین چالش‌های مرتبط با عملیات تزریق پسآب بوده و مشکلات زیست محیطی ناشی از رهاسازی این آب‌ها در طبیعت بیانگر اهمیت ارتقای دانش فنی شناسایی و روش بهینه برطرف‌سازی این رسوبات است.

دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر با بیان اینکه برای نخستین بار مدلسازی دینامیک رسوبات معدنی در چاه‌های تزریقی پسآب با مدل‌های مختلف انجام شده است، بیان کرد: این پژوهش در سه مقیاس آزمایشگاهی، میدانی و نرم‌افزاری انجام شد؛ که طی آن نوع رسوبات واقعی در مقیاس آزمایشگاهی با تست‌های استاتیک شناسایی شده و با مدلسازی نرم‌افزاری به مقیاس چاه و میدان تبدیل و رسوبات حاصله پیش‌بینی گردید. صحت مدل دریک چاه تزریقی پسآب در جنوب غرب ایران بررسی شده و روش بهینه حذف رسوبات حاصله نیز ارائه گردید.

وی ادامه داد: ترکیب نرم‌افزار‌های کاربردی صنعتی با نرم‌افزار‌های کدنویسی و فرمولاسیون روابط و مواد برای اولین بار در دومقیاس مختلف، از چالش‌های مهم این طرح بوده است.

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به کاربرد‌های نتایج این پروژه گفت: در صنعت نفت و عملیات بهره برداری از چاه‌های نفتی با روش ازدیاد برداشت جهت تداوم ارتقای تولید از چاه‌های نفتی با روش تزریق آب از چاه‌های مجاور می‌توان از نتایج این طرح بهره‌مند شد.

وی با اشاره به ویژگی‌های طرح افزود: نوآوری علمی و در عین حال کاملا عملیاتی بودن پروژه از اهم ویژگی‌های خاص طرح به شمار می‌رود. دربخش مدلسازی نرم‌افزاری و آزمایشگاهی فعالیت‌های مختلفی انجام شده، اما درخصوص قیاس مدل‌ها و بهینه‌سازی مدل‌های موجود برای نخستین بار انجام شده است.

شجری با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: بزرگترین مزیت طرح، کاملا عملیاتی بودن پروژه در عین نوآوری علمی آن محسوب می‌شود.

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به کاربرد‌های پروژه گفت: با توجه به اینکه اکثر میادین نفتی کشور دارای چاه‌های تزریق پسآب بوده و کاهش میزان تزریق‌پذیری سنگ مخزن در ناحیه اطراف این چاه‌های تزریقی (هم در پروژه‌های EOR و هم در پروژه‌های دفع آب‌زائد) ناشی از تشکیل رسوبات معدنی بوده و سالیانه هزینه‌های سهمگینی جهت بهبود وضعیت این چاه‌ها میگردد، در عین حال مشکلات زیست محیطی ناشی از رهاسازی این آب‌های آلوده در طبیعت بیانگر لزوم اجرای چنین طرح‌هایی در مقیاس آزمایشگاهی و نرم‌افزاری بوده و استفاده از نتایج حاصله در صنعت نفت و گاز از دو بُعد اقتصادی و زیست‌محیطی مفید فایده خواهد بود.

گفتنی است؛ استاد راهنمای این پروژه فریبرز رشیدی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است.