شماره یازدهم فصلنامه تئاتر «نمایش‌شناخت» منتشر شد

به گزارش خبرگزاری مهر، شماره یازدهم فصلنامه «نمایش شناخت» با طراحی و گرافیک متفاوتی نسبت به گذشته و شکل و شمایلی تازه روی پیشخوان کتابفروشی‌ها قرار گرفته است. سرمقاله شماره یازدهم «نمایش‌شناخت» را جمشید ملک‌پور به رشته تحریر درآورده است. این استاد سابق دانشگاه ملی استرالیا در مطلبی با عنوان «تئاتر و انقلاب هوش مصنوع» از تاثیرات فزاینده و هولناک فضای مجازی و دیجیتالیسم بر آینده زندگی بشر و به تبع آن بر هنر تئاترسخن به میان آورده است.

شماره جدید «نمایش‌شناخت» نیز، همچون نوبت‌های پیشین با یک پرونده ویژه آغاز می‌شود که این بار به موضوع پرفورمنس لکچر یا به تعبیری اجرا-گفتار اختصاص یافته است. این پرونده که به همت رحمت امینی گرد آمده، حاوی مطالب متعددی در رابطه با این فرم تئاتری مدرن است که چندان در ایران به آن پرداخته نشده است؛ از جمله مطالب این پرونده می‌توان به ترجمه مقاله‌ای تحت عنوان «وقتی فرم شروع به صحبت می‌کند ...» توسط سحر مشکین قلم اشاره نمود. همچنین آذین محمد علی دانشجوی دکترای تئاتر در دانشگاه سوربن جدید در یادداشتی به موضوع مزبور پرداخته است. از دیگر مقالات ترجمه شده نیز می‌توان به «مقدمه‌ای بر اجرا-گفتار و کارکرد تئاتر در حوزه آموزش» اشاره کرد که بهار بنی‌جمالی و رحمت امینی به ترجمه آن پرداخته‌اند. آزاده گنجه استادیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران نیز در یادداشتی با عنوان «لکچرپرفورمانس-دستاوردهای برابری‌خواهانه یک ترکیب» از زاویه دیدی متفاوت به تحلیل و تبیین این فرم نمایشی پرداخته‌. مصاحبه پژمان دادخواه با رامتین شهبازی در باب اجرا-گفتار هم از دیگر مطالب خواندنی این پرونده ویژه است. همچنین سارا نوری که از چند شماره پیش با ترجمه‌های خود نشریه نمایش‌شناخت را همراهی کرده در این پرونده نیز در جستاری «به تحلیل ساختار آموزشی و اهمیت پارامترهای اجرا-گفتار در تجربه یادگیری» پرداخته است.

«دیالوگ» یکی دیگر از بخش‌های ثابت نشریه نمایش‌شناخت است که به گفتگو با کارورزان مهم تئاتر ایران و جهان اختصاص دارد و در این شماره محسن یلفانی نمایشنامه‌نویس صاحب سبک ایرانی پس از مدت‌ها دوری از گفتگو با نشریات تئاتری کشور، به پرسش های «نمایش‌شناخت» پاسخ داده است. از دیگر نکات جالب توجه در رابطه با این مصاحبه که توسط نظر احمدی سردبیر مجله انجام گرفته، پرداختن به تئاتر دهه چهل و بخشی از زندگی هنری یلفانی است که کمتر درباره آن سخنی گفته شده است. دومین گفتگوی این بخش توسط آیین قبادی با یونا هرهوروک مترجم شناخته شده ادبیات نمایشی لهستان صورت گرفته که اطلاعات دست اولی را در رابطه با تاریخچه ترجمه ادبیات نمایشی ایران در این کشور و تلاش‌های خانم هرهوروک در زمینه ترجمه متون تئاتری ما به ویژه آثار غلامحسین ساعدی، در اختیار خواننده ایرانی قرار می‌دهد.

«تئاتر در عصر پاندمی» عنوان یکی دیگر از پرونده‌های شماره یازدهم است و چنانکه از عنوانش پیداست به تاثیرات پاندمی کرونا بر تئاتر جهان خاصه ایران می‌پردازد. در آغاز این پرونده امیرحسین بابایی در مقاله‌ای مفصل به دامنه تاثیرات این بیماری بر هنر تئاتر در کشورهای مختلف پرداخته و نوع مواجهه هر یک از این کشورها و شیوه‌های حمایتی آنها از نهاد تئاتر را مورد ارزیابی قرار داده و بالاخره تئاتر کرونا زده ایران را نیز از وجوه مختلف برسی نموده است. در این پرونده نیز گفتگویی مفصل با مسعود دلخواه انجام گرفته و ایشان در این مصاحبه که تنها به موضوع کرونا و تئاتر اختصاص یافته، به تجزیه و تحلیل این پدیده هولناک پرداخته و پیرامون پیامدها و تبعات درازمدت این بیماری سخن گفته است. مهدی معصومی کارورز تئاتری مقیم آمریکا نیز در گزارشی اختصاصی از فعالیت‌های جالب توجه و متفاوت گروه صدا (به سرپرستی نغمه ثمینی در خارج از ایران) به عنوان الگویی موفق از اجرا و تمرین تئاتر در دوران اپیدمی سخن گفته. و از جانب دیگر فرشته وزیری نسب هنرمند ساکن آلمان نیز در یادداشت خود ضمن سخن از سنگینی سایه کرونا بر سر تئاتر از یک تجربه‌ی متفاوت و تازه دیگر یعنی نمایش آنلاین و اجرا در کلاب هاوس پرده برداشته است.

«ترجمان» پرونده دیگری است که در آن برگردان چندین مقاله‌، منتشر شده است که از مهمترین آنها می‌توان به مطلبی در رابطه با «درام درمانی و فلسفه» نوشته فیل جونز با ترجمه اسماعیل نجار دانش‌آموخته‌ ادبیات دراماتیک دانشگاه ایالتی اوهایو اشاره کرد. مسلم آیینی نیز جستاری را با عنوان دراماتورژی در تئاتر پست‌مدرن به فارسی برگردانده و مهنوش هاشم بابادی مترجم ساکن ایتالیا هم به ترجمه مطلبی در باب بازیگری معاصر پرداخته. محسن ذهبی و فراز فلاح‌نژاد نیز دیگر مترجمانی هستند که آثارشان در این بخش منتشر شده است.

یکی دیگر از پرونده‌های پر تعداد این شماره نیز چون گذشته به «تاریخ تئاتر جهان» اختصاص یافته و همچون نوبت‌های پیشین در این بخش نیز مازیار اولیایی‌نیا استاد دانشگاه ویرجینیا قسمت دیگری از مطالب سریالی خود را در رابطه با ادبیات نمایشی مدرن آمریکا منتشر نموده و سعید فرهودی، مترجم تاریخ تئاتر سیاسی زیگفرید ملشینگر نیز در یکی دیگر از سلسله نوشتارهای خود برای نمایش‌شناخت به معرفی مهمترین درام‌های تاریخ تئاتر پرداخته و اینبار کارش را با نمایشنامه معروف بوشنر تحت عنوان «مرگ دانتون» آغاز نموده است. در این پرونده نیز برای نخستین‌بار بخش‌هایی از کتاب «نمایش و نمایشنامه‌نویسی در اتحاد شوروی» با ترجمه زنده‌یاد مجید فلاح‌زاده نویسنده شهیر کتاب «تاریخ اجتماعی-سیاسی تئاتر در ایران» به انتشار رسیده است.

شماره یازدهم نمایش‌شناخت سرانجام با پرونده «نگاه نو» به اتمام می‌رسد که در این بخش فرهاد ناظرزاده‌کرمانی که از نخستین شماره نمایش‌شناخت همراه و همکار این فصلنامه بوده در پژوهشی تازه به معرفی یکی از نمایش‌های ناشناخته و فراموش‌شده ایرانی تحت عنوان «مچلبازی» پرداخته و ضمن دسته‌بندی این نمایش به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های ریختار «نمایش‌های خندستانی بومی-سنتی» به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است. مطلب دیگر این پرونده و در واقع آخرین نوشتار این شماره را عبدالحسین لاله به رشته تحریر درآورده که نگاهی است ارتباط شناسانه به نمایش «در خواب دیگران» نوشته نادر برهانی مرند.

شماره یازدهم فصلنامه «نمایش‌شناخت» در ۲۱۵ صفحه و با قیمت ۶۰ هزار تومان به انتشار رسیده که از امروز در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.