عمان عادی‌سازی روابط با اسرائیل را رد کرد؛ تعلیق تامین مالی صندوق پیمان‌های ابراهیم

همزمان با تاکید سلطان‌نشین عمان که این کشور سومین دولت منطقه خلیج فارس نخواهد بود که به عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل اقدام می‌کند، آمریکا تامین مالی صندوق پیمان‌های موسوم به ابراهیم را تعلیق کرد.

در این میان، اندک زمانی پس از افشای دیدار محرمانه نخست وزیر اسرائیل و پادشاه اردن، رسانه‌های اسرائیل مدعی شده‌اند که اردن به سوی نزدیکی مناسبات و حتی «اتحاد» با ایران گام برمی‌دارد.

به گزارش رویترز، سید بدر بن حمد ال‌بوسعیدی، وزیر خارجه عمان، روز شنبه ۱۹ تیر با اشاره به عادی‌سازی روابط امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل گفت که عمان، سومین کشور منطقه نخواهد بود که چنین می‌کند.

آقای ال‌بوسعیدی افزود که عمان به اصل صلح عادلانه، شامل و جامع بر اساس راهکار دو کشوری، لزوم استقلال کشور فلسطین در کنار اسرائیل، معتقد است.

او افزود که عمان ابتکار صلح عربی و مشروعیت بین‌المللی را تنها راهکار نزاع اسرائیلی- فلسطینی می‌داند و کشورش حامی مشروعیت حقوق مردم فلسطین است.

به گزارش خبرگزاری رسمی عمان، سید بدر بن حمد ال‌بوسعیدی به تازگی در گفت‌وگویی تلفنی با یائیر لاپید، وزیر خارجه دولت جدید اسرائیل ابراز امیدواری کرده که دولت جدید اسرائیل «گام‌های مشخصی» در راستای تاسیس کشور فلسطین بردارد.

سلطان قابوس، حاکم پیشین عمان، دو سال پیش از امضای توافق‌های عادی‌سازی مناسبات امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل، پذیرای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت، و یوسی کوهن، رییس وقت موساد اسرائیل شد.

سال گذشته بعد از برقراری مناسبات کامل میان اسرائیل با امارات و بحرین، وزیران وقت اسرائیلی، از جمله الی کوهن، وزیر وقت اطلاعات، بارها گفته بودند که عمان یکی از چند کشور دیگری است که به زودی با اسرائیل رابطه کامل سیاسی برقرار خواهد کرد.

هرچند عمان از نزدیکی اسرائیل با امارات و بحرین استقبال کرد اما امیدواری‌های اسرائیل برای برقراری مناسبات رسمی با عمان، هیچ‌گاه محقق نشد.

عمان در میانجی‌گری میان ایران و غرب و از جمله آزادی زندانیان دو تابعیتی یا غربی در ایران و همچنین در برخی میانجی‌گری‌های مرتبط با حوثی‌ها در یمن، نقش کلیدی ایفا کرده است.

اما از مجموعه اظهارات دولتمردان کنونی و پیشین اسرائیل چنین برمی‌آید که آنها در صدد کشاندن هر چه زودتر عمان به سوی اردوگاه خود در برابر ایران هستند؛ امری که نظر به تجربه غنی عمان و دوستی دیرینه‌اش با ایران، اگر بعید نباشد چندان آسان نخواهد بود.

عمان در شرایطی به برقراری روابط رسمی با اسرائیل، بار دیگر دست رد دیپلماتیک زده که یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، هفته گذشته در نخستین سفر رسمی یک مقام اسرائیلی به امارات، سفارت اسرائیل در ابوظبی و کنسولگری اسرائیل در دوبی را رسما افتتاح کرد. او پیش از آن نیز در ایتالیا با وزیر خارجه بحرین دیدار کرد.

در این میان، روزنامه اسرائیلی گلوبز روز جمعه، ۱۸ تیر، گزارش داد که دولت جو بایدن تامین صندوق کلان مالی برای پیمان‌های صلح ابراهیم را تعلیق کرده است.

بر اساس این گزارش، دولت آقای بایدن در عین حال گفته که تمایل دارد توافق‌های صلح بیشتری میان اسرائیل با کشورهای عرب بدست آید.

به نوشته گلوبز، خاخام آریه لایت‌استون، که از سوی دولت دونالد ترامپ به ریاست صندوق مالی پیمان‌های ابراهیم منصوب شده بود، با روی کار آمدن دولت جو بایدن، کناره ‌یری کرده ولی فرد دیگری به جای او انتخاب نشده است.

دولت ترامپ گفته بود که سه میلیارد دلار به این صندوق اختصاص خواهد یافت اما دولت بایدن این امر را به حالت تعلیق درآورد.

هم‌زمان رسانه‌های اسرائیل گفته‌اند که امارات از احتمال سرد شدن اسرائیل نسبت به پیشبرد طرح خط لوله نفتی میان بنادر اسرائیلی ایلات و اشکلون تا خلیج فارس نگران شده است.

دولت جدید اسرائیل که تامار زاندبرگ، وزیر محیط زیست را به نمایندگی از حزب چپ مرتس انتخاب کرده، با توجه به انتقادهای حامیان محیط زیست در اسرائیل از خط لوله یادشده میان اسرائیل و امارات، خواهان بازنگری، دستکم در بخشی از این توافق با امارات شده است.

نگرانی اسرائیل از نزدیکی اردن به ایران

در این میان، رسانه‌های اسرائیل نوشته‌اند که علی‌رغم دیدار محرمانه اخیر میان نخست وزیر جدید کشورشان با اردن، پادشاهی اردن در حال برداشتن گام‌هایی به سوی ایران است.

روزنامه جروزالم پست روز جمعه ۱۸ تیر مدعی شده که اردن «به اتحاد با ایران» تمایل نشان می‌دهد.

این روزنامه به دادن اجازه به ایرانیان و شیعیان برای زیارت مزار جعفر بن ابی‌طالب، برادر حضرت علی، در جنوب امان، پایتخت اردن، اشاره کرده و دلیل این تصمیم را کمک به وضع مالی اردن از راه «زیارت شیعی» دانسته است.

به نوشته جروزالم پست، نزدیکی اردن به ایران «شمشیر دولبه» برای اردن است و در حالی که «عراق هم‌اکنون در کنترل ایران است»، اردن نیز با این کار، ممکن است، به دامان ایران سقوط کند.

جروزالم پست عنوان کرده که زیارت زائران از سوریه و عراق روشی بود که آن دو کشور را زیر کنترل ایران قرار داد.

رسانه‌های اسرائیل همچنین به پیام شادباش پادشاه اردن به ابراهیم رئیسی، پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ خرداد توجه کرده و آن را نشانی دیگر از احتمال بهبود مناسبات اردن با ایران دانسته‌اند.

روزنامه اسرائیلی یدیعوت آخرونوت فاش کرده بود که پس از ۵ سال سردی کامل مناسبات میان دولت بنیامین نتانیاهو با پادشاهی اردن، نفتالی بنت ده روز پیش با حضور در امان، با ملک عبدالله دوم دیدار و گفت‌وگو کرد.

هر چند اسرائیل و اردن این خبر را محرمانه نگاه‌ داشتند اما دولت آمریکا از این دیدار استقبال کرد.

اسرائیل پس از آن تایید کرد که وزیر خارجه جدیدش روز پنج‌شنبه ۱۷ تیر در مرز زمینی اسرائیل و اردن با همتای اردنی خود دیدار و گفت‌وگو کرده است.

به گزارش الجزیره، در پی ملاقات وزیران خارجه اسرائیل و اردن، دولت اسرائیل حجم آب به سوی اردن و کرانه باختری فلسطینی‌نشین را افزایش داد.

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، ماه گذشته گفته بود که «اردن منطقه محافظ شرقی امنیتی برای اسرائیل در برابر ایران است».