طالبان؛ کارت بازی ایران در برابر آمریکا؟

آفتاب‌‌نیوز :

سایت اماراتی "عربی ۲۱" در مقاله‌ای این ادعا را مطرح می‌کند که ایران از طالبان به عنوان کارت بازی در برابر آمریکا استفاده می‌کند و در این‌باره می‌نویسد: "در آگوست ۱۹۹۸ میلادی طالبان به مزار شریف حمله کردند؛ نقطه‌ای در افغانستان که در نزدیکی مرز‌های تاجیکستان، ازبکستان ترکمنستان واقع شده است. در آن زمان این ناحیه سنگر اصلی ائتلاف شمال علیه جنبش طالبان بود. "احمد شاه مسعود" رهبری ائتلاف شمال را برعهده داشت. این ائتلاف از سوی سپاه و ژنرال سلیمانی برای مبارزه با طالبان مورد حمایت قرار گرفته بود.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ در جریان حمله طالبان در حدود ده دیپلمات ایرانی و خبرنگار کشته شدند. در آن زمان در داخل ایران فراخوان‌هایی برای حمله نظامی علیه افغانستان و اقدام تلافی‌جویانه مطرح شد. در آن زمان گفته شد که ۱۰۰ هزار سرباز ایرانی در مرز با افغانستان بسیج شدند و پیشنهاد اشغال افغانستان از سوی مقامات مطرح شد، اما رهبری ایران با این پیشنهاد مخالفت کردند چرا که باور داشتند این حمله ممکن است تبدیل به دامی برای درگیر کردن ایران شود. آن دوران اوج تنش میان ایران و طالبان بود.

در سال ۲۰۰۱ میلادی، ایران در اشغال افغانستان و سرنگونی رژیم طالبان به امریکا کمک کرد و میزان حمایت ایران در سطوح سیاسی، دیپلماتیک و نظامی به امریکا قابل توجه بود. ژنرال سلیمانی شخصا از امریکایی‌ها خواست پس از تهیه فهرستی از اهداف حساس در داخل خاک افغانستان به این مراکز حمله صورت گیرد. ایران در آن زمان به سیا در پنجشیر و بگرام برای ایجاد پایگاه کمک کرد. دومین مردی که در حلقه همکاری ایران و امریکا علیه طالبان حضور داشت، "محمد جواد ظریف" وزیر خارجه فعلی ایران بود که به عنوان معاون وزیر خارجه در سازمان‌های بین المللی فعالیت می‌کرد.

این سایت در ادامه مدعی شده: پس از اشغال افغانستان و تثبیت نفوذ ایران در آن کشور از طریق همکاری با امریکا، دولت افغانستان و اقلیت هزاره شیعه، ایران کمک به اقدام علیه آمریکایی‌ها را آغاز کرد! ملا "اختر منصور" رهبر طالبان هنگام بازگشت از ایران توسط آمریکایی‌ها ترور شد. علیرغم آنکه تهران نقش خود را در مبارزه با اشغال افغانستان توسط امریکا تقویت می‌کرد، این ایده را مطرح می‌کرد که می‌تواند به امریکا و جهان در مبارزه علیه افراط‌گرایی و تروریسم کمک کند. از این رو بود که گروه‌های شبه نظامی شیعه افغان برای جنگ به سوریه اعزام شدند. در واقع، سیاست ایران این بود که به طرفین امریکایی و افغان اعلام کرده بود که به آنان کمک می‌کند...

در فوریه سال ۲۰۲۰ میلادی، در نتیجه گفتگو‌های طولانی در دوحه، امریکا و طالبان با یکدیگر توافق کردند که خروج نیرو‌های امریکایی از افغانستان از طریق جدول زمان‌بندی‌شده صورت گیرد و در مقابل، طالبان متعهد شد که به گروه‌های تروریستی اجازه هدف قرار دادن منافع امریکا و متحدان آن کشور را ندهد. ایران با این توافق مخالفت کرد. اعتقاد بر آن است که ایران تلاش‌های دیپلماتیک و فعالیت‌های نظامی خود را برای مرحله خروج نیرو‌های امریکایی از افغانستان افزایش داده است. این موضوع از آن رو مهم است که "اسماعیل قاانی" پیش‌تر مسئول پرونده‌های افغانستان و شیعیان در افغانستان و پاکستان بوده است. طرف ایرانی پس از توافق افغان و امریکایی به امید حفظ اختلافات میان آن دو به حمایت خود از دو طرف درگیری محلی (دولت افغانستان و طالبان) ادامه داد. در پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، ظریف طالبان را یک جنبش تروریستی افراطی و خشن توصیف کرد، اما اشاره کرد که مقام‌های ایرانی ارتباط خود را با طالبان به ویژه از سال ۲۰۱۸ میلادی پنهان نمی‌کند. نکته عجیب آن است که طالبان علیرغم این موضع از سوی مقام‌های ایرانی از شرکت در کنفرانس صلح افغانستان که دولت ترکیه در آوریل گذشته برای گردهم آوردن طرفین درگیر در استانبول در نظر گرفته بود به بهانه عدم آمادگی حضور در کنفرانس خودداری ورزید.

این در حالی است که طالبان حضور در جلسات به میزبانی ایران را پذیرفت. آنان در دیدار از ظریف برای خلاص شدن از شر نیرو‌های امریکایی در افغانستان درخواست کمک کردند. علیرغم آنکه برخی تغییر در رابطه طالبان و ایران را براساس اصل منافع مشترک توجیه می‌کنند، بعید نیست که ایران بار دیگر به امریکا برای سرنگون کردن حکومت طالبان کمک کند. البته اگر بهای این کمک حصول توافق میان ایران و امریکا باشد".