زخم پای دیابتی، عارضه‌ای جدی و خطرناک

ذبیح الله حسن زاده، متخصص بیماری‌های استخوان و جراح ارتوپد  اظهار کرد: اگر مرگ و میر دیابتی‌ها کنترل نشود، پنج برابر مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در جهان می‌تواند خطر آفرین باشد.

او افزود: دیابتی‌های غیرقابل کنترل، ۲۰۰ برابر آسیب و حملات قلبی بیشتری را تحمل می‌کنند. از نظر رده بندی ها، اگر بیماری‌ها دیابت کنترل نشود جز بیماری‌های کشنده محسوب می‌شود اما اگر مراقبت‌های بهداشتی و نظارت بر بیماری انجام شود، بیماری برای فرد یک معضل سازگار با بدنش خواهد شد.

حسن زاده ادامه داد: پا برای دیابتی‌ها آنقدر اهمیت دارد که به تنهایی سرفصل اکثر کتاب‌ها و مقالات علمی و معتبر در دنیاست. پای یک فرد دیابتی مثل قلب یک دیابتی با ارزش است، زیرا پای دیابتی ویترین بیماری‌های دیابتی‌هاست.

او تصریح کرد: در مورد پای دیابتی‌ها چند نکته مهم وجود دارد؛ یکی اینکه زخم پای یک فرد دیابتی می‌تواند تبعات سخت و پایان تلخی داشته باشد؛ بنابراین اهمیت زخم پای دیابتی آنقدر زیاد است که توصیه می‌کنیم ابتدا هیچ دیابتی با صندل و دمپایی در خارج از خانه راه نرود، همچنین باید کفش‌های افراد دیابتی چک شود تا سنگ ریزه، خرده چوب و یا ضایعات دیگر در سطح کفش وجود نداشته باشد و  منجر به بروز زخم برای پا نشود.  اهمیت زخم به اندازه‌ای است که بی اهمیتی به آن می‌تواند منجر به قطع عضو شود.

او گفت: وقتی سیستم عروقی یک فرد دیابتی، دچار آسیب عروق کوچک می‌شود، در صورت ایجاد زخم در انتهای اندام‌ها و به ویژه پاها، ممکن است نیاز باشد تا عضو، قطع شود. پس بهتر است حتما از کفش  مناسب و نرم برای افراد دیابتی استفاده شود. تمیز کردن هر روزه پای دیابتی‌ها و مرطوب نگه داشتن با پارچه مرطوب می‌تواند یکی دیگر از راهکارهای مفید و موثر برای پیشگیری از بروز بی حسی‌های پای دیابتی‌ها باشد.

به گفته او دیابتی‌ها معمولا از گزگز کردن و احساس کرختی پا رنج می‌برند، به این احساس در دیابتی‌ها نوروپاتی دیابتی می‌گویند؛ این احساس به شکلی است که فرد تصور می‌کند یک جوراب ضخیم در پا دارد و یا دستکش ضخیم پوشیده است.

این متخصص بیماری‌های استخوان و جراح ارتوپد  بیان کرد: بهترین راه برای کنترل زخم پای دیابتی مراقبت بهداشتی پاها مثل تمیز کردن روزانه پا، وارسی روزانه داخل کفش‌ها، استفاده نکردن از دمپایی و تمیز کردن مرتب لای انگشت‌های پاست. همچنین اگر فردی دچار زخم پا شد نباید زخم را چند روز پشت سرهم ببندیم، چون مستعد عفونت می‌شود.

حسن زاده گفت: کنترل قند افراد دیابتی یعنی نگه داشتن عدد قند، زیر ۱۲۰، ۱۰۰، ۷۰ و ۸۰، با  داروهای کنترل کننده قند و محدود کردن کالری وارد شده به بدن، راهکار موثر و مفیدی در پیشگیری از ایجاد زخم پاست. دومین راهکار، کنترل هموگلوبین A۱C یا همان قند سه ماهه بیمار است که نشان دهنده میزان قند روزانه و شبانه است و نباید بالای ۷ و ۷.۵ باشد.

او ادامه داد: هرگونه برجستگی و دفرمگی و تغییر شکل در استخوان‌های مچ پا باید جدی گرفته شود. همچنین کفش‌های این افراد باید تا حد امکان آزاد و راحت باشد. افراد دیابتی باید برای خرید کفش، غروب‌ها اقدام کنند تا حداکثر ورم در پاها ایجاد شده باشد و بتوانند بهترین انتخاب را برای خرید کفش داشته باشند. استفاده از داروهایی که برای رفع ترک پا استفاده می‌شود نیز می‌تواند موثر باشد.

حسن زاده گفت: در صورت بروز زخم پا در افراد دیابتی بهتر است افراد بدون ترس و نگرانی از جراحی به پزشک متخصص مراجعه کنند و از استفاده از داروهای گیاهی و مصرف خودسرانه داروهای شیمیایی جدا اجتناب کنند تا یک سرانجام خوبی داشته باشند.

او گفت: اگر افراد دیابتی به تنهایی زندگی می‌کنند بهتر است که روزانه با آینه اطراف و کف پا را چک کنند و با مشاهده کوچکترین زخم به پزشک مراجعه کنند. هرگونه برجستگی و ترک اضافه و انحراف انگشت شست می‌تواند نشانه هشدار دهنده‌ای برای بروز زخم پای دیابتی باشد. همچنین توصیه اکید می‌شود از دستکاری زخم‌ها با ناخن گیر و سوزن دخالت‌های سنتی و خانگی جدا خودداری کند.

۲۳۵۲۳۷