تصمیمات عجیب برای نابودی جنگل‌های هیرکانی / مقابله با ریزگرد‌ها در گلستان با احداث تله کابین!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * ریزگرد‌ها را پدیده‌ای جوی می‌دانند که متشکل از گردوغبار، دود و دیگر ذره‌های خشک معلق در هوا است. ریزگرد‌ها آسمان را کدر می‌کنند، باعث کاهش دید می‌شوند. در روز‌هایی که آسمان شهر‌ها با ریزگرد‌ها احاطه می‌شود، نفس کشیدن در هوای آزاد برای مردم سخت می‌شود و متخصصان توصیه‌های جدی برای پرهیز از تنفس عمیق در هوای آلوده با ریزگرد‌ها مطرح می‌کنند. بیماران قلبی و تنفسی هم که اصلا اجازه خروج از خانه را ندارند تا زمانی که رنگ خاکستری از هوای شهر کنار رود و بار دیگر آسمان رخ نمایان کند.

تصور اینکه در آسمان استان گلستان هم پدیده ریزگرد مشاهده شود عجیب است. این استان در همسایگی دریای خزر و خلیج گرگان از یک سو و جنگل‌های چند میلیون ساله گلستان از سوی دیگر، قرار گرفته و بنابراین به نظر می‌رسد تمام عواملی که باعث ایجاد ریزگرد‌ها می‌شوند، نباید در این استان وجود داشته باشند. اما مدیرکل هواشناسی استان گلستان اوایل تیر امسال هشدار داد که در مناطق شرقی و شمالی این استان شاهد خیزش ریزگرد‌ها خواهیم بود!

 

ریزگردها در آسمان گلستان چه می‌کنند؟

ریزگرد‌ها چند سالی هست که میهمان ناخوانده مردم گلستان شده اند. در سال ۹۴ بود که این استان در فهرست استان‌های با منشا ریزگرد قرار گرفت. قبل از آن هم گاهی ریزگرد‌ها در آسمان گرگان و دیگر شهر‌های این استان دیده شده بود، اما منشأ اصلی آن ها، صحرای ترکمنستان بود. ریزگرد‌های ترکمنستان گاهی تا مشهد هم می‌رسید و آسمان این شهر را کدر می‌کرد. با این حال استان گلستان که قبلا سراسر جنگل و درخت بود و دریا، خود منشأ ریزگرد شده است.

در همان سال ۹۴، مدیرکل محیط زیست گلستان گفته بود که تالاب‌های گمیشان، آجی گل، آلماگل، آلاگل که بیش از ۲۰ هزار هکتار از وسعت گلستان را در اختیار داشتند، خشک شده اند. او کاهش بارندگی و استفاده غیراصولی از این تالاب‌ها را باعث خشک شدن آن‌ها اعلام کرده بود.

او همچنین گفته بود که برای مقابله با پدیده ریزگرد‌ها در گلستان قرار است کمربند سبز در حاشیه شهرها، فرودگاه و تصفیه خانه‌های این استان احداث شود. اداره کل حفاظت از محیط زیست گلستان با اداره کل حفاظت از منابع طبیعی هم تفاهمنامه امضا کرده بود تا برای بیابان زدایی، کاشت نهال صورت گیرد! سوال اینجاست که در استانی که بخش زیادی از آن را جنگل تشکیل داده، چه اتفاقی افتاده که برای بیایان زدایی، کاشت نهال تصویب می‌شود؟!

 

جنگل‌های هیرکانی در محاصره تصمیمات عجیب 

اجرای طرح کمربند سبز در سال‌های بعد از آن تاحدودی اجرا شد، اما تصمیمات عجیب و نامناسب مدیران گرگانی تمامی ندارد. از سال ۹۵ شهرداری گرگان اعلام کرد که قصد احداث تله کابین در منطقه ناهارخوران را دارد. اما آن زمان این پروژه موافقت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و شورای عالی جنگل و مرتع را نداشت. مطالعات فنی و ارزیابی محیط زیستی طرح هم انجام نشده بود و به همین دلایل اجرای آن به تعویق افتاد. اما دی سال گذشته، رئیس شورای اسلامی گرگان اعلام کرد که طرح تله کابین گرگان در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب رسیده است. او البته اعلام کرد که این طرح با درنظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی و بدون آسیب به طبیعت منطقه ناهارخوران اجرا می‌شود و الزامات آن مانند پارکینگ و جاده هم درنظر گرفته شده است. با این حال، مگر می‌شود سازه‌های عظیم الجثه تله کابین در منطقه جنگلی نصب شود، اما آسیبی به آن وارد نشود؟

 

بهره‌گیری از فضای مجازی برای مقابله با تله کابین

کنشگران محیط زیستی در واکنش به احداث این تله کابین، هشتک لغو تله کابین گرگان را راه انداختند و در پلتفرم کارزار، نامه‌ای خطاب به سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نوشتند و از مردم خواستند تا این نامه را امضا کنند.

در این نامه اعلام شده که «اجرای چنین طرح‌هایی در مناطق جنگلی شمال کشور با توجه به تراکم پوشش گیاهی و شیب اراضی، بدون قطع درخت و بدون آسیب به خاک جنگلی غیرممکن بوده و با افزایش حجم تردد و حضور جمعیت در منطقه، خود به تهدیدی جبران ناپذیر بدل خواهد شد.»

 

مجلس برای نجات ناهارخوران کاری می‌کند

فعالان محیط زیستی از رفیعی خواسته اند تا برای حفظ این منطقه از جنگل هیرکانی، طرح احداث تله کابین را بازنگری کرده و لغو آن را پیگیری کند.

رسانه شخصی رفیعی، صفحه اینستاگرام اوست. این نماینده مجلس از نیمه‌های اردیبهشت، به موضوعات مختلفی پرداخته است. با جستجوی کوتاهی در این صفحه اینستاگرامی، حرفی درباره این تله کابین دیده نشد.

الهه موسوی، فعال محیط زیستی اهل گرگان است که در صفحه اینستاگرامی خود به این موضوع پرداخته است. او گزارشی ویدئویی منتشر کرده که در آن انتقادات مهمی به احداث تله کابین در گرگان و تخریب جنگل‌های هیرکانی بیان شده است.