هنر و فرهنگ هفته؛ فریاد آب آب، سفر صدر، مرگ درختان ۵۰ ساله

هنر و فرهنگ هفته؛ فریاد آب آب، سفر صدر، مرگ درختان ۵۰ ساله
بی بی سی فارسی
هنر و فرهنگ هفته؛ فریاد آب آب، سفر صدر، مرگ درختان ۵۰ ساله
  • مسعود بهنود
  • روزنامه‌نگار
۲۶ تیر ۱۴۰۰ - ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۱، ۱۰:۴۵ GMT

روزگاری می‌گذراند ایران، در یکی از گرم‌ترین تابستان ها، کم‌آبی و بی‌برقی، یک طرف له له می‌زند و پریشانی خیال‌ها از تاخیر در رسیدن واکسن‌ها، به تمامی پایان نگرفته. و در همین هفته مرگ حمیدرضا صدر، چهره‌ای ماندگار که فوتبال و سینما، بدون وی چه روزها و شب‌ها که کم دارد از این پس.

هفته‌ای بود که اصغر فرهادی در جشنواره از فترت کرونا به درآمده کن، با آخرین ساخته‌اش، قهرمان ظاهر گشت و منتقدان و نشریات جهان را به خود خواند.

اما قرار است دری برای همیشه بسته نماند، خبر رسید رخشان بنی‌اعتماد چهره ماندگار سینمای سالم، بعد از ۹ سال دور ماندن از ساخت فیلم سینمایی، با تقاضای مجوز برای ساخت فیلم مه‌گرفتگی به صحنه باز می‌گردد. آخرین فیلم ساخته خانم بنی اعتماد قصه‌ها بود که در سال ۹۲ دیده شد گرچه در این فاصله سری فیلم‌های مستند داستان راستان با نام وی منتشر گشت. گرچه از یک سال پیش متوقف ماند.

هفته‌ای که با اوج گیری کرونا در استان‌های رنگ به رنگ شده همزمان شد، تا سخن از موجی تازه شد، بار دیگر خطر بسته ماندن نمایشخانه‌ها، سینماها، سفرها و گردهمآیی را گسترده داده است.

منبع تصویر، H.Sarhadi

توضیح تصویر،

آن کس که آسود

جای خالی مرد فوتبال و سینما

تلخ‌ترین حادثه هفته بود، گرچه ماهی بود که داشتند و داشتیم امید از زنده ماندن حمیدرضا صدر می‌بریدیم. گرچه در آخرین گفتگوهایش در مقابل دوربین گفت که زندگی را دوست دارد اما خیلی زیاد به مرگ فکر می‌کند. میزان تاثر کسانی که از خبر درگذشت حمیدرضا صدر به فغان آمدند، آخرهای هفته آشکار شد. پیش از آن کسی باور نداشت. کسی چنان معتدل، به اندازه، متین و ریزبین باور نکرده بودیم که در بیمارستانی در آمریکا تمام می‌شود.

سایه اقتصادی‌نیا، منتقد ادبی، در سوگ وی نوشته "خداحافظی با حمید صدر، مثل خداحافظی با صد کاروان ذوق و هلهله است. مثل نشستن در خانه‌ی هرروز خالی‌تر از آشنا و شنیدن پژواک صدای حالا چه‌کنم، چه‌کنم خویش و قوم. تنها که بودیم، تنهاتر هم می‌شویم با نبودن آدم‌هایی مثل تو، حمید صدر."

وی در ادامه یاد کرده از: آدم‌هایی که با گلویشان حرف‌های سازنده می‌زنند، به‌جای اینکه پاره‌اش کنند از شعار و فریاد بر سر هم. آدم‌هایی که بلدند بنشینند کنار همه‌جور آدمی، جوان و پیر و خسته و تازه، و تازه‌شان کنند. آدم‌هایی با یقه‌ی صاف و تمیز، که یقه‌ی دیگران را نمی‌گیرند و نمی‌درند. با انگشت‌هایشان کتاب ورق می‌زنند به‌جای اتهام زدن. کار می‌کنند به‌جای غر زدن: در تلویزیون، در مجله، در خانه، هرجا و با هر که کار کار بشود. آدم‌های سالم که دست از سر دیگران برداشته‌اند.

سهند سرحدی، نویسنده و فیلمساز، حمید صدر را از معدود انسان‌هایی گفت که: حضورشان جهان را جایی قابل تحمل و سپس زیبا می‌ساخت. همیشه غبطه‌ی شور دست‌نایافتنی‌اش را خواهیم خورد. عجب صبحی را شروع کرده‌ایم، از آن صبح‌ها که انگار بعد از این باید بیشتر منتظرشان بود.

هما توسلی نوشت: برای نسل من نویسنده‌ای تاثیرگذار و دوست‌داشتنی بود. ذهنش یک کودک کنجکاو و خوشحال بود. همیشه چند خبر و اتفاق جالب در آستین داشت و جالب‌تر هم تعریفش می‌کرد. انگار زندگی برایش چرخ‌وفلکی هیجان‌انگیز و پر از کشف و شهود و لذت بود و همین غصه‌ی رفتنش را عمیق‌تر می‌کند.

فرزاد نیکقدم، روزنامه‌نگار، نوشته است: امروز از اهالی محترم زمین یک‌نفر کم شد، کسی که هیجان فوتبال را با حوصله بین واژه ها تقسیم می کرد. واژه را به قواره موقعیت اندازه می‌زد و با نگاهی مملو از عشق و سادگی، کلامی شیوا از شور زندگی و ذهنی مملو از سواد و خاطرات، با حرکت منحصر به فرد دست‌هایش تاریخ را به ذهن مخاطب پیوند می‌داد و به تماشاچی که آمده بود بازی را ببیند تخمه‌ای بشکند و حظّی نصیب اوقات فراغتش کند، درس رایگان زندگی می‌داد.

صنم غیایی،مترجم، هم نوشت: حمیدرضا صدرها می‌روند و هیچکس نیست که جایشان را بگیرد. آنها می‌روند و علف‌های هرز، این دشت بی فرهنگی ما را انبوه‌تر می‌کنند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

اصفر فرهادی در کن

این بار «قهرمان» فرهادی

اصغر فرهادی، بعد ماه‌ها بی‌صدایی، تازه ترین ساخته خود را به جشنواره بین‌‍المللی کن برد، همراه با بازیگرانش. مانند همه این سال‌ها، در روی فرش قرمز نگاه‌ها را جلب کرد. با اولین نمایش فیلم برای منتقدان، تحسین‌ها را جلب کرد. در مصاحبه مطبوعاتی شلوغی که برپا شد گفت می‌خواهد در ایران باشد و در ایران فیلم بسازد. و تاکید کرد که در ایران محدودیت‌هایی وجود دارد.

اما بیش از منتقدان جهانی، از تهران صداهایی علیه او برخاست. برخی از نقدها از سوی فیلمسازان بود. اما مشخصه فرهادی به گفته ابراهیم گلستان این است که سرش را انداخته پایین و کارش را می‌کند.

منتقدی نوشته است: می‌توان فیلم فرهادی را محکم و شدیدا احساسی مانند جدایی او به شمار آورد، فرهادی توانسته به مرور فیلم را به مایه‌هایی پیچیده و بغرنج نزدیک سازد و به لحظه‌های تراژیکی‌های شکسپیر برساند، نتیجه البته به شوخ طبعی تاریکی می‌انجامد.

پرویز نوری منتقد قدیمی سینما، در روزنامه اعتماد نوشت: خبر خوبی است که اصغر فرهادی برگشت به اصل خودش. پیش از این هم تجربه شده بود که ساخت فیلم در ممالک بیگانه با هنرپیشه‌های آنجاها، به نفع فیلمساز موفق ایرانی نیست.

به نوشته نوری: این تجربه تلخ را اول‌بار داریوش مهرجویی در فرانسه داشت. وقتی فیلم «رمبو» را ساخت و بعد هم ناچار شد به وطن برگردد و آن‌وقت «اجاره‌نشین‌‌ها» را بسازد. پس از آن هم بهترین آثارش (از‌جمله «هامون» و «لیلا») را عرضه کرد. همین بلا بر سر عباس کیارستمی بزرگ هم آمد‌. اول در فرانسه و ایتالیا «رونوشت برابر اصل» را با چهره‌های آنجایی ساخت که با سینمای آشنای او فاصله زیادی داشت و بعد هم غم‌انگیز‌تر فیلم «مثل یک عاشق» در ژاپن که به پایان فعالیتش منجر شد.

روزنامه‌های سینمایی فرانسه از اصغر فرهادی به عنوان کسی یاد کرده‌اند که توانست پرچمی را که عباس کیارستمی در جهان سینما با نام ایران برپا داشت، اینک در غیاب او افراشته دارد.

منبع تصویر، Mohaya.Ojani

توضیح تصویر،

کمدی سیاه نئاندرتال‌ها

اندر حکایت بارداری

واکنش ها و نقدها نشان می دهد بعد از مدت‌ها که نمایشی اجرا نمی‌شد، مگر با محدودیت‌های مزاحم، نمایش نئاندرتال‌ها که از هفته آخر تیر به اجرا در آمد، تئاتردوستان را راضی کرد. اصل حکایت این نمایش با این نام، شناخت آسیب‌شناسی بارداری است.

فاطمه فتحی که اولین شب نمایش را دیده در واکنش نوشته است: بخاطر اینکه اجرای اول بود انتظار کم و کاستی‌هایی توی نمایش رو داشتم ولی به طرز عجیب و شدیدا خوشایندی اشتباه فکر می‌کردم. این نمایش مثل بقیه نبود، این نمایش برای من استانداردها و سطح توقع جدیدی وضع کرد. الحق که نباید متین اوجانی و گروهش رو دست‌کم گرفت! قوی‌ترین اجرای شب اولی بود که دیدم. داستان بشدت جذاب، بازی‌ها روان و درست، دکور خلاقانه و موسیقی بجا و کاملا هماهنگ با روند داستان.

نویسنده پرسیده "آیا تا حالا توی تئاتر از زاویه‌ی بالای سر بازیگرا، اکتشون رو دیده بودین؟ انگار که یه دوربین بالای سر بازیگر کاشته شده و شما از بالا ناظر داستان هستین؟ با ابتکار خلاقانه‌ی کارگردان در قسمتی از داستان بازیگران با کمک دکور جوری تغییر وضعیت دادن که حس کردم من یه روحم و از سقف دارم به اتفاقاتی که روی زمین در جریانه نگاه می‌کنم. کیف کردم."

نئاندرتال‌ها نوشته متین اوجانی است و کارگردانی نیز با او بوده. طراحی صحنه علی ساسانی نژاد مورد توجه قرار گرفته است. بازیگران وحید الهویی، زهره بختیاری، روناک برخوردار، محمدمهدی توکلی زاده، امیرمرشد زاده، محمدحسین رمضانی، ماهان ره‌شناس و میلاد ایمانی.

خلاصه نمایش این که: صادق، فیلمنامه‌نویس جوان، در زندگی برای همه چیز، حتی بارداری همسرش، برنامه‌ریزی کرده است. ولی این بار ماجرا جور دیگری رقم می‌خورد.

تیوال نوشته: نمایش نئاندرتال‌ها یک کمدی سیاه اجتماعی با رویکرد آسیب‌شناسی بچه‌دار شدن زوج های جوان است و همچنین آسیب‌شناسی نسل جوان و پرسشگری که به دنیا می‌آیند.

متین اوجانی در کارنامه کاری‌اش نویسندگی و کارگردانی ۶ تله فیلم بلند داستانی برای شبکه نمایش خانگی را دارد، در سال ۱۳۹۸ برای اولین بار نمایش «رهایی از شائولین» را روی صحنه برد و موفق به کسب عنوان نخست در بخش فجرپلاس سی و هشتمین جشنواره تئاتر فجر همان سال شد.

سریال‌سازی اما نه در صدا و سیما

گروه هنری روزنامه ایران خبر داده که: شیوع کرونا تأثیری معکوس بر سینما و نمایش خانگی داشته. سالن‌های سینما و گیشه‌ها از رونق افتاد اما بازار سریال‌سازی گرم شد و اهالی سینما به شبکه نمایش خانگی کوچ کردند. بر همین اساس تولیدات سریال‌های شبکه نمایش خانگی بر صدر اخبار قرار گرفته و در محافل سینمایی هم تفسیرها و حرف و حدیث‌ها پیرامون سریال‌های در حال پخش است. و همه در انتظار تولیدات تازه صفی از نام‌های آشنا هستند.

«بامداد خمار» تازه‌ترین سریال مخابره شده روی خط خروجی نمایش خانگی است. ابراهیم ایرج‌زاده سازنده «عنکبوت» و «تابستان داغ» این سریال را با اقتباس از رمانی با همین نام نوشته فتانه حاج‌سیدجوادی کارگردانی می‌کند. سریال «یاغی» به‌ کارگردانی محمد کارت از دیگر سریال‌هایی است که در موج تازه سریال‌سازی نمایش خانگی و در ایام کرونا نامش شنیده شد.

در صفحه پلتفرم فیلیمو و در بخش سریال‌هایی که بزودی پخش خواهند شد نام چهار سریال به چشم می‌خورد. «میدان سرخ» اولین سریال ابراهیم ابراهیمیان برای شبکه نمایش خانگی است. حمید فرخ‌نژاد، مهتاب کرامتی، بهرام افشاری، علی مصفا، امیرحسین آرمان در آن ایفای نقش کرده‌اند. دومین سریال به کارگردانی سیروس مقدم آماده می شود که غزل شاکری، هنگامه قاضیانی، محمدرضا فروتن، میترا حجار و حسام منظور از جمله بازیگران آن هستند.

به نوشته گزارشگر روزنامه ایران: دو سریال «قبله عالم» و «جیران» یک مؤلفه مشترک دارند؛ تمرکز روی دوره ناصرالدین‌شاه. «جیران» حسن فتحی درباره زن محبوب ناصرالدین شاه است. بهرام رادان نقش ناصرالدین شاه را بازی می کند. مریلا زارعی مهدعلیا است و دیگر بازیگران پریناز ایزدیار، رعنا آزادی‌ور، مهدی پاکدل و بابک حمیدیان. «قبله عالم» تاریخی اما با زبان طنز است. ناصرالدین شاه این سریال حامد کمیلی است. «آهوی من مارال» به‌کارگردانی مهرداد غفارزاده، دیگر سریالی است که قصه خود را در دوره ناصری روایت می‌کند. در این سریال حسن معجونی در نقش ناصرالدین شاه ظاهر شده.

بهمن فرمان‌آرا اگر شرایط مهیا باشد سریال ۲۴ قسمتی داستان جاوید را بر اساس رمان اسماعیل فصیح می‌سازد. مسعود کیمیایی نیز رمان عاشقانه و سیاسی خود -جسد‌های شیشه‌ای- را در قالب سریال جلو دوربین می‌برد. نام کیومرث پوراحمد هم قطعی است.

آگاهان معتقدند رونق کار نمایش خانگی در حقیقت سیاستی از بالادست حکومت است که هم صدا و سیما را از وجود هنرپیشگان مشهور و موفق دور نگاه دارد و هم نمایش خانگی را رونق بخشد و بینندگان را از رسانه‌های خارجی بی‌نیاز کند.

منبع تصویر، shiva babaeei

توضیح تصویر،

آن‌ها که نیستند

برای همه‌ آنها که نیستند

یک نمایشگاه انفرادی با عنوان «برای همه‌ی آن‌ها که نیستند» از شیوا بابایی تا پنجم مرداد در گالری «اُ» برپا خواهد بود. از میان ۳۲ نمایشگاهی که برخی هنوز آنلاین برپاست، تماشای شیوا بابایی خلاقیتی از نزدیک را نوید می‌دهد که از عنوان آغاز می‌شود.

در عمق کارهای جدید شیوا بابایی توجه تازه‌ای به مصائب و دردها دیده می‌شود.

پیش از این‌ها خانم بابایی نمایشگاه انفرادی "منطقه‌ی گرگ و میش" را در سال ۱۳۹۸ برپا داشته بود و پس از آن در چند نمایشگاه گروهی نقاشی‌های خود را عرضه کرد. دور اما نزدیک عنوانی بود که در گالری لاله به کار گرفته شد. چنان که در فستیوال نقاشی "کنش، بیان، خلاقیت" در گالری ماه مه هم نشان داد که قدرت قلمزنی را به توجه تازه‌ای به مسایل اجتماعی معطوف کرده است.

منبع تصویر، A.Khatiri

توضیح تصویر،

مدال طلا جشنواره نورماندی

پرواز در نماز

جوایز اصلی جشنواره بین‌المللی هنر عکاسی نورماندی در فرانسه شامل مدال طلا و روبان افتخار آبی فیاپ در بخش فوتوژورنالیسم به احمد خطیری، عکاس ایرانی رسید. به گزارش روابط عمومی فیاپ، خطیری با عکس «دختری که در نماز پرواز می‌کند» جوایز اصلی چهل و سومین جشنواره بین‌المللی هنر عکاسی را کسب کرد.

بنا به گزارش ها: در این رویداد بزرگ هنری که زیر نظر فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی، اتحادیه جهانی عکاسی، فدراسیون بین‌المللی عکاسی آمریکا و انجمن عکاسان فرانسه برگزار شد، آثاری از عکاسان کلوپ عکس فوکوس (نمایندگی فیاپ در ایران) شامل ۲ اثر از سید شهاب‌الدین منتظری و یک اثر از احمد سامعی پذیرفته شدند.

در این جشنواره تنها آثار ۵۰ عکاس از سراسر دنیا به بخش مسابقه راه پیدا کرده است و تنها ۴ مدال طلا در ۴ بخش اهدا می‌شود که با ارزش‌ترین آن در بخش فوتوژورنالیسم است که امسال به عکاس ایرانی رسید. احمد خطیری، عکاس ایرانی عضو انجمن عکاسان ایران و فدراسیون جهانی هنر عکاسی (فیاپ) انجمن هنرهای تجسمی است و ۳۰ جایزه معتبر ملی و بین‌المللی را در کارنامه خود دارد.

کارتون هفته

منبع تصویر، BBb

توضیح تصویر،

نوشدارویی و بعد از مرگ سهراب آمدی

از هفته‌های پیشین:

  • هفته هنر و فرهنگ؛ بی‌آب و برق در زندان، روز قلم، نمایش زندگی با تابوت
  • هفته هنر و فرهنگ؛ حکومت یکدست، طرح‌های جذاب لعنتی، بالاخره این زندگی مال کیه؟
  • هفته هنر و فرهنگ؛ انتخابات و بازی‌های پنهان، مرگ با اتوبوس، زخم روی دیوار در حضور باد
  • هفته هنر و فرهنگ، هنرمند دور از سیاست، 'ما آمده ایم بمانیم'
  • هفته هنر و فرهنگ؛ ما همه مقصریم، آواز برای صندلی، نقاش در حرمسرا
  • فرهنگ و هنر هفته، رنجزار سیاست، خراسانیان خبرساز، مرگ آنسوی دیوار
  • هفته هنر و فرهنگ؛ مرگ در خرمن هنر، سوگ دخترکان کابل، سینماهای خالی
  • هفته هنر و فرهنگ؛ مرگ شاعر در پیاده‌رو، شکست کلید فرهاد
  • هفته هنر و فرهنگ؛ سونامی در راه، مرز خنده و گریه، آینده‌بینی
  • هفته هنر و فرهنگ؛ هیچ در میان ما، اندر بلای سخت، بازار گرم طنز
  • هنر و فرهنگ هفته؛ مصدق‌های تئاتر، ناقوس ۹۶ سال خاموش، پشت پرده یک فیلم سیاسی

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: هنر و فرهنگ هفته؛ فریاد آب آب، سفر صدر، مرگ درختان ۵۰ ساله