مجادله ایران و آمریکا بر سر تبادل زندانیان

عباس‌عراقچی، معاون وزارت امور خارجه ایران و نماینده ارشد این کشور در مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین در چند پست توییتری مدعی شده بود که بر سر مبادله زندانیان با آمریکا و بریتانیا توافق شده است.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ادعای عراقچی را "شرم‌آور" خوانده و اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی با ابراز چنین موضوعی نه تنها بر آن است تا در دل خانواده زندانیان دوتابعیتی امیدی کاذب بنشاند، بلکه هدف شانه خالی کردن از مسئولیت درباره بن‌بست در مذاکرات را نیز دنبال می‌کند.

 

خبرگزاری دانشجویی ایران "ایسنا" روز یکشنبه ۲۷ تیر (۱۸ ژوئیه) به واکنش ایران درباره اظهارات پرایس پرداخته است.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ادعای عراقچی در رابطه با مبادله زندانیان را تکرار کرده و مدعی شده که ایران آماده است "همین امروز" این توافق را اجرا کند.

خطیب زاده گفته است: «حیرت‌آور این است که ایالات متحده این حقیقت ساده را انکار می‌کند که یک توافق در خصوص بازداشت‌شدگان به دست آمده است.»

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که آمریکا و بریتانیا «تبادل زندانیان را گروگان اهداف سیاسی» قرار داده‌اند.

اشاره خطیب‌زاده به ادعای عراقچی در این رابطه است. عراقچی مدعی شده بود که آمریکا و بریتانیا موضوع تبادل زندانیان را به موضوع کسب توافق بر سر مناقشه هسته‌ای گره زده‌اند.

خطیب‌زاده گفته است: «۱۰ فرد زندانی از همه طرف‌ها می‌توانند همین فردا آزاد شوند، به شرط آنکه آمریکا و انگلیس به تعهدات خود در توافق به عمل آمده، عمل کنند.»

این در حالی است که ند پرایس در واکنش به سخنان عراقچی به تاکید گفته بود که توافقی با ایران بر سر مبادله زندانیان کسب نشده است.

او در عین حال از آمادگی آمریکا برای پیشبرد مذاکرات مستقل بر سر این موضوع سخن گفته و تاکید کرده بود که دلیلی برای متوقف کردن مذاکره بر سر این موضوع تا شروع زمامداری ابراهیم رئیسی وجود ندارد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی

  در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آن‌ها دارای پست‌ و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلمات‌های این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  جیسون رضاییان

  جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  سیامک نمازی و باقر نمازی

  سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانواده‌اش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پی‌گیری وضعیت فرزند بازداشت شده‌اش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شده‌اند.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ژیو وانگ

  ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایان‌نامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلول‌های بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کایلی مور گیلبرت

  کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلمات‌های اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگ‌نویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  مایکل وایت

  مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکه‌های اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کامران قادری

  کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آی‌تی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معامله‌های تجاری به تهران رفت‌وآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ارس امیری

  ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  کامیل احمدی

  کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهش‌گر اجتماعی و مردم‌شناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنس‌گرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  نازنین زاغری رتکلیف

  نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژه‌های "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  ناهید تقوی

  ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سال‌ها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او می‌گوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  احمد رضا جلالی

  احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهش‌گر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانواده‌ش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فی‌الارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال

  فریبا عادل‌خواه، پژوهش‌گر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روح‌الله نژاد مبادله و آزاد شد.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  مسعود مصاحب

  مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی می‌کند. تلویزیون دولتی ایران بریده‌هایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  انوشه آشوری

  انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.

• سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر

  بنجامین بریر

  شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر می‌برد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشت‌های نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.

  نویسنده: محمود صالحی