طالبان می‌گویند برای رسیدن به توافق صلح، اشرف غنی باید برود

سهیل شاهین، سخنگوی طالبان و عضوی از تیم مذاکره‌کننده این گروه در گفت‌وگویی با آسوشیتدپرس،  موضع طالبان در مورد آینده افغانستان را بیان کرد.

طالبان در هفته‌های اخیر به سرعت مناطقی از افغانستان از جمله گذرگاه‌های استراتژیک مرزی را تصرف و شمار از مراکز ولایت‌ها را تهدید کرده است. این در حالی است که آخرین سربازان آمریکایی و ناتو افغانستان را ترک می‌کنند.

این هفته، مارک میلى، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت به نظر می‌رسد که طالبان «تحرک استراتژیک» دارند. او همچنین تصرف کابل توسط طالبان را رد نکرد اما گفت این مسئله اجتناب‌ناپذیر نیست: «فکر نمی‌کنم که پایان بازی هنوز نوشته شده باشد.»

از آخرین حکومت طالبان در حدود ۲۰ سال پیش، خاطراتی از یک اسلام خشن به جا مانده که در آن دختران از تحصیل و زنان از کار محروم بودند. ترس بازگشت به آن دوران در میان بسیاری بیشتر شده است. افغان‌هایی که توانایی مالی دارند، از ترس سقوط شدید کشور در هرج‌ومرج، درصدد ترک افغانستان هستند. در چنین شرایطی خروج نیروهای آمریکایی و ناتو بیش از ۹۵ درصد تکمیل شده و قرار است تا ۳۱ اوت پایان یابد.

سهیل شاهین گفت «طالبان تنها زمانی سلاح‌های خود را بر زمین خواهد گذاشت که دولتی در افغانستان روی کار بیاید که مورد تأیید همه طرف‌های درگیری باشد.»

او افزود:

«ما به انحصار قدرت اعتقاد نداریم زیرا دولت‌های گذشته که در صدد انحصار قدرت در افغانستان بودند دولت‌های موفقی نبوده‌اند و ما نمی‌خواهیم همان فرمول را تکرار کنیم.»

با این حال سهیل شاهین با ادامه حکومت محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان مخالفت کرد و او را جنگ‌افروز خواند و متهم کرد که در سخنرانی روز سه‌شنبه خود در عید قربان وعده حمله به طالبان را داده است.

اشرف غنی در پیامی به‌مناسبت عید قربان گفت طالبان اراده‌ای برای صلح ندارند و دولت افغانستان باید این واقعیت را در نظر بگیرد. او گفت:

«دولت نیت صلح دارد و برای آن قربانی نیز داده است، در حالی‌که طالبان نیت آن را ندارند. اکنون باید بر همین اساس تصمیم‌های بعدی گرفته شود.»

سهیل شاهین حق زمامداری اشرف غنی را نادیده گرفت، و ادعاهای مربوط به تقلب گسترده‌ در انتخابات سال ۲۰۱۹ توسط اشرف غنی را تکرار کرد. پس از انتخابات ریاست جمهوری، غنی و عبدالله عبدالله رقیب او هر دو خود را رئیس‌جمهوری اعلام کردند. عبدالله پس از توافق اکنون سیاستمدار شماره دو دولت است و ریاست شورای عالی مصالحه ملی را بر عهده دارد.

غنی بارها گفته است که تا زمانی که انتخابات جدید نتواند دولت بعدی را تعیین کند، در سمت خود باقی خواهد ماند. منتقدان غنی – از جمله منتقدان خارج از طالبان – او را متهم می‌کنند که فقط برای حفظ قدرت تلاش می‌کند و باعث ایجاد اختلاف میان طرفداران دولت می‌شود.

آخر هفته گذشته، عبدالله عبدالله در رأس هیأتی بلندپایه برای گفت‌وگو با رهبران طالبان به دوحه پایتخت قطر رفت. این مذاکرات با وعده گفت‌وگوهای بیشتر و همچنین توجه بیشتر به حفاظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌ها پایان یافت.

شاهین گفت‌وگوها را آغاز خوبی خواند اما گفت خواسته‌های مکرر دولت برای آتش‌بس در حالی که غنی در قدرت باقی مانده به معنای تسلیم طالبان است. او گفت: «آن‌ها آشتی نمی‌خواهند، تسلیم ما را می‌خواهند.»

به‌گفته سخنگوی طالبان، پیش از هرگونه آتش‌بسی باید توافقی در مورد دولت جدیدِ «مورد قبول ما و سایر افغان‌ها» وجود داشته باشد. پس از آن است که «جنگی نخواهد شد».

شاهین گفت تحت دولت جدید، زنان اجازه کار، مدرسه رفتن و مشارکت در سیاست را دارند، اما مجبور به پوشیدن حجاب یا روسری خواهند بود. او همچنین گفت زنان برای ترک خانه خود ملزم به داشتن یک محرم مرد نخواهند بود و فرماندهان طالبان در مناطق تازه اشغال‌شده دستور داده‌اند که دانشگاه‌ها، مدارس و بازارها مانند گذشته، از جمله با مشارکت زنان و دختران، فعالیت کنند.

با این حال، گزارش‌های متعدد از مناطق تصرف‌شده توسط طالبان حاکی از محدودیت‌های شدید علیه زنان و حتی آتش زدن مدارس است.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ۲۳ تیر / ۱۴ ژوئیه در گزارشی با عنوان «تشدید منازعات مسلحانه و افزایش رویدادهای نقض حقوق بشر» اعلام کرد که گروه طالبان پس از تصرف ولسوالی‌ها در شماری از ولایت‌های افغانستان از جمله فاریاب، کندز (قندوز)، بدخشان و تخار به اعمال محدودیت‌هایی برخلاف موازین حقوق بشر و قوانین رسمی کشور اقدام کرده است.

براساس این گزارش که ۱۵ روز نخست تیرماه (ماه سرطان در افغانستان) را در برمی‌گیرد، از جمله این محدودیت‌ها برای زنان، ممنوعیت خروج زنان از خانه بدون حجاب و «محرم شرعی»، بستن مدارس دخترانه و مدارس مختلط، ممنوعیت ارائه خدمات بهداشتی به «زنان بدون محرم» بوده است. همچنین ممنوعیت استفاده از تلویزیون، مجبور کردن آموزگاران و دانش‌آموزان مدارس به استفاده از لنگی و نتراشیدن ریش نیز نگرانی‌های جدی مردم این مناطق را برانگیخته است.

سهیل شاهین گفت برخی از فرماندهان طالبان دستورات رهبران خود در مورد رفتارهای سرکوبگرانه و شدید را نادیده گرفته‌اند و چندین نفر از آن‌ها را در دادگاه نظامی طالبان مجازات کرده‌اند. او اما جزئیاتی در این زمینه ارائه نکرد.

شاهین همچنین افزود طالبان هیچ برنامه‌ای برای فشار نظامی به کابل ندارند و تاکنون از تصرف مراکز ولایت‌ها چشم پوشیده‌اند اما در همین حال هشدار داد که با توجه به تسلیحات و تجهیزاتی که در مناطق تازه تصرف‌شده به‌دست آورده‌اند، می‌توانند چنین کنند. او مدعی شد که اکثر موفقیت‌های میدان جنگ طالبان از طریق مذاکره و نه جنگ حاصل شده است.

او گفت:

«مناطقی که به دست ما افتاده‌اند و نیروهای نظامی که به ما پیوسته‌اند… با وساطت مردم و گفت‌وگوها بوده‌اند. آن‌ها با نبرد نظامی به‌دست نیامده‌اند… برای ما بسیار دشوار بود که تنها در مدت هشت هفته ۱۹۴ منطقه را تصرف کنیم.»

ژنرال مارک میلی روز گذشته (پنج‌شنبه) گفته بود طالبان نیمی از ۴۱۹ وُلسوالی افغانستان را در اختیار دارد، اما با وجود فشارها بر حومه ۱۷ مرکز ولایت از ۳۴ مرکز ولایت در افغانستان، تاکنون موفق نشده است هیچ‌یک از ‌این مراکز را تصرف کند.

جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا روز گذشته در یک نشست خبری گفت نیروهای این کشور در چند روز گذشته مواضع طالبان را در بخش‌های مختلف ولایت قندهار در جنوب افغانستان هدف حملات هوایی قرار داده‌اند. او افزود این حملات هوایی در حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغان صورت گرفته و ایالات متحده همچنان قادر به انجام حملات هوایی در حمایت از این نیروها است.

واشنگتن همچنین قول داده است که هزاران مترجم ارتش آمریکا را از افغانستان خارج کند. سهیل شاهین تهدید طالبان علیه مترجمان را منکر شد و گفت آن‌ها از طالبان هیچ ترسی نداشته باشند. اما «اگر برخی می‌خواهند به دلیل فقیر بودن اقتصاد افغانستان از غرب پناهندگی بگیرند، به خود آن‌ها بستگی دارد».

او همچنین انکار کرد که طالبان روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی افغانستان را تهدید کرده‌ و در طی سال گذشته ده‌ها نفر از آن‌ها به قتل رسیده‌اند. گروه «دولت اسلامی» (داعش) مسئولیت برخی از این قتل‌ها را به‌عهده گرفته است، اما دولت افغانستان طالبان را عامل بیشتر قتل‌ها می‌داند در حالی که طالبان دولت افغانستان را به انجام این قتل‌ها متهم می‌کند تا به‌گفته او طالبان را بدنام کند. به‌ندرت دولت عاملان این قتل‌ها را دستگیر کرده و یا یافته‌های تحقیقات خود را فاش کرده است.

شاهین گفت روزنامه‌نگاران، از جمله آن‌هایی که در رسانه‌های غربی کار می‌کنند، از دولتی که طالبان را در بر می‌گیرد هیچ ترسی نداشته باشند.

او گفت:

«ما نامه‌های تهدیدآمیز برای روزنامه‌نگاران، به‌ویژه کسانی که در رسانه‌های خارجی کار می‌کنند،ارسال نکرده‌ایم. آن‌ها حتی در آینده می‌توانند به کار خود ادامه دهند.»

ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) روز گذشته گفت در حال حاضر از نظر نظامی، طالبان در قوی‌ترین موقعیت خود از سال ۲۰۰۱ تاکنون قرار دارند.

برنز درباره وضعیت افغانستان افزود:

«ما شاهد موفقیت‌های بزرگ نظامی برای طالبان بوده‌ایم. این روند نگران‌کننده است، اما تشخیص این نکته مهم است که دولت افغانستان هنوز از قابلیت‌های قابل توجهی برخوردار است. مسئله اراده سیاسی و وحدت رهبری است که مهم است.»

به‌گفته ویلیام برنز وضعیت فعلی افغانستان به معنای سقوط اجتناب ناپذیر دولت در کابل نیست.