بازنشستگان تأمین اجتماعی: نمایندگان مجلس در برابر خواسته بازنشستگان به لفاظی روی آورده‌‌اند

در خرداد سال جاری مراحل تدوین نهایی لایحه‌ «دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان» در سازمان برنامه و بودجه به پایان رسید و نسخه‌ نهایی آن قرار بود در هیات دولت مصوب و سپس به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. اما این اتفاق نیفتاد. در جریان تدوین این لایحه، جلسات متعددی با حضور برخی مسئولان کانون عالی بازنشستگان و اتحادیه‌ پیشکسوتان جامعه‌ کارگری، به نمایندگی بازنشستگان تأمین اجتماعی برگزار شد، با این هدف که سهمی قابل قبول از لایحه‌ دائمی‌شدن به نفع بازنشستگان کارگری حاصل شود. اما این مهم هم تحقق نیافت.

سوءاستفاده نمایندگان مجلس از بازنشستگان

علی اصغر بیات، رئیس کانون عالی مستمری‌بگیران و بازنشستگان کشور سه‌شنبه ۵ مرداد در نامه‌ای به محمد باقر قالیباف یادآوری کرد که بیش از ۶۰ درصد از مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی، حداقل‌بگیرانی هستند که پایین‌تر از خط فقر زندگی می‌کنند. بیات در بخش دیگری از این نامه نمایندگان مجلس را تلویحاً به سوءاستفاده از بازنشستگان در کارزارهای انتخاباتی برای ورود به مجلس شورای اسلامی متهم کرد و یادآور شد:

«دوگانگی در برخورد و مواجهه با موضوع متناسب‌سازی به عنوان مهم‌ترین مطالبه و انتظار برحق بازنشستگان و مستمری‌بگیران، علاوه بر آنکه لطمات شدیدی به اعتبار و جایگاه اجتماعی نمایندگان وارد می‌نماید، بلکه آسیب‌های وسیع و غیرقابل جبرانی به سرمایه و پشتوانه اجتماعی نظام در پی خواهد داشت.»

رئیس کانون عالی مستمری‌بگیران و بازنشستگان کشور در بخش دیگری از نامه سرگشاده خود به قالیباف نوشته است:

«اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی اگرچه با تأخیری ۱۲ ساله به انجام رسید، اما واقعیت آن است که همپوشانی قابل قبولی را متناسب با تورم و افزایش هزینه‌های زندگی به خصوص برای مستمری‌بگیران که در زمره افراد آسیب‌پذیر جامعه هستند، نداشته است.»

بیات یادآوری کرده است که «تصویب دائمی‌سازی متناسب‌سازی در واقع حفظ وضع موجود و جلوگیری از واقعه سقوط بخش عظیمی از جامعه در ورطه فقر مطلق خواهد بود.»

بازنشستگان: نمایندگان به لفاظی روی آورده‌اند

در لایحه بودجه ۱۴۰۰ اعتباراتی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان پیش‌بینی شده است. ماده ۳ لایحه دو تبصره دارد که شروط و مکانیسم متناسب‌سازی را مشخص می‌سازند: «حقوق بازنشسته‌ حداقل‌بگیرِ کارگری با ۳۰ سال سابقه نباید از حقوق بازنشسته‌ حداقل‌بگیر کشوری با همین میزان سابقه کمتر باشد.» نکته‌ تبعیض‌آمیز اما در همین ماده ۳ نهفته است؛ آن‌جا که می‌گوید: «سازمان تامین اجتماعی مکلف است با منابع خود از جمله مواد مندرج در ماده ۲، متناسب‌سازی را اجرا کند.»  معنای ضمنی این بند این است که دولت بودجه جداگانه برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کارگری را پرداخت نمی‌کند و سازمان تامین اجتماعی لاجرم از همان مطالباتی که از دولت دریافت می‌کند (که البته معمولاً تهاتری و غیرنقدی و البته سخت نقدشونده است) باید متناسب‌سازی را اجرا کند.

روز گذشته خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به نقل از ابوالقاسم رئوفیان (دبیر کل حزب اسلامی ایران زمین) گزارش داده بود که با توجه به قوانین موجود در کشور در زمینه اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، هیات رئیسه مجلس باید لایحه دائمی شدن همسان‌سازی را اعلام وصول کند.

پیرامون این درخواست، جمعی از بازنشستگان تامین اجتماعی اعلام کردند که هیات رئیسه مجلس بیشتر به دنبال پیدا کردن نقطه ضعف‌های دولت است و نه رفع مشکلات و خواسته‌های بازنشستگان. این بازنشستگان می‌گویند:

«اصرار مجلس بر تامین نشدن بار مالی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان نشان‌دهنده آن است که ظاهرا در مورد ابتدایی‌ترین مسائل بودجه هم توافقی میان دولت و مجلس وجود ندارد و هر کدام آن‌ها به نحوی مسائل بودجه را تشریح می‌کنند. درحالیکه بار مالی اجرای همسان‌سازی پولِ خرد نیست که یکی بگوید در جیبمان هست و دیگری بگوید نیست.»

بنابه گفته بازنشستگان «بار مالی لایحه دائمی شدن همسان‌سازی» چیزی جز لفاظی نیست. چراکه در بودجه ۱۴۰۰، اعتبارات اختصاصی و منابع پرداخت بدهی‌های صندوق‌های بازنشستگی پیش‌بینی شده است، درحالی‌که سازمان تامین اجتماعی صرفا از محل مطالبات سال جاری خود که تا سقف ۸۹ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده، باید متناسب‌سازی را اجرا کند و اساسا بار مالی برای کشور ندارد. با این حال به گفته آن‌ها، نمایندگان مجلس با مخلوط کردن مباحث بی‌ارتباط به هم کل لایحه دائمی شدن را زیر سوال برده‌اند.