شب «عید غدیر خم» چه نمازی سفارش شده است؟

به گزارش خبرنگار مهر، فردا ۱۸ ذی الحجه و عید سعید غدیر خم است. برای شب با فضیلت این عید سعید اعمالی در کتاب اقبال الاعمال سید بن طاووس نقل شده است. این کتاب با نام کامل "الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمَل مرةٍ فی السَنَةِ" کتابی است با موضوع ادعیه و اعمال روزهای سال قمری که توسط سید بن طاووس تنظیم گردیده است.

سید رضی الدین علی بن موسی معروف به سید بن طاووس از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. او از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (ع) است. سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است.

در اقبال الاعمال در خصوص اعمال شب عید غدیر خم سید بن طاووس نوشته است:

«در کتاب ابو الحسین [الحسن] زید بن جعفر محمدی در کوفه دیدم که «شیخ ابو عبد اللّه حسین بن عبید اللّه غضائری» نسخه‌ای قدیمی به خط «شیخ ابو غالب احمد بن محمد زراری» را به من نشان داد که دعاهایی بدون ذکر سند در آن آمده بود. یکی از آن دعاها، دعای شب غدیر بود، به این صورت:

اللَّهُمَّ إِنَّکَ دَعَوْتَنَا إِلَی سَبِیلِ طَاعَتِکَ وَ طَاعَةِ نَبِیِّکَ وَ وَصِیِّهِ وَ عِتْرَتِهِ دُعَاءً لَهُ نُورٌ وَ ضِیَاءٌ وَ بَهْجَةٌ وَ اسْتِنَارٌ

خداوندا، تو ما را به راه اطاعت از خود و اطاعت از پیامبرت و جانشین و خاندان او فراخواندی، فراخوانی که از روشنایی، پرتو، برافروختگی و روشنگری برخوردار است،

فَدَعَانَا نَبِیُّکَ لِوَصِیِّهِ یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ فَوَفَّقْتَنَا لِلْإِصَابَةِ وَ سَدَّدْتَنَا لِلْإِجَابَةِ لِدُعَائِهِ فَأَنَبْنَا إِلَیْکَ بِالْإِنَابَةِ

سپس در روز غدیر خم، پیامبرت ما را به سوی جانشینش فرا خوانده و تو ما را به انتخاب راه درست موفق گردانیده و در پاسخ مثبت به دعوت او یاری بخشیدی و بدین‌سان ما با تمام وجود به سوی تو بازگشتیم

وَ أَسْلَمْنَا لِنَبِیِّکَ قُلُوبَنَا وَ لِوَصِیِّهِ نُفُوسَنَا وَ لِمَا دَعَوْتَنَا إِلَیْهِ عُقُولَنَا فَتَمَّ لَنَا نُورُکَ

و دل‌های خود را به پیامبرت و جان‌هایمان را به جانشین او و عقل‌های خود را به آنچه ما را بدان فراخواندی، سپردیم و بدین ترتیب، نورت برای ما کامل گردید،

یَا هَادِیَ الْمُضِلِّینَ أَخْرِجِ الْبُغْضَ وَ الْمُنْکَرَ وَ الْغُلُوَّ لِأَمِینِکَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ مِنْ قُلُوبِنَا وَ نُفُوسِنَا وَ أَلْسِنَتِنَا وَ هُمُومِنَا

ای هدایت‌کننده‌ی گمراهان، بغض، ناخوشایندی و غلوّ نسبت به امانت‌دارت امیر مؤمنان و امامانی را که از فرزندان او هستند، از دل، جان، زبان و اندیشه‌ی ما بیرون کن

وَ زِدْنَا مِنْ مُوَالاتِهِ وَ مَحَبَّتِهِ وَ مَوَدَّتِهِ لَهُ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ زِیَادَاتٍ لَا انْقِطَاعَ لَهَا وَ مُدَّةً لَا تَنَاهِیَ لَهَا

و سرسپردگی، محبت و دوستی ما نسبت به او و امامان بعد از او را چنان افزون کن که هیچ گسست و پایانی برای آن نباشد و چنان مستدام بدار که هیچ انتهایی برای آن نباشد

وَ اجْعَلْنَا نُعَادِی لِوَلِیِّکَ مَنْ نَاصَبَهُ وَ نُوَالِی مَنْ أَحَبَّهُ وَ نَأْمُلُ بِذَلِکَ طَاعَتَکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

و ما را چنان بگردان که به واسطه‌ی ولی‌ات، با دشمنان او دشمن و با دوستان او دوست باشیم و مقصود ما از این، اطاعت از تو باشد، ای مهربان‌ترین مهربانان.

اللَّهُمَّ اجْعَلْ عَذَابَکَ وَ سَخَطَکَ عَلَی مَنْ نَاصَبَ وَلِیَّکَ وَ جَاحَدَ [وَ جَحَدَ] إِمَامَتَهُ وَ أَنْکَرَ وَلَایَتَهُ

خداوندا، عذاب و خشم خود را بر کسانی قرار ده که با ولیّ تو دشمنی ورزیده و امامت و ولایت او را انکار نمودند،

وَ قَدَّمْتَهُ أَیَّامَ فِتْنَتِکَ فِی کُلِّ عَصْرٍ وَ زَمَانٍ وَ أَوَانٍ‏ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

هم او که در روزگار گرفتاری و آزمایش در هر عصر و زمان و لحظه مقدم داشته‌ای، به راستی که تو بر هر چیز توانایی.

اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ رَسُولِکَ وَ عَلِیٍّ وَلِیِّکَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ حُجَجِکَ فَأَثْبِتْ قَلْبِی عَلَی دِینِکَ وَ مُوَالاةِ أَوْلِیَائِکَ وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِکَ

خدایا، به حق فرستاده‌ات حضرت محمد و ولی‌ات علی و امامان بعد از او که حجت‌های تواند، دل‌های ما را بر دینت و دوستی دوستان و دشمنی دشمنانت استوار بدار

مَعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ تَجْمَعُهُمَا لِی وَ لِأَهْلِی وَ وُلْدِی وَ إِخْوَانِیَ الْمُؤْمِنِینَ‏ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏

و خیر دنیا و آخرت را برای من، خانواده، فرزندان و برادران مؤمنم فراهم کن، به راستی که تو بر هر چیز توانایی.

نماز شب عید غدیر خم

سید بن طاووس در ادامه اعمال شب ۱۸ ذی الحجة می‌گوید: در برخی کتاب‌های دعا نمازی برای خصوص شب عید غدیر ذکر شده است و روشن است که بر اساس حدیث، نماز بهترین عملی است که تشریع شده و از ناحیه‌ی شرع به ما رسیده است و این سخن درباره‌ی همه‌ی نمازها جاری است. نحوه انجام این نماز که ١٢ رکعت است و فقط در پایان رکعت دوازدهم سلام گفته شده و بعد از هر ۲ رکعت به یک نشستن اکتفا می‌شود، به این صورت که در هر رکعت، سوره «حمد» را ۱ بار و سوره «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» را ۱۰ بار و «آیة الکرسی» را ۱ بار بخوان و در رکعت دوازدهم، سوره «حمد» را ۷ بار و «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» را ۷ بار بخوان، آن‌گاه قنوت بگیر و در حال قنوت این دعا را بخوان:

لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ وحده‏ لا شَرِیکَ لَهُ‏ (لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ) یُحْیِی وَ یُمِیتُ و یمیت

معبودی به جز خدا نیست که یگانه است و شریکی برای او نیست و فرمانروایی و ستایش از آن او است، زنده می‌کند و می‌میراند و می‌میراند

و یحیی و هو حی لا یموت عشر مرات بی ده الخیر وَ هُوَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

و زنده می‌کند و او خود زنده‌ای است که هرگز نمی‌میرد و خیر و خوبی به دست او است و بر هر چیز توانا است.

و ترکع و تسجد و تقول فی سجودک عشر مرات

سپس رکوع و سجده به‌جا آور و در حال سجده، ۱۰ بار بگو:

سبحان من أحصی کل شی‏ء علمه سبحان من لا ینبغی التسبیح إلا له سبحان ذی المن و النعم

پاک و منزه است خدایی که دانش او هر چیز را به شماره درآورده است، پاک و منزه است خدایی که تسبیح جز بر او شایسته نیست، پاک و منزه است دارای بخشش و نعمت‌ها،

سبحان ذی الفضل و الطول سبحان ذی العزة و الکرم أسألک بمعاقد العز من عرشک و منتهی الرحمة من کتابک

پاک و منزه است خدای تفضل‌کننده و بخشنده، پاک و منزه است خدای سرفراز و گرامی، به گره‌گاه‌های سربلندی از عرشت و منتهای رحمت از کتابت

و بالاسم الأعظم و کلماته [کلماتک ‏] التامة أن تصلی علی محمد رسولک

و به بزرگ‌ترین نام و سخنان کاملت از تو خواهانم که بر فرستاده‌ات حضرت محمد

و أهل بی ته الطیبین الطاهرین و أن تفعل بی کذا و کذا إنک سمیع مجیب‏

و خاندان پاک و پاکیزه‌ی او درود فرستی و خواسته‌ی مرا درباره‌… برآورده سازی، به راستی که تو شنوا و اجابت‌کننده‌ای.