خیزشِ بزرگِ آبان ۹۸: نمادی از جهت تاریخی حرکت جامعه‌یِ ایران*، کاظم کردوانی - Gooya News

پیش‌گفتار

مقاله‌ای که پیشِ‌رو دارید به مناسبت سال‌گردِ خیزش بزرگِ آبان ۹۸ نوشته شده است اما، بحث‌هایِ این نوشته تنها ارزیابی و بررسی و نظریه پرداختنِ آن حرکت بزرگ اجتماعی نیست؛ به چشم‌اندازهایِ بزرگ‌تری نظر دارد. امروز که شاهد سربرآوردن حرکت‌هایِ بزرگ اجتماعی در میهن‌مان هستیم بازنشرِ این متن را خالی از فایده ندانستم.

هرچند بررسیِ دقیقِ آن‌چه امروز در ایران می‌گذرد نیازمندِ کارِ دیگری است، می‌توان به سه نکته‌یِ روشن اشاره کرد و چکیده‌یِ این سه نکته را در خوزستان دید؛ «خوزستان»ی که شده است نمادِ ایران. خوزستان تشنه است. بی‌شک. اما، تنها تشنه‌یِ آب نیست؛ نه تنها تشنه‌یِ آب که تشنه‌یِ عدالت است و برابری و آزادی، هم‌چون سراسرِ میهن‌مان.

خوزستان نشان دیگری است از سربرآوردن آن‌چه در علوم انسانی و اجتماعی با واژه‌یِ «سوژه» بیان می‌شود. به‌این‌‌‌معنا که گفته‌ایم: "منشِ آفریننده‌یِ چون انسان عمل کردن." امکانِ پروردنِ خود چون فرد، چون موجودی خاص توانا به بیانِ انتخاب‌هایش و درنتیجه مقاومت کردن مقابل منطق‌هایِ حاکمِ اقتصادی، سیاسی و غیرِ آن. به‌عبارت‌دیگر سوژه پیش از هرچیزِ دیگر امکانِ پروردنِ خود به‌عنوانِ اصلِ معناست، قرار دادنِ خود است درمقامِ موجودی آزاد و ساختنِ سیرِ زندگیِ خود.

دو دیگر این‌که خوزستان شاهد روشن دیگری است بر آن‌چه در این‌جا گفته‌ایم: به‌مرور نوعی رفتار و سلوک در تجربه و عملِ اجتماعیِ بخش‌هایِ فزاینده‌یِ جامعه شکل گرفته و بازتولید می‌شود که تنها یک کنشِ اجتماعی و بسیجِ ساده‌یِ زنان و مردان و جوانان نیست بلکه تجسمِ یک تغییرِ اجتماعی بزرگ و دربردارنده‌‌یِ جهت تاریخیِ حرکت جامعه است.
سوم این‌که خوزستان نمایشِ فرخنده‌یِ عنصرِ دیریاب اما، شدنی‌یی بود به‌نامِ همبستگی، همبستگیِ ملی.

خوزستان هم نمادِ ایران شده است و هم نمادِ موقعیتِ مشکل اما، نویدبخشِ ما.
***

درآمد

در آخرین ساعت‌هایِ پایانیِ پنجشنبه ۲۳ آبان ۹۸ دولت به‌گونه‌ای ناگهان ی افزایشِ تا سه برابرِ قیمتِ بنزین (از فردایِ آن روز را) اعلام کرد. به‌دنبالِ این اعلام ناگهانی از روز جمعه ۲۴ آبان حرکت اعتراضیِ بزرگی شک ل گرفت و در روزهایِ شنبه و یک‌شنبه به اوج خود رسید و تا دو هفته ادامه یافت. خودِ نام‌هایِ شهرهای بزرگ و کوچکی که در محدوده‌یِ جغرافیایی ایران این اعتراض‌ها جریان داشت به‌خودیِ‌خود گویایِ گستردگی آن بود، ازجمله در: تهران، رشت، تبریز، شیراز، ماهشهر، ارومیه، اصفهان، کرج، ایلام، بوشهر، مشهد، نیشابور، اهواز، کرمانشاه، آبادان، بهبهان، زنجان، شاهرود، زاهدان، فسا، کازرون، قزوین، قم، سنندج، کرمان، رفسنجان، یاسوج، گرگان، خرم‌آباد، ساری، بهشهر، بیرجند، قائم‌شهر، اراک، ساوه، یزد، شهریار، بوکان، مریوان، نجف‌آباد، بیرجند،‌ سیرجان، کهنوج، دماوند، ورامین، گچساران، هشتگرد، عسلویه، فولادشهر، فردیس، گلشهر، مشکین‌دشت، جم، چغادک، کنگان، اسلام‌شهر، بومهن، بهارستان، پاکدشت، پردیس، پرند، تهرانسر، حسن‌آباد، گرمسار، رباط‌کریم، فیروزکوه، سلطان‌آباد، شهرک اندیشه، شهر قدس، مارلیک، ملارد، امیدیه، بهبهان، مهدی‌شهر، داراب، صدرا، کهنوج، کیان‌شهر، جوانرود، پلدختر، دورود، عباس‌آباد، عسلویه، داراب. این گستردگی تابدانجا بود که سردار جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران، اعلام کرد که «اعتراضات از روز جمعه به‌صورت محدود شروع شد و در روزهای شنبه و یک‌شنبه به‌صورت گسترده و در ۲۹ استان و در صدها شهر ادامه یافت. یکی از این استان‌ها استان اصفهان بود که در ۱۱۰ نقطه از استان اعتراضات و درگیری‌ها رخ داد و از حیث تجمعات بعد از استان‌های فارس و تهران رتبه سوم را در کشور در اختیار دارد.»[۱]

آنچه در آبان ۹۸ در ایران اتفاق افتاد بزرگ‌ترین حرکتِ خودجوشِ اعتراضی در دوران معاصر ایران بود.

در این مقاله به موضوع‌هایِ زیر پرداخته خواهد شد:

منبع خبر: گویا

اخبار مرتبط: خیزشِ بزرگِ آبان ۹۸: نمادی از جهت تاریخی حرکت جامعه‌یِ ایران*، کاظم کردوانی - Gooya News