حکمای ما در قدیم بهتر از عالمان جدید علوم انسانی را می‌شناختند

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از آخرین دستاوردهای پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور غلامحسین رحیمی، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، قبادی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سایر اعضای پژوهشگاه به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ابتدای این مراسم مولفه های پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را برشمرد و گفت: برنامه مداری و اتکا به اسناد بالادستی، نگاه راهبردی- کاربردی سازی به علوم انسانی که علم نافع را به منصه ظهور برساند، نگاه دانایی محور و حرکت براساس خرد جمعی، جامعه مداری، حرکت به همراه شبکه نخبگان و کیفیت گرایی و پیشرفت در حوزه بین المللی از جمله مولفه های اصلی پژوهشگاه در طول فعالیتش است.

وی افزود: یکی از اتفاقات خوبی که در پژوهشگاه رخ داد ملحق شدن گروه دانشنامه نگاری به مجموعه ما بود. با اضافه شدن گروه دانشنامه نگاری فرصت سازی و ظرفیت سازی خوبی صورت گرفت و اطلاعات آن به دریای اطلاعات پژوهشگاه وصل شد. به عنوان نمونه دانشنامه جامعه شناسی معاصر، فرصت ملی خوبی برایمان فراهم کرد که امیدواریم توسعه پیدا کند. طرح اعتلا و ساماندهی علوم انسانی برای پیشرفت کشور از دیگر طرح های مهم پژوهشگاه و یک رویداد مهم در تاریخ علوم انسانی به شمار می‌آید. همچنین افتتاح دو مرکز اسناد آسیا و مرکز علوم قرآنی از دیگر اتفاقات خوب این دوران است.

آزیتا افراشی، رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری، دیگر سخنران این مراسم گفت: دانشنامه نگاری یک کار علمی و گروهی است و یک شخص به تنهایی در به ثمر نشستن یک نتیجه مطرح نیست.

وی افزود: در پژوهشکده دانشنامه نگاری دانشنامه آموزش های علمی- کاربردی با ۱۵۱ مدخل و ۹۱۱۲ صفحه رونمایی شد. این دانشنامه از سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد. دانشنامه آموزش عالی، بخش نظام ها با ۷۱ مدخل در هزار صفحه تدوین شد که این دانشنامه هم از سال ۱۳۹۲ زیر نظر شورای علمی آغاز به کار کرد. علاوه بر این ترجمه دانشنامه مطالعات بین المللی روزش با ۹۹۶ مدخل در ۱۶۵۲ تدوین شده است.

کریمی‌مطهر، دبیر شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ادامه این مراسم گفت: شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی یک مرکز منحصر به فرد در حوزه نقد منابع علوم انسانی است. این شورا با مشارکت بیش از سه هزار نفر از اساتید رشته های مختلف در ۱۸ گروه تخصصی فعالیت دارد.

وی افزود: در سال ۱۳۹۹ حدود ۴۰۰ کتاب ملی و ۱۰۰ کتاب خارجی مورد نقد قرار گرفتند. همچنین ۲۵۰ مقاله پژوهشی و ۳۵۰ یادداشت انتقادی توسط اساتید این شورا نگاشته شده است. انتشار مجله علمی-پژوهشی پژوهشنامه انتقادی به عنوان نشریه ای که مختص موضوع نقد است از دیگر فعالیت های این شوراست که این نشریه سال گذشته در میان نشریات علمی- پژوهشی رتبه الف را کسب کرد.

کریمی مطهر در ادامه سخنانش به رونمایی ۹ اثر تازه این شورا اشاره کرد و گفت: امروز ۹اثر با عناوینی چون درآمدی برفلسفه معاصر، فرهنگ و رشد اقتصادی، بازنمایی هویت از نگاه دیگری، نظریه انتخاب عمومی: بررسی انتقادی، مجموعه مقالات همایش روسیه، زبان عربی و هویت ایرانی، کارکرد شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی و نظری بر شبکه نخبگانی علوم انسانی کتابهایی هستند که به تازگی منتشر شدند و امروز رونمایی می‌شود.

سپس علیرضا ملائی توانی معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی گزارشی از معاونت پژوهشی پژوهشگاه و طرح اعتلا و ساماندهی علوم انسانی برای پیشرفت کشور ارائه داد و اسامی ۲۲ عنوان کتاب منتشر شده دراین طرح را اعلام کرد.

آخرین سخنران این مراسم غلامحسین رحیمی، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود. وی سخنان خود را با سه مقدمه آغاز کرد و گفت: چرا ابن سینا مکتوبات پزشکی‌ش را در کتاب «قانون» می‌نویسد ولی نام مجموعه حکمی خود را «شفا» گذاشته است؟ چون به عقیده او شفای واقعی در حکمت اسلامی است نه طب بدنی. سوال دیگر اینکه چرا حکمای ما حکمت را به شیوه نظری و عملی تقسیم کردند درحالیکه نیمی از حکمت نظری ما به علوم کاربردی تعلق دارد. سومین مقدمه اینکه ۸۰ درصد دانشجویان ما دانشجوی علوم انسانی و ۶۰ درصد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی هم دانش آموخته رشته علوم انسانی هستند. دلیلش هم این است که علوم انسانی راحت و کم هزینه است.بماند که به نظر من در شرح درس ها لازم است که یک درس علوم طبیعی در رشته های علوم انسانی گذاشته شود

وی افزود: این سه مقدمه را گفتم که به اینجا برسم که حکمای ما در قدیم بهتر از عالمان جدید علوم انسانی را می‌شناختند. خوشبختانه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این سالها در مسیر خوبی قدم برداشته اما در گزارش هایی که ارائه شد من دیدم که اسامی ذی نفعان در طرح های پژوهشی آمده بود که به نظرم شیوه مطلوبی نیست چون پژوهشگاه باید طوری کار کند که ذی نفعان و متقاضیان خودشان تقاضا دهند که فلان چیز را می خواهند و بعد پژوهشگاه برای آنها فراهم کند.

رحیمی ادامه داد: یک طرح تقاضا محور ویژگی های مختلفی مثل متقاضی همراه با بهره بردار نتایج ،مجری، حامی مالی، ناظر و مجوز دهنده دارد. اگر همه این مولفه ها باشد یعنی یک طرح تقاضا محور داریم که به درستی تدوین شده است. نکته دیگری که باید حتما در نظر گرفته شود این است که  نوشتن کتاب به تنهایی در پژوهشگاه کامل نیست، کتابهای منتشر شده باید براساس مقاله های داخلی و بین المللی نوشته شده باشند تا شالوده علمی و درستی داشته باشند. بنابراین خیلی مهم است که پشتوانه تحقیقاتی کتاب را در نظر داشته باشیم.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان گفت: لازم است که همگی در اعتلای علوم پایه و اثربخش کردن علوم انسانی بکوشیم و از همین امروز بدانیم که پنج سال دیگر علوم انسانی ما چه می خواهد و براساس ان چشم انداز فعالیت کنیم.

در پایان این مراسم با حضور میهمانان حاضر در جلسه آثار تازه منتشر شده رونمایی و دو مرکز اسناد فرهنگی آسیا و مرکز مطالعات قرآنی بازگشایی و افتتاح شد.