روح الله خمینی و کودتای خزنده قضایی - Gooya News

محمدرضا سرداری - زیتون

انتقال قدرت از حسن روحانی به ابراهیم رئیسی، یکی از اعضای هیات های موسوم به عفو زندانیان سیاسی سال ۶۷ با سی و سومین سالگرد قتل چند هزار زندانی سیاسی در سراسر کشور مصادف شد.

ابراهیم رئیسی که نام وی در سال های اخیر به‌خاطر مباشرت در این قتل ها بر سر زبان ها افتاده پس از یک دوره ناکامی در رقابت با حسن روحانی، این بار در فضایی بی رقیب به مقام ریاست جمهوری رسید و پس از برگزاری مراسم تحلیف به طور رسمی بر جایگاه ریاست جمهوری نشست. تقارن زمانی استقرار وی در قوه مجریه نظام جمهوری اسلامی با سالگرد قتل های سال ۶۷، موجی از واکنش را در محافل داخلی و بین المللی ایجاد کرده است. چندین نهاد حقوق بشری وی را بخاطر مباشرت در قتل های سال ۶۷ به جنایت علیه بشریت متهم کرده اند. از سوی دیگر دادگاه حمید نوری یکی از زیر دستان ابراهیم رئیسی در دادستانی انقلاب حین وقوع قتل های سال ۶۷ در سوئد نیز آغاز شده و انتظار می رود پیشرفت این دادگاه آثار محسوسی بر روابط سیاسی ایران و اتحادیه اروپا در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی بر جای گذارد. در فضای مجازی بویژه کلاب هاوس نیز تا کنون جلسات متعددی پیرامون این موضوع تشکیل شده و از زوایای مختلف مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است. امری که در سال های گذشته بیشتر جنبه نوشتاری داشت.

بسیاری از مورخان و روزنامه نگارانی که در زمینه وقایع سال ۶۷ تحقیق کرده اند؛ به جزئیات زیادی درباره قتل های سیاسی زندانیان پرداخته اند. از بیان خاطرات متعدد جان به دربردگان تا شناسایی برخی از مباشران و معاونان اجرای حکم روح الله خمینی منابع زیادی در دست است. از این رو دست کم فهرستی از عوامل اجرایی این اعدام ها وجود دارد که می تواند همچون پرونده حمید نوری روزی در یک دادگاه بیطرف مورد رسیدگی قرار گیرد.

اما درباره نقش تصمیم سازان یا آمران قتل های سال ۶۷ منابع محدودی در اختیار قرار دارد. واقعیت این است بسیاری از کسانی که در آن حوادث یا نقش یا اطلاع داشته اند و در آن سال سمت های مهمی در اختیار داشتند؛ تا کنون نسبت به این واقعه مهم تاریخی سکوت کرده اند. از این رو بجز خاطرات حسینعلی منتظری قائم مقام وقت رهبری و تعدادی فایل صوتی و گفت وگوی کوتاه از آیت الله منتظری با اعضای هیات موسوم به عفو (مرگ)، نشست میرحسین موسوی با جمعی از فعالان سیاسی و همچنین مصاحبه مهدی خزعلی با عبدالکریم موسوی اردبیلی رئیس وقت دیوان عالی کشور، منبع موثق دیگری که بتواند اطلاعاتی از چگونگی سوق یافتن نظام جمهوری اسلامی به حذف فیزیکی مخالفانش در زندان ها به ما بدهد؛ وجود ندارد.
نگارنده طی هفت سال گذشته درچهار یادداشت ویژه با عناوینی چون «اصلاح طلبان و اعدام سال ۶۷»و « حلقه جماران، حسن خمینی و اعدام های سال ۶۷» و «اعدام های سال ۶۷ و رازداری اصلاح طلبان» و همچنین «میر حسین موسوی و اعدام های سال ۶۷ » نکاتی را درباره نقش اطلاع اصلاح طلبان در این پرونده کهنه حقوق بشری یا اطلاع آنان مطرح کرده است. آن چه در این یادداشت می آید نگاهی عمیق تر به مناسبات دستگاه رهبری جمهوری اسلامی با دستگاه وقت قضایی است که چهره های شناخته شده اصلاح طلب در راس آن قرار داشتند.