خدایا مردم مرا بیش از یک روضه‌خوان ندانند و نشناسند

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «حسینیه» اثر عبدالکریم حق‌شناس و محمدعلی جاودان به همت مؤسسه ایمان ماندگار گردآوری و توسط انتشارات واژه‌پرداز اندیشه به چاپ رسیده است.

عزاداری سید و سالار شهیدان علیه‌السلام و زیارت آن امام مظلوم دو تحفۀ الهی برای محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام است که سخن گفتن از برکات و اثرات آن در دنیا و آخرت خارج از حد و اندازه نگارنده این سطور است.

حاج میرزا ابوالقاسم جاودان نواده دختری مرحوم آقای شیخ مرتضی زاهد نقل می‌کردند: من خردسال بودم، و معمولاً برای مرحوم آقا چراغ می‌کشیدم؛ به این معنی که چون کوچه‌ها و معابر تاریک بود، و پر از ناهمواری و جوی آب و خطرناک، ناگزیر بایستی آدم چراغ داشته باشد، تا بتواند به سلامت به این طرف و آن طرف برود. من هم گاه و بیگاه، یک چراغ بادی در دست، همراه پدر بزرگم، به مجالس ایشان می‌رفتم. یک شب به همین منوال من همراه ایشان بودم. در کوچه‌های پشت مجلس شورای ملی آن روزگار بود. شنیدم که جناب شیخ چیزی زیر لب می‌گویند. گوش کردم. عرض می‌کرد: «خدایا مردم مرا بیش از یک روضه‌خوان ندانند، و نشناسند.»

برای بهره‌مندی هر چه بیشتر عزاداران و زائران امام‌حسین از برکات مجالس عزاداری و زیارت ایشان، مؤسسه ایمان ماندگار بر آن شد تا با استفاده از فرمایشات مرحوم آیت الله حق‌شناس و شاگردشان، آیت‌الله محمدعلی جاودان کتاب «حسینیه» را تألیف و عرضه نماید.

این کتاب، دو بخش اصلی دارد: ۱- فرمایشات حضرت آیت‌الله حق‌شناس؛ ۲- فرمایشات آیت‌الله جاودان.

پیرامون بخش اول باید گفت در جلد جهارم کتاب مواعظ مطالب کوتاه و البته پر مغری پیرامون موضوع مذکور آمده بود و مناسب دیده شد آن بخش از کتاب مواعظ که مرتبط با موضوع است و به‌طور پراکنده در آن کتاب آمده، به‌طور منسجم در ابتدای کتاب «حسینیه» بیاید.

اما در مورد بخش دوم: هر ساله آیت‌الله جاودان قبل از ایام محرم و نیز در شب‌های ابتدایی دهه اول محرم و گاهی هم در بین سال، در مورد این دهه و عزای حضرت سیدالشهداء سخنانی ایراد می‌کنند. همچنین در کتاب رهنمای طریق نیز سوالاتی پیرامون این موضوع از ایشان شده‌است که پاسخ آنها را گفته‌اند. تمامی این مطالب در چهار قسمت، دسته‌بندی شده‌است:

۱) بیان فضیلت دهه اول محرم و فضیلت عزاداری برای امام‌حسین علیه‌السلام؛

۲) توصیه‌هایی برای بهره‌مندی بیشتر از این ایام و این مجالس؛

۳) توصیه‌هایی به دست‌اندرکاران مجالس عزا؛

۴) بیان نکاتی از مقتل امام‌حسین علیه‌السلام.

در مورد محور چهارم، ذکر این نکته لازم است که موضوع کتاب، یعنی عزاداری حضرت اباعبدالله، متناسب بود با اینکه برخی نکات در مورد قیام امام، شهادت امام و یاران، و نیز حوادث پس از قیام در کتاب گنجانده شود؛ خصوصاً با توجه به تبحر آقای جاودان در مباحث تاریخ اسلام ذکر این‌گونه نکات مانع از تحریف واقعه عظیم عاشورا می‌شود و بر غنای محتوایی مجالس عزای امام‌حسین می‌افزاید. البته در باب فلسفه قیام امام و نحوه شهادت ایشان کتاب‌های عاشورا؛ چگونه و چرا، معلم درس محبت و تفسیر داستان کربلا و مقتل الحسین توسط مؤسسۀ ایمان ماندگار منتشر شده‌است؛ اما کوشش شده آنچه در کتاب حسینیه می‌آید، متفاوت با مطالبی باشد که در گذشته منتشر شده‌است.

همچنین ایشان در بیاناتشان به موضوع زیارت امام‌حسین علیه‌السلام هم به‌طور مکرر اشاراتی دارند و گاهی این اشارات در کنار همان بیاناتی که در مورد اهمیت و برکات عزاداری ایراد می‌شود، مطرح می‌شوند. خصوصاً چند سالی است در آستانه اربعین حسینی، معظم‌له ضمن بیان برکات زیارت اربعین، توصیه‌هایی برای بهره‌مندی هرچه‌بیشتر از این سفر معنوی بیان کرده‌اند. لذا در کتاب علاوه بر چهار قسمتی که ذکر شد، قسمتی هم به بیانات ایشان در مورد زیارت امام‌حسین اختصاص داده شده‌است.

در مواردی، برخی از بیانات ایشان احتیاج به توضیح بیشتری داشته که در پاورقی این توضیحات آورده شده‌است. برخی از این توضیحات، کلام خود معظم‌له در همان مجلس یا مجالس دیگر است و برخی نیز به قلم گردآورنده است که البته این دو دسته توضیح، در کتاب به‌روشنی از هم متمایز هستند.

افزون بر این توضیحات، در پاورقی تلاش شده که تمامی سخنان آقای جاودان به آیات و روایات مستند گردند تا این اثر برای محققین و پژوهشگران هم قابل استفاده باشد. انتهای کتاب نیز علاوه بر فهرست منابع، حاوی فهرست روایات و نمایه است.

روحیه تعبد و التزام به کتاب و سنت در جای‌جای کتاب به چشم می‌خورد و «ترک گناه و رعایت تقوا»، «اصلاح نیت»، «رعایت اخلاص در خلوت و جلوت»، «پرهیز از ظاهرگرایی و مجالس پرطمطراق»، «مراقبت ویژه از چشم»، «گریۀ رشد دهنده» و … از مطالب کلیدی کتاب است.