برگزاری مراسم آیینی محرم و احترام به حقوق شهروندی

ماه محرم سال جاری در شرایطی آغاز گردید که " تعداد 39619  نفر ابتلاء و 542 نفر فوتی بیمار کرونایی در کشور" در تاریخ 17/5/1400 بنا به اخبار و گزارشات منتشره به ثبت رسیده است که بیانگر" شکست رکورد فوتی های روزانه" از ابتدای شیوع کرونا تا تاریخ مزبوربوده است و تنها یک روز بعد در تاریخ 18/5/1400 نیز تعداد 6561 نفر بیمار مبتلا به کرونا در بخش های ویژه بیمارستانها بستری بوده و شمار فوتی های کرونایی در کشور در روز 18 مرداد برابر با 588 اعلام شده است و طی ۱۰ روز اخیر (۹ تا ۱۸ مرداد ۱۴۰۰) بطور متوسط هر ساعت ۱۴۵۲ نفر در ایران مبتلا و ۱۸ نفر قربانی کرونا شده‌اندکه نه تنها؛ روزهای اخیر، " سیاه ترین روزهایی کرونا زده در کشور" بر شمرده شده است، بلکه منجر به " شکستن رکورد جهانی مبتلایان به کرونا در ایران" نیز در تاریخ فوق نیز شده است ! ( مبتلایان به کرونا در ایران، دومین رکورد روزانه جهان  و اینفوگرافیک / روند کرونا در ایران، از ۱۸ تیر تا ۱۸ مرداد  و در کمال ناباوری؛ " همه ایران سرای غم گردید..."!

در چنین شرایط بحرانی و مرگبارِ حیات انسانی جامعۀ ایرانی و با وجود " شکستن رکورد جهانی ابتلاء به کرونا در ایران"، به ترتیب مذکور و خستگی فراوان و غیر قابل انکارِ کادر درمانی و پزشکی و خدمات پزشکی و اجرایی بیمارستان ها و مراکز درمانی و کمبود شدید منابع دارویی و پزشکی مورد نیاز فوری و ضروری آنها، نه تنها به "حرمت سلامت و حیات شهروندان و مسلمانان" نسبت به منع برگزاری هر گونه نشست ها و مراسم آیینی در ماه محرم اقدام نشده است، بلکه سازمان ها و مراجع متولی آن و برخی مداحان نیز بر ضرورت برگزاری هر چه باشکوه تر آن، بدون توجه به مخاطرات انسانی و آسیب های غیر قابل جبران نسبت به آنها و عدم عنایت به هشدارهای جدی و مکررِ کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت نسبت به پیامدهای مترتب بر تجمعات انسانی و عدم رعایت فاصله گذاری های اجتماعی یا اعلام نظرهای غیر مسئولانه و غیر کارشناسیِ زیانبار نسبت به "حق بر حیات و حق بر سلامت شهروندان" بعنوان " حقوق بنیادین و غیر قابل نقض بشری" و " مسئولیت قانونی و شرعیِ مترتب بر ابتلاء به کرونا و دلتا ویروس و سلب حیات احتمالی عزادارن و خانواده های آنها" و زیان ها و آسیب های غیر قابل جبران به آنها نیز تاکید نموده اند...! (تاکید سازمان تبلیغات اسلامی بر برگزاری مراسم محرم)

با وجود ابلاغ اولیه دستورالعمل ضوابط برگزاری مراسم عزاداری ایام محرم و صفردر شرایط کرونا در سال  ۱۴۰۰ از سوی دبیرخانه کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا (دستورالعمل ضوابط برگزاری مراسم عزاداری ایام محرم ) به جهت گزارشات نامناسب از عدم رعایت پروتکل ها در برخی از مراسم هیات های مذهبی و تحقق عملی موجبات طرح و تاکید هشدارهای مطروحه کارشناسان ذیربط؛ موجبات تجدیدنظر بعدی و منوعیت برگزاری مراسم عزاداری در اماکن سربسته و دسته روی در خیابانها و ابلاغ آن به به نماینده سازمان تبلیغات اسلامی جهت اجرای دقیق مراتب، بنا به اظهار وزیر کشور و فرمانده  قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا ابلاغ شده است (ممنوعیت برگزاری مراسم عزاداری دراماکن سربسته و"دسته روی"در خیابانها).

هر ساله، با ورود به ماه محرم و پیش از آن، شهرها و روستاها سرشار از نمادها و نشانهای سیاه و علامت هایی نمادین می گردد. با احترام به تمامی باورهای و آیین های دینی و مراسم عزاداری مردم و شهروندان محترم- آیا نمی توان، درس های دیگری از محرم و عاشورا گرفت؟ و به ترتیب متفاوت و جدیدی در مقام " نذر محرم و حسینی" برآمد که هم با اهداف آن بیشتر سازگار باشد و هم ، همسو با آموزه های اخلاقی، ادبی، فرهنگی و شرعی قرار گیرد؟

چگونه می توان در سال جاری از ظرفیت آیینی و فرهنگی محرم برای"مدیریت بحران کرونا و کووید 19 در کشور" به درستی استفاده کرد و نذورات و نیّات دینی و آیینی مردم و شهروندان را با اولویت بخشی فراگیر جهت رفع چالش ها و موانع و محدودیت های حوزه بهداشت و سلامت و تامین و تقویت نیازها و ضرورت های بهداشتی و درمانی بیماران کرونایی، همراه با تجهیز مراکز درمانی و بیمارستانی برای مداوای بیماران کرونایی و رفع دغدغه ها و نگرانی های جدی و مستمر خانواده های آنها هدایت و مدیریت کرد؟ یا در مقام تبیین و ادای نذورات گوناگونِ متناسب با نیازهای جامعه انسانی و جهانی در جهت نکوداشتِ مراسم آیینی محرم، به ترتیب آتی برآمد؟ یادداشت محمدرضا زمانی درمزاری(فرهنگ)، حقوقدان و مدرس دانشگاه از منظری متفاوت به این موضوع پرداخته است...

هر ساله، با ورود به ماه محرم و پیش از آن، شهرها و روستاها سرشار از نمادها و نشانهای سیاه و علامت هایی نمادین می گردد که بوی و نوای محرم را در ذهن و نگاه شهروندان و مردم طنین انداز می کند. روند فزایندۀ تشکیل و راه اندازی هیات های مختلف عزاداری در کوچه و خیابان و حرکت روزانه و شبانه آنها در سطح شهر و معابر ، ایجاد ترافیک و آلودگی های صوتی و زیست محیطی، انباشت زباله های متعدد و فراوان ناشی از مصرف مواد غذایی و نذری و تحمیل عملی و عینی جمع آوری آنها بر دوش پینه بستۀ پاک بانان و رُفتگران خادم و کوشندۀ شهری و نیز کم رنگ بودنِ روشنگری نسبت به اساس و مبانی اهداف و فلسفه قیام عاشورا و کربلای معلی؛ زمینۀ تکرار فرایند روند مزبور را در هر سال فراهم آورده و آنرا تا آستانۀ ماه بعدی نیز با خود به همراه خواهد داشت.

 ضمن احترام به تمامی باورهای و آیین های عزاداری مردم و شهروندان محترم- آیا نمی توان، درس های دیگری از محرم و عاشورا گرفت؟ و به ترتیب متفاوت و جدیدی در مقام " نذر محرم و حسینی" برآمد که هم با اهداف آن بیشتر سازگار باشد و هم ، همسو با آموزه های اخلاقی، ادبی، فرهنگی و شرعی قرار گیرد؟ و بیش از پیش، حسین(ع) را نماد آدمیت و شرافت در محرم دید و یافت و بدان باور داشت و در کار وزندگی و فعالیت های حرفه ای و اجتماعی خویش بدان تاسی کرد؟

حسین(ع) ؛ نماد آدمیت و شرافت
حسین(ع)، وارث آدم و نماد آدمیت و شرافت هست. هر گونه تاسی به وی و قیام سیدالشهداء، ضروری است؛ همسو با آن و همگام با آموزه های اخلاقی و انسانی مربوط بدان باشد و هر گونه نقض حقوق مردم و شهروندان و ایذاء و اذیت احتمالی آنها و بیماران و کهنسالان به بهانه برگزاری مراسم آئینی و مذهبی، در تعارض با آموزه های مزبور و رسالت حسینی خواهد بود. شایسته است؛ با بازبینی در مراسم ها و نحوۀ برگزاری آیین های محرم و پرهیز از هر گونه افراط و تفریط احتمالی و سلب آسایش و آرامش مردم و شهروندان و نیز رعایت موازین حقوقی و قانونی مربوطه، با نگاهی متفاوت و جدید، در مقام همسویی هر چه بیشتر با آموزه های انسانی و ایمانی حسینی بوده و بدان تاسی کرد. از اینرو، بایسته است؛ در محرم، حسینی بوده و پس از آن نیز حسینی بمانیم و اینگونه ؛ نذر نمائیم :

1- " نذر بهداشت و درمان " :
هر شخص و مقامی در هر لباس و منصب و شغل و حرفه ای نسبت به تهیه و تامین نیازهای دارویی و درمانی و تجهیز مراکز پزشکی و بیمارستانی و فراهم آوردنِ موجبات درمان مستمر و موثرِ بیماران نیازمند و خانواده های آنها، بویژه در وضعیت بحرانی کووید 19 و ابتلای فزایندۀ شهروندان به کرونا ویروس و دلتا ویروس و خدمات پزشکی و درمانی حیات بخش مورد نیاز آنها و مراکز درمانی و بیمارستانی سراسر کشور برای حصول به سلامت و بهبودی آنها به اشکال مختلف اقدام نماید.

2-  " نذر صداقت" :
باور به اندیشه، راستی و درستی و احترام به عقیده هم و دیگران را همیشه و همواره، پیش روی خویش نمائیم...

3-  " نذر اصالت" :
از مصلحت اندیشی و فرصت طلبی های فردی،گروهی، سیاسی و جناحی به زیان دیگران پرهیز نموده و همواره،حق و حقیقت را محور اندیشه و نگاه خویش سازیم...

4- " نذر وثاقت" :
از هر گونه فریب، تدلیس، تزویر و ریا و استفاده ابزاری از دین و عقاید مردم و دیگران خودداری کرده و با پرهیز از خرافه پرستی و نیز مطالعه و آگاهی نسبت به باورها و اعتقادات خویش، وثاقت و اطمینان بخشی درستی بدانها بخشیم...

5-  " نذر حرمت " :
از هر گونه تفتیش عقاید و تحریم عقاید دیگران و همگان و تعرض به حریم خصوصی، خانوادگی و اجتماعی آنها خودداری کرده و به حقوق و باورهای یکدیگر و مردم، احترام بگذاریم...

6- " نذر عزّت " :
در مقام نکوداشت شان خانواده و پاسداشت مقام نیاکان و بزرگان خود و اسطوره ها، مشاهیر، معاریف، دانشمندان و هنرمندان بی مانند از هیچ گونه احترام و اقدامی کوتاهی ننمائیم و بدانیم که " احترام به بزرگان، برایمان احترام و بزرگی خواهد آورد"...

7-  " نذر  مساوات" :
با احترام به تساوی و برابر حقوق مردم و مسئولان و باور عینی و عملی به حقوق دیگران، آنرا در اندیشه، گفتار و کردار خویش در هر سال رعایت نماییم و از هر گونه " تبعیض و تمایز ناروا و مغایر با اخلاق، قانون و عرف" قویاً و اکیداً خودداری کرده و " حقوق افراد بشر" را با احترام و به نیکی و نکویی ، هماره پاس داریم...

8-  " نذر عدالت" :
ضمن نفی هر گونه ظلم و بی عدالتی و دوری از کلیۀ اشکال حق کشی، بهره کشی و نابرابری و نیز مبارزه مستمر با استبداد، بیداد و بیدادگری، در مقام تحقق عدالت و عدل نسبت به خود، دیگران و جامعه و جهان و توسعه و گسترش " دادآفرینی و دادگری و نظام دادرسی عادلانه " و مستمر در آن در طول هر سال برآئیم و بدانیم و آگاه باشیم که " دادگر، نزد پروردگار، گرامی است" و " داد از او بستان، امیر داد باش" ( مولانا).

9- " نذر طبیعت " :
من باور به " محیط زیست بعنوان میراث مشترک بشریت"، با احترام به شان انسان و طبیعت؛ از هر گونه بی احترامی و تعرض نسبت بدانها خودداری کرده و در مقام حفظ مستمرحقوق آنها از هر حیث و جهت و در هر زمان و مکانی برآئیم...

10- " نذر اندیشه " :
" شور و ماتم حسینی" را به " شعور و اندیشه حسینی" تبدیل نموده و به جای نالیدن و غم و آه، در مقام بالیدن، آگاه ساختن کودکان، نوجوانان و شهروندان و نیز روشنگری و هدایتِ درست مبانی و اهداف عاشورا و قیام کربلا باشیم...

11- " نذر حقیقت " :
از هر گونه حق کشی و تضییع حقوق مردم و جامعه قویاً، پرهیز کرده و حق خواهی و حق جویی مستمر و مکرر را پیشه کار و زندگی خویش نمائیم و جز به حقیقت، عمل ننموده و در مقام قلب واقعیت و تضییع حقیقت، به هر شکل و نوعی برنیاییم...

12- " نذر کاشت و طبیعت " :
به جای نذر آش و ماش و چلو پلوهای عمه و داداش، در مقام نذر کاشت درخت و گیاهان و گسترش فضای سبز و حفظ حقوق محیط زیست و حقوق حیوانات در طول هر سال برآئیم...

13- " نذر حمایت از انسان" :
به جای نذر غذا و خوراکی های متعدد در هر سال در مقام نذر آموزش و سرپرستی دانش آموزان و کودکان بی بضاعت و بی سرپرست و بدسرپرست و فراهم آوردن موجبات آموزش مستمر آنها را در طی ایام تحصیل آنها در مدارس و دانشگاهها برآییم...

14- " نذر حمایت از طبیعت " :
ه جای کشتن گاو و گوسفند و احشام مشابه، ضمن احترام به " حیات حیوانات" و تاسی از آموزه های حقوقی و دینی ضامن آهو(ع) و درک شعر معروف ؛ " میازار موری که دانه کش است...که جان دارد و جان شیرین خوش است..."، در مقام حمایت از حیوانات در معرض خطر و انقراض و گونه های جانوری و گیاهی در شُرف تخریب و نابودی در هر سال اقدام کرده و در جهت هدایت مردم و شهروندان نسبت به حفظ حقوق حیوانات و محیط زیست و فرهنگ سازی آنها، همسو با تعهدات بین المللی دولت ایران در این باره عمل نمائیم...

15- " نذر آگاهی و دانایی" :
به جای تاسیس و راه اندازی چادرها و هیاتها بر سر هر کوچه و خیابان و سلب آسایش و آرامش احتمالی مردم، شهروندان و بیماران با ضرورت هدایت و تمرکز مراسم آئینی محرم در مساجد و تکایا و حسینه های متمرکز و مربوطه ؛ در مقام راه اندازی و تجهیز یک کتابخانه و برخوردار از کتب و منابع متعدد برای افزایش آگاهی آنها و فرزندانشان و " فرهنگ سازی آگاهی و دانایی" در هر محل و کوچه برآئیم.

16- " نذر طبابت و سلامت " :
پزشکان محترم در محرم و پس از آن نسبت به ادای نذر و نیات خویش با درمان رایگان کودکان و بیماران مستمند و نیازمند برآیند و تجارب حرفه ای و آموزه های علمی خویش را به دانشجویان پزشکی و نوآموزان طبابت، صادقانه و مسئولانه منتقل کنند و در جهت تلاش برای بهبود و ارتقای وضعیت سلامت و بهداشت عمومی مردم در طول هر سال، برخلاف رویکرد تجاری و سوداگرانه برخی از پزشکان و مراکز درمانی مربوطه در طی یک سال و اندی از زمان ظهور کرونا ویروس و بیماری کووید 19 و هزینه تراشی های نامتعارف و مغایر با اخلاق و شئونات حرفه ای برای بیماران کرونایی و خانواده های دل نگران آنها اقدام نمایند.

17- " نذر وکالت و معاضدت" :
حقوقدانان و وکلای محترم دادگستری در مقام ادای نذر خویش با آموزش و تربیت همه جانبۀ کارآموزان وکالت و هدایت دانشجویان حقوقی و انتقال تجارب حرفه ای و آموزه های صنفی خویش در طول هر سال، برای لااقل 10 نفر از آنها برآیند و آنها را با راستی و درستی و " فرهنگ حقوق شهروندی و وکالت و دفاع از حقیقت و عدالت" ، در عمل آشنا سازند و از معاضدت و ارائه خدمات حقوقی رایگان نسبت به موکلین بی بضاعت و مستمند در راه استیفای حقوق آنها مضایقه نکنند و "دادگری در اندیشه، گفتار و کردار" خویش را پیشه راه عدالت خواهی خویش نموده و نیز شرافت حرفه ای خود را وثیقۀ سوگند اتیانی خویش در راه دفاع از حقیقت و عدالت نمایند و بر آن باشند که " همواره به حقیقت، قضاوت کرده و هماره به عدالت وکالت نمایند"...

18- " نذر سعادت" :
از هر گونه افراط و تفریط و اسراف به هر شکل و نوعی خودداری کرده و موجبات سلامت و سعادت کودکان و نوجوانان و جوانان خویش را در راه تحصیل، زندگی، کار و تشکیل آتی خانواده نسبت به آنها و نیز پیشگیری و جلوگیری از افزایش فساد و فحشاء و تن فروشی در جامعه و بزهکاری احتمالی در آنرا، با ادای " نذر سعادت برای فرزندان ایرانی" فراهم آوریم...

19- " نذر خدمت و رسالت " :
هر کسی و در هر لباس و مقام و هر شغل و صنف و حرفه ای با خود و خدای خویش عهد بندد و در مقام نذر خدمت و رسالت حرفه ای صادقانه و مسئولانه نسبت به همنوعان خویش، به هر شکل و نوعی در طول هر سال برآید و نسبت به سرنوشت مردم و دیگران، هیچ گاه، بی تفاوت و بی مسئولیت نباشند و" مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی" در نظام آموزشی، فرهنگی، حرفه ای و مدیریتی خود و جامعه، نهادینه نمایند.

20- " نذر آدمیت" :
با تاسی از شعر معروف سعدی؛ نگاه انسانی و توجه به سرنوشت آدمی و آدمیت در اندیشه و عمل هر شخص و خانواده در هر سال، در اولویت قرار گرفته و در مقام ادای " نذر آدمیت" در تمامی شئون انسانی، ایمانی، زندگی و اجتماعی خود و دیگران باشیم و آنرا جلوه ای از " نگاه بارانی در جامعۀ انسانی" قرار داده و به همگان " به سان باران" بدون هر گونه چشمداشت و رویکرد مادیِ متعارف در جامعه باریده و ضمن هستی بخشی و طراوت در میان انسانها، موجبات همزیستی مسالمت آمیز آنها را با احترام فراهم آوریم.

21- " نذر رفاقت " :
همگی بر آن باشیم که نسبت به وضعیت و سرنوشت کودکان، نوجوانان، جوانان،زنان، مردان، نیازمندان،معلولان، سالمندان و کهنسالان، بی تفاوت نبوده و با نگاهی دوستانه و مسئولانه نسبت به وضعیت و سرنوشت آنها و تلاش برای بهبود سلامت، سعادت توام با آرامش و آسایش آننها، در راستای حفظ و ارتقاء حقوق آنان، در طول هر سال برآئیم.

22- " نذر نظافت" :
به جای تولید هزاران تن زباله و بازمانده های پُخت و پخش غذاهای نذری در شهر و روستا و نیز به جای تخریب بی رویه طبیعت و محیط زیست و انباشت زباله و آلودگی های محیطی؛ خود " نگهبان طبیعت" و " همیار پاکبان های محترم" در جهت حفظ و نکوداشت و نظافت مستمر آن در کوچه و خیابان و بیابان و در هر محفل و منزلی باشیم و هر ساله در مقام ادای آن نذر با " کاشت نهال و درخت " و فرهنگ سازی حفظِ "حقوق محیط زیست  و حقوق بشر" در ایران و جهان نیز به طور مستمر اقدام نمائیم.

23- " نذر پاکدستی و شرافت " :
هیچگاه و هیچ زمان و مکانی، از شرافت انسانی و ایمانی خویش عدول نکرده و سودجویی و منفعت طلبی های متعارف را پیش روی خود نسازیم و پاکدستی مستمر را آئین هستی و راستی اندیشه و عمل و کارکرد خویش نسبت به خود و دیگران در طول هر سال نمائیم...

24- " نذر شفافیت" :
کار و خدمت هر شخص و شهروندی مبتنی بر شفافیت در ایفاء و ارائه مسئولیت حرفه ای و صنفی وی و نیز نسبت به خانواده و اطرافیانش باشد و آنرا در اندیشه و عمل خود، در طول هر سال ، رعایت نماییم.

25- " نذر مسئولیت" :
هر یک از مردم و شهروندان و مقامات و مسئولان در هر شغل و مقامی نسبت به ادای " نذر مسئولیتِ" صادقانه و مسئولانه نسبت به شان و جایگاه شغلی و صنفی و دولتی خویش در هر سال برآمده و نسبت بدان بی تفاوت و بی مسئولیت نباشد و خدمت به مردم و شهروندان را " میراثی امانی" نزد خویش برای ایفای مسئولیت و مدیریت خود بدانند و پذیرای مسئولیت خویش نسبت به هر گفتار، کردار و اقدامی در لباس خدمت و مدیریت در هر سال باشند.

26- " نذر کم توانان و ناتوانان " :
هم اندیشی و همگرایی در جهت حمایت بی شائبه از " کم توانان و ناتوانان جسمی، ذهنی و حرکتی" و " روشندلان " و " ناشنوایان" محترمی که نیازمند برخورداری از احترام و حمایت های قانونی و بین المللی نسبت به حقوق ملی و جهانی خویش می باشند، می تواند بستری مناسب برای توانمند سازی و مهارت افزایی آنها و عدم تبعیض نسبت به سایر افراد جامعه و کاهش دردها و آلامِ پیدا و پنهان خانواده های محترم آنان را فراهم آورد.

27- " نذر ادب و احترام " :
نظر به افزایش فراگیر " خشونت های خانگی و غیر خانگی " متعدد و مستمر در جامعه و جهان و پیدایی و پویایی " خشونت های مدرن انسانی" در جامعه ایرانی و جهانی و پیامدهای مترتب بر آن بر شان و کرامت والای انسانی و گسترشِ روزافزون رفتارهای خشونت بار در میان بسیاری از مردم در مناسبات روزمره اجتماعی و حرفه ای آنها، در تلاش مستمر و موثر برای رعایت " ادب و احترام " نسبت به خود و دیگران برآمده و از هر گونه بی احترامی و بی نزاکتی نسبت به خود یا آنها قویاً و اکیداً خودداری نماییم و بدانیم که " ادب، بازدارنده است" و " ادب مرد، به ز دولت اوست..." و " تا مرد سخن نگفته باشد، عیب و هنرش، نهفته باشد...." و آنرا در قالب " نذر ادب و احترام " نسبت به خویش و دیگران به طور مستمر اداء نمائیم...

28- " نذر اسارت " :
هر شهروند ایرانی در محرم تصمیم گرفته و با خود نذر نماید در طول هر سال، موجبات رهایی و رفع اسارت یک یا چند زندانی ایرانی در بند در ایران و خارج از آن را با حمایت مالی، قلمی، قدمی، رسانه ای، حرفه ای، قانونی خویش فراهم آورده و زمینه بازگشت زندانیان دربند آن را به آغوش خانواده های چشم براه آنها سبب گردد.

29- " نذر آزادی و رهایی از ظلم و بیداد " :
هر شهروند ایرانی و مسلمانی با تاسی از آموزه های اصلی رویداد عاشورا و محرم، ضمن بهره مندی از " آزادی در اندیشه و رفتار و کردار" خویش و اقدام مستمر و موثر برای " رهایی از هر گونه ظلم و بیداد" به اشکال گوناگون، از فراهم آوردنِ موجباتِ هر گونه ظلم پذیری و بیداد نسبت به خود و جامعه ایرانی و جهانی خودداری کرده و ضمن پرهیز از هر گونه " مصلحت اندیشی و قدم به مزدی و قلم به مزدی های متعارف زمانه " در مقام ادای" نذر آزادی و رهایی از ظلم و بیداد " خویش در طول هر سال برآید و این دستاورد عاشورایی و محرم را با احترام و به درستی و نیکی پاس دارد...

30- " نذر تاریخ و تاریک " :
شایسته است هر شهروندی با برخورداری از " حافظه تاریخی" و درس و عبرت از آن و تاسی به آموزه ؛ " گذشته، چراغ راه آینده است..." و تحقیق و پژوهش نسبت به رویدادهای تاریخی و آگاهی نسبت بدانها و آگاهی بخشی نسبت به آنها، در جهت رفع نقاط " تاریک و خاکستری تاریخ " و عدم تکرار اشتباهاتِ ادوار گوناگون حیاط خویش و نیاکان خود برآمده و ضمن پرهیز از هر گونه " خرافه پرستی و قرائت های نادرستی تاریخی و فرهنگی و آیینی"- " درسی از تاریخ" را در آینۀ ذهن و وجود خود و جامعه انسانی به درستی ترسیم نماید...

اینگونه بینیم و آنگونه عمل کنیم تا سال بعد و محرم آتی و بعد خود و دیگران قضاوت کنیم ؛ نسبت به این رویکرد و دستاوردهای مُثبت پیدا و پنهان آن و یا به ترتیب مشهود و متعارف در جامعه اقدام نمائیم و بپذیریم؛ بازخوردها و پیامدهای مرسوم آن را....!

باشد که تا محرم سال آتی با برون رفت از " بحران کووید 19 " در ایران و جهان و رهایی از " کرونا ویروس و دلتا ویروس " و گونه های متفاوتِ پیدا و پنهاِ ویروس ها و جنگ های بیولوژیکی مشهود در دنیای مدرن و ارمغان سیاست های جهانی و غیر انسانی ناشی از آن!!، ضمن نکوداشت شهدای سلامت و قربانیان کرونایی آن، در جهت "فرهنگ سازی مهربانی و به مهربانی در رویکردهای انسانی" خویش برآمده و با مهربانی و آیین انسانی و شرافت ایمانی نسبت به هم و دیگران رفتار نمائیم و به فرمودۀ فردوسی پارسی گوی ایرانی و جهانی :

" بیا تا جهان را به بد نسپریم
به کوشش همه دست نیکی بریم

نباشد همی نیک و بد پایدار
همان به که نیکی بود یادگار

همان گنج و دینار و کاخ بلند
نخواهد بُدن مر تو را سودمند..."

* محمدرضا زمانی درمزاری (فرهنگ) ، وکیل یایه یک دادگستری