وضعیت سیاه سینما و تئاتر از نگاه وزیر پیشنهادی فرهنگ

آفتاب‌‌نیوز :

برنامه‌های محمد مهدی اسماعیلی - وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم - در ۸۳ صفحه تدوین شده که در حوزه‌های مختلف به تشریح وضعیت موجود و بعد تعریف برنامه‌ها و پیش‌بینی‌ در سال 1400 پرداخته است.

اسماعیلی وضعیت دو حوزه سینما و تئاتر را با نگاهی قابل تامل و عجیب تشریح کرده و در عین حال برنامه‌های ارائه شده‌اش چندان تمایز خاصی با بسیاری از برنامه‌ها و سرفصل‌هایی که بارها به صورت کلی‌گویی در دوره‌های مختلف مطرح شده‌اند، ندارد.

بخش‌هایی از جزئیات برنامه وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ که نیازی به حاشیه‌نویسی هم ندارد، در ادامه ذکر می‌شود.

هنرهای نمایشی

اسماعیلی در بخش هنرهای نمایشی ابتدا نگاه خود را از وضعیت تئاتر اینگونه شرح داده است:

مبهم بودن جایگاه هنر تئاتر در بدنه فرهنگی کشور، عدم توجه لازم به تاثیر سیاست‌های مالی و فرهنگی در حوزه تئاتر، کمبود سالن‌های استاندارد نمایشی، گرانی بلیت و خدمات تئاتری، عدم مشارکت مردمی در عرصه هنرهای نمایشی، عدم ساماندهی جهت پرورش و تربیت هنرمندان فعال در حوزه هنرهای نمایشی، عدم توجه هنرمندان مجرب و حرفه‌ای به موضوعات دینی و ارزشی و فرهنگی، توجه و تقلید هنرمندان حوزه هنرهای نمایشی به آثار غربی در مقایسه با آثار ایرانی و شرقی، اعطای مجوز به آثار دارای زاویه با انقلاب اسلامی، اخلاق و ارزش‌ها.

در این بخش تاکید شده است که از میان ۷۰ اثر رصد و تحلیل شده، ۲۹ نمایش به تخریب انقلاب و ترویج سکولاریسم،51 نمایش القای ناامیدی، ۲۵ نمایش مروج قانون‌گریزی و نمایش ناکارآمدی نهادها و ۳۹ نمایش ترویج کننده سبک زندگی غیر اسلامی ایرانی بودند.

از نگاه او اعطای فرصت بالندگی و مجوز به آثار هنرمندان مشهور اما معارض انقلاب اسلامی، ترویج دیالوگ‌های رکیک و وقیحانه در نمایشنامه‌های ضعیف و بی محتوا، شکل‌گیری نوعی فضایی ملوک‌الطوایفی در حوزه تئاتر، عدم برخورداری تولیدات تئاتر ایران از استانداردهای نمایشی در مقایسه با تولیدات خارجی، عدم حضور حرفه‌ای مستمر گونه‌های نمایش ملی و مذهبی در جامعه بین‌المللی، تلاش برای قبح زدایی و حیاءزدایی، قبح زدایی از کشف حجاب در قالب استفاده از موی مصنوعی، انحراف و ابتذال در تالارها و تماشاخانه‌های خصوصی، حیاء زدایی از همجنسگرایی در قالب اعطای مجوز به آثار، ترویج سکولاریسم، سبک زندگی غربی، سیاه‌نمایی و تمجید زنان بی‌حیاء، عدم حمایت از گروه‌های نمایشی جوانان متعهد و انقلابی و دارای مزیت حرفه‌ای، عدم حمایت مستمر از تولید نمایشنامه‌های ارزشی و منطبق با ارزش‌های انقلاب اسلامی، احیای نمادهای ابتذال در تئاتر آزاد در قالب بازخوانی ترانه‌های مبتذل، رقص و حرکات بدن و عدم توجه لازم به نمایش‌های سنتی از جمله مواردی هستند که بیانگر وضعیت موجود تئاتر ایران هستند.

اسماعیلی برای رفع چنین وضعیتی برنامه‌های خود را در این سرفصل ها تنظیم کرده است:

توجه به مطالبات اهالی تئاتر و حل مسائل صنفی از طریق خانه تئاتر، فرهنگ سازی در راستای فعال‌سازی ظرفیت تئاتر بر اساس آمایش سرزمینی و محوریت تئاترهای بومی و محلی به واسطه احداث سالن‌های نمایش و حمایت از گروه های نمایشی شهرستان‌ها، سامان‌بخشی به جشنواره‌های موضوعی، منطقه‌ای و سراسری تئاتر، تقویت نهادهای صنفی و خصوصی نمایش، تقویت نمایشنامه‌نویسی به واسطه حمایت از فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، سیاست گذاری در راستای تقویت و حمایت از گروه‌های نمایش آیینی، مذهبی، سنتی و بومی، حمایت از تالیف، چاپ و انتشار متون نمایشنامه‌های فاخر ایرانی، هدفمند نمودن ظرفیت تئاتر در حوزه کودک و نوجوان در قالب‌های آموزشی و مهارتی و تخصیص اعتبار ویژه به هنرمندان فعال در این حوزه از طریق همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اعطای مجوز و ایجاد ظرفیت رسمی برای تعزیه، شاهنامه‌خوانی، نقالی در قالب تشکیل صنف و بهینه سازی ظرفیت‌های نظارت و محتوا و اجرا در راستای صیانت از فرهنگ ایرانی اسلامی.

براساس برنامه ارائه شده، تکالیف کمی معاونت هنری در حوزه تئاتر در سال ۱۴۰۰ در دو بخش تعداد عناوین و تعداد تماشاگران این طور پیش بینی شده است که در سال پایه ۹۳ تعداد عناوین نمایش‌های اجرا شده 4993 عنوان بوده و برای امسال تعداد ۶۶۲۶ عنوان خواهد بود. همچنین تعداد تماشاگران در سال ۹۳، ۲۲۲۸ نفر بوده و برای سال ۱۴۰۰ - 3353 نفر پیش‌بینی شده است.

سینما

اسماعیلی وضعیت موجود در سینما را هم مانند تئاتر مثبت ارزیابی نکرده و هرآنچه در برنامه ذکر شده بیشتر مبتنی بر ناامیدی، سیاه‌نمایی و غیر انقلابی و غیراخلاقی است.

طبق برنامه‌ای که او منتشر کرده وضعیت موجود سینما به این شرح است:

عدم برنامه‌ریزی صحیح برای مخاطب سازی و توجه به علاقه مخاطبان، وجود مفاسد در سیستم توزیع در سینما و خارج از سینما، کمبود سالن‌های سینما با توجه به پراکندگی جنس و جمعیت، عدم برنامه‌ریزی صحیح برای اکران فیلم در خارج از کشور، بدسلیقگی در شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش، تولید فیلم‌های ضدارزش، غیر انقلابی و غیراخلاقی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد، عدم اتخاذ موضع شفاف و برخورد در برابر فعالیت محکومین امنیتی و چهره‌های سینمایی همسو با اهداف دشمنان، اثرگذاری زیاد جشنواره‌های خارجی بر تولیدات سینمایی داخلی، اعطای کمک‌های مالی به تولیدات سینمایی ناهمسو با انقلاب اسلامی و همچنین اعطای کمک‌های مالی به خانه سینما که فاقد وجاهت قانونی بوده و معدل فعالیت‌های آن در جبهه فرهنگی معارض انقلاب اسلامی دیده می‌شود، عدم نظارت و رهاسازی ارائه کنندگان فیلم و سریال‌های خارجی (VOD)، عدم برخورد با رفتارهای ساختارشکنانه برخی مدیران، وجود سرمایه‌گذاری مشکوک در تولیدات سینمایی، کارگردان محوری در تولیدات سینمایی، عدم بازپرداخت وام و تسهیلات اعطایی به تولید کنندگان سینمایی، وابستگی مالی سینمای کشور به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ناکارآمد بودن قانون کپی رایت، وجود نگاه‌های سیاسی و بعضاً مخالف آرمان‌های انقلاب در جشنواره فجر.

اسماعیلی همچنین اشاره کرده است که در سال 1397، از ۷۷ فیلم رصد و تحلیل شده، ۵۹ فیلم مروج سبک زندگی غیر اسلامی ایرانی و تخریب کننده انقلاب اسلامی، ۶۱ فیلم ارائه کننده تصویر مثبت از زن بی‌حیاء، ۵۰ فیلم سیاه‌نما و ناامیدکننده، ۶۰ فیلم مربی ۶۰ فیلم مروج وادادگی و تحقیر ملی، ۵۵ فیلم القا کننده واگرایی دینی و ملی و قانون‌گریزی و نمایش ناکارآمدی نهادها بوده‌اند.

وزیر پیشنهادی فرهنگ، برنامه‌های خود را در سینما به این شیوه تنظیم کرده است:

استقرار عدالت و افزایش و تقویت زیرساخت‌های لازم در حوزه سینما بر اساس آمایش سرزمینی و دوری از مرکز گرایی و تمرکز گرایی، حل مسائل و مشکلات صنفی اهالی سینما از طریق برون سپاری و کارآمدسازی خانه سینما در حل مشکلات آنها اعم از بیمه، امنیت شغلی و دستمزد، ثبت صنوف مختلف سینما در وزارت فرهنگ و کار، اختصاص یارانه فرهنگی در سبد مصرفی خانوارها جهت حمایت و تقویت تولیدات سینمایی هدفمند و متناسب با سیاست گذاری‌های فرهنگی و آشتی دادن خانواده‌ها با سینما از طریق بازسازی اخلاقی این حوزه، بهینه‌سازی و چابک‌سازی سازمان سینمایی کشور، برنامه‌ریزی جهت رشد و ارتقای جشنواره‌های سینما حقیقت، سینما تجربه، فیلم عمار...، فعالسازی جشنواره های نوین اعم از جشنواره تاریخ ایران، تاریخ انقلاب و مقاومت، سرمایه‌گذاری ویژه در راستای نظام‌مند نمودن فیلم کودک و نوجوان و فیلم حوزه زنان مبتنی بر هویت ایرانی اسلامی در قالب سازمان سینمایی زنان ایران اسلامی، نظارت، ارزیابی و مدیریت ظرفیت نمایش خانگی در نسبت با حوزه سینما و عرصه اجتماعی، فعال‌سازی ظرفیت‌های هنری ناب و به دور از فضاهای سیاست‌زده جهت بازدهی در حوزه سینما، اختصاص تسهیلات حمایتی از افراد و مجموعه‌های آسیب‌دیده فعال سینما در ایام کرونا، صیانت قانونی از تولیدات سینمایی جهت مقابله با عدم انتشار نسخه‌های غیر رسمی فیلم‌های در حال اکران، حمایت از فیلمسازان و تولیدکنندگانی که در زمینه مباحث محوری نظیر عدالت، مقاومت، تحکیم خانواده و اخلاق عمومی اقدام می‌نمایند، برقراری عدالت در توزیع یارانه‌ها، امکانات وام و سایر تسهیلات برای تهیه‌کنندگان و فیلمسازان، تقویت نشریات تخصصی فاخر در حوزه سینما و هنر جهت ارتقای سطح نقد سالم.

اسماعیلی تکالیف کمی را هم در حوزه سینما در سال ۱۴۰۰ پیش بینی کرده است. بر این اساس اعلام شده است که در سال ۹۳، ۹۷ فیلم سینمایی تولید شده بود که برای امسال تولید ۱۱۲ فیلم پیش‌بینی شده است. در بخش اکران هم در سال ۹۳، ۶۶ فیلم اکران شده و برای امسال اکران ۸۸ فیلم پیش‌بینی شده است.

برای تعداد تماشاگران در سال ۹۳ یک میلیون و ۴۲۲ هزار نفر مخاطب داشتیم که برای امسال ۱۷ میلیون و 155 هزار نفر پیش بینی شده است. در تعداد سالن‌ها نیز سال ۹۳، ۳۲۵ سالن سینمایی فعال بوده که برای امسال این تعداد 381 مورد پیش بینی شده است. برای جوایز فیلم های ایرانی در مجامع جهانی در سال 1400، دریافت 296 جایزه پیش‌بینی شده است. در بخش شبکه نمایش خانگی کل فیلم‌های ارزش در سال ۹۳، ۳۱۱ فیلم بوده که برای امسال ۳۹۴ فیلم پیش بینی شده است.

این برنامه جزئیات دیگری هم دارد که در این لینک قابل مشاهده است.