توندلا، باشگاهی که از میان شعله‌های آتش عبور کرد

توندلا، باشگاهی که از میان شعله‌های آتش عبور کرد

• مارکوس آلوز
• بی‌بی‌سی

۲۷ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۸ اوت ۲۰۲۱، ۰۶:۰۹ GMT

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

فصل آتش‌سوزی در پرتغال در سال‌های اخیر عملاً از دو ماه به پنج ماه افزایش یافته است

وقتی مربی تیم توندلا، ژائو ردوندو سوار اتوبوس تیم شد و در صندلی همیشگی خود کنار راننده نشست، تنها چیزی که می‌خواست فراموشی شکست تیمش در دور سوم جام حذفی پرتغال بود.

او زمان زیادی داشت تا در مسیر بازگشت به شکست ۳-۲ تیمش در شهر لیکسوز فکر کند. آنها در ترافیک گیر کرده بودند که البته خیلی هم غیرعادی نبود، اما چیزی در آن میان درست به نظر نمی‌رسید.

سرانجام، اتوبوس آن‌ها توانست با ورود به بزرگراه "ای ۲۵" موفق به فرار از ترافیک شود. فاصله شهر لیکسوز که نزدیک پورتو در شمال غرب است به توندلا، در مرکز پرتغال، تنها حدود ۱۵۰ کیلومتر است، سفری کاملاً معمولی و ساده، اما آنها هیچ تصوری از آنچه در انتظارشان بود، نداشتند.

اتوبوس از روستای ووزلا عبور کرده بود و آنها تنها چهل کیلومتر با خانه فاصله داشتند که ناگهان، پس از عبور از پیچ، خود را در محاصره آتشی دیدند که همه‌جا را فرا گرفته بود. شاخه و برگ‌هایی شعله‌ور با سر و صدایی شبیه به دریای خروشان در هوا پرواز می‌کردند.

ردوندو آنچه با چشمانش می‌دید را باور نمی‌کرد. او به راننده اتوبوس، لوئیس چاوز گفت که فوراً بایستد. اما چاوز به حرف او گوش نداد. به گمان او اتوبوس آنقدر بزرگ بود که نمی‌توانست به موقع بچرخد و توقف را کاری بسیار خطرناک می‌دانست. او مدام می‌گفت: "من باید از آن عبور کنم، باید از آن عبور کنم."

• بازیهای المپیک؛ 'دوومیدانی راه نجاتم از دار و دسته تبهکاران بود'
• قصه پرچمدار المپیک عراق؛ جرقه فرار از 'به کلینتون نگاه نکن' شروع شد
• ویمبلدون؛ بیست سال از پیروزی حماسی فدرر مقابل سمپراس گذشت
• جورج بست؛ چگونه اسطوره منچستریونایتد راهی تیمی محلی شد

و بنابراین، در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۷، تیم توندلا به سمت سرنوشتی نامعلوم حرکت و به معنای واقعی کلمه از درون آتش عبور کرد.

ژائو ریکاردو، مربی دروازه بانان توندلا در آن زمان می‌گوید: "شعله‌های آتش از همه طرف به سمت ما می‌آمدند."

"برخی از ما می‌خواستیم ادامه دهیم و برخی دیگر نه. بدیهی است که بسیار خطرناک بود، اما توقف اتوبوس هم خطرناک بود، هم ممکن بود تصادف کنیم و هم اینکه گرفتار آتش شویم.

"در حین عبور، گرمای آتش را بخوبی در اتوبوس احساس می‌کردیم، باور نکردنی بود."

سایر اعضای کادر توندلا که پس از بازی جداگانه برگشته بودند، دقایقی بعد به آن پیچ رسیده بودند. اما چون دیگر آتش همه جاده را به فرا گرفته بود، نتوانستند عبور کنند و مجبور به بازگشت و فرار از مهلکه شده بودند.

ردوندو اضافه می‌کند: "اگر از من بپرسید که آیا ترسیده بودم، می‌گویم نه زیرا ما اصلاً هیچ تصور و آگاهی نسبت به وضعیتی که در آن گرفتار شده بودیم و خطراتش نداشتیم. اما کاملاً احتمال داشت که همه ما در آن‌جا بمیریم."

منبع تصویر، @cDtondela1933

توضیح تصویر،

آتش‌سوزی تا نزدیکی ورزشگاه و مجموعه تمرینی توندلا گسترش یافته بود

ریکاردو کاستا مدافع تیم هم با یادآوری برخورد تکه‌های سوزان درخت‌ها به اتوبوس می‌گوید: "وقتی به شهر نزدیک شدیم وضعیت آرام تر شد و به نظر می‌رسید همه چیز تمام شده است."

سرمربی تیم، پپا و دستیارانش تصمیم گرفتند برای صرف غذا به حومه شهر بروند. آنها هرگز فکر نمی‌کردند خطری آنها را تهدید کند، اما دوباره در محاصره آتش گرفتار شدند.

ریکاردو می‌گوید: "در رستوران نشسته بودیم که ناگهان صدای عجیبی از تپه‌های اطراف شنیدیم. خیلی زود متوجه شدیم که آتش‌سوزی به سمت ما می‌آید. خیلی وحشتناک بود.

"به مرکز توندلا بازگشتیم، همه‌جا‌ هرج و مرج بود. سیلندرهای گاز منفجر می‌شدند، مردم در خودروهایشان برای فرار عجله داشتند. من هرگز چنین چیزی ندیده بودم."

"این جا شهری است که معمولاً بعد از ساعت هفت شب کسی را در خیابان نمی‌بینید. آن شب، ساعت از ده گذشته بود و ترافیک بسیار سنگین بود، همه سرگشته و مأیوس در حال فرار بودند."

در آن سردرگمی، تیم مربیگری از هم جدا شدند. تلفن‌های همراه آنتن نداشتند. پپا و دستیارش، پدرو اولیویرا در کنار هم باقی ماندند.

اولیویرا می‌گوید: "ما در خانه پپا ماندیم، آنجا امن بود زیرا روبروی ایستگاه آتش‌نشانی بود. اما پپا گفت:"ما جوان و سالم هستیم، باید برویم بیرون و کمک کنیم. ما رفتیم، چند تکه لباس را خیس کردیم و روی صورتمان گرفتیم، زیرا دود زیادی بیرون بود."

"حدود ساعت ۴ صبح بود که برگشتیم. آن شب توانستیم پیرمردی را که وضعیت وخیمی داشت به بیمارستان برسانیم."

هلدر تاوارس، هافبک تیم نیز آن شب در خیابان‌ها بود. او و همسایه‌ها توانستند با استفاده از شیر آب آتش‌نشانی، کارخانه مجاور را که می‌ترسیدند منفجر شود، خاموش کنند. بعداً او رفت تا سری به دروازه‌بان تیم، کلودیو راموس که در آن نزدیکی زندگی می‌کرد، بزند. آن‌ها تلاش کردند تا با ماشین به محل امنی بروند، اما فهمیدند نمی‌توانند آنجا را ترک کنند.

در همین حال، مدافع کهنه‌کار تیم، کاستا در زیرزمین هتل خود پناه گرفته بود.

او به روزنامه رکورد گفت: "شعله‌های آتش زبانه می‌کشید و همه جا هرج و مرج بود. هتل پر از دود شده بود و زنگ هشدار به صدا در آمده بود. مجبور شدیم با حوله‌های خیس صورتمان را بپوشانیم و به زیرزمین فرار کنیم و در صورت وخیم تر شدن اوضاع برنامه بعدی ما این بود که به استخر بپریم. همه چیز در اطراف می‌سوخت و ما هیچ فرصتی برای فرار نداشتیم."

در مجموع، ۵۱ نفر در آن روز در سراسر منطقه جان خود را از دست دادند که بسیاری از آنها در تلاش برای فرار از شعله‌های آتش در وسایل نقلیه خود محبوس شده بودند. این دومین آتش‌سوزی مرگبار پرتغال در آن سال بود. چند ماه قبل، در ماه ژوئن، آتش‌سوزی در نزدیکی شهر پدروگائو گرانده، ۶۶ نفر را کشته بود.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

آتش‌نشانان در حال استراحت هنگام آتش‌سوزی در مرکز پرتغال در ژوئن ۲۰۱۷

آتش‌سوزی جنگل‌ها بخشی از زندگی در پرتغال است که در عین حال می‌تواند نقش مهمی در طبیعت ایفا کند و همچنین کمکی به کنترل حشرات و بیماری‌ها باشد. اما آنچه در سال ۲۰۱۷ رخ داد، بی‌سابقه بود. حدود پنج هزار کیلومتر مربع تخریب شد، مساحتی بیش از سه برابر شهر لندن.

این بزرگ‌ترین منطقه سوخته شده تا به حال در پرتغال بوده است، بدترین فاجعه در تاریخ معاصر این کشور با خسارت اقتصادی که نزدیک به یک میلیارد یورو برآورد شده است.

• لوئیس انریکه؛ تراژدی دردناکی که پشت صحنه سفر سرمربی اسپانیا به یورو ۲۰۲۰ قرار دارد
• چگونه نسل طلایی فوتبال اسپانیا جهان را فتح کرد؟
• داستان جذاب رابطه تونی و رافائل نادال: پسر خجالتی چگونه 'گاو خشمگین' شد
• قهرمانی ۴ دقیقه و ۳۸ ثانیه‌ای شالکه در بوندس‌لیگا؛ 'ایمانم را به خدای فوتبال از دست دادم'

تغییرات آب و هوایی اوضاع را بدتر می‌کند، زیرا خطر گرما و هوای خشک را افزایش و در نتیحه باعث آتش‌سوزی می‌شود. جهان از زمان انقلاب صعنتی حدود ۱.۲ درجه سانتیگراد گرم‌تر شده و این گرمایش همچنان در حال افزایش است، مگر آنکه دولت‌های جهان تصمیم جدی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بگیرند.

روز دوشنبه، در حالی که آتش‌سوزی گسترده همچنان بخش‌هایی از یونان و کالیفرنیا را در می‌نوردد، گزارشی مهم از هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی اعلام وضعیت "کد قرمز" برای بشریت کرد. این گزارش هشدار می‌دهد که موج گرمای شدید، خشکسالی و سیل به طور فزاینده‌ای افزایش می‌یابد و محدودیت دما در کمتر از یک دهه شکسته خواهد شد.

آژانس محیط زیست اروپا نیز پیش‌بینی گسترش مناطق در معرض آتش‌سوزی و فصول طولانی آتش‌سوزی در بیشتر قاره اروپا، از جمله مناطق شمالی آن را کرده است. پرتغال، اسپانیا و ترکیه نیز با "بالاترین خطر آتش‌سوزی" روبرو هستند.

در مورد پرتغال، "فصل آتش‌سوزی" در سال‌های اخیر عملاً از دو ماه به پنج ماه افزایش یافته است.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

حمل سطل‌های آب توسط روستاییان برای مهار آتش نزدیک به خانه‌های خود در ماکائو، جنوب توندلا، ژوئیه ۲۰۱۹

پرتغال با توجه به اینکه در جنوب غربی اروپا و مجاورت با اقیانوس اطلس قرار دارد، کشوری گرم است که با بادهای شدید از سمت اقیانوس مواجه است. اما با وجود نقش مهم منطقه جغرافیایی، بسیاری معتقدند که مسئولین نیز در این حوادث مقصر هستند.

واکنش به آتش‌سوزی‌های سال ۲۰۱۷ با انتقادات فراوانی روبرو شد، به ویژه عدم وجود سیستم هشدار دهنده و کمبود نیروهای ویژه برای مهار آتش‌سوزی، زیرا اکثریت قریب به اتفاق آتش‌نشانان این کشور داوطلب هستند.

این مرگ‌ها دولت نخست وزیر پرتغال، آنتونیو کاستا را زیر انتقادات شدید قرار داد و منجر به استعفای وزیر کشور و رئیس اداره ملی حفاظت مدنی شد. از آن زمان دولت وعده داده است که مدیریت جنگل‌بانی را بهبود ببخشد.

بسیاری از خانه‌ها در توندلا و حومه آن تخریب شدند. شعله‌های آتش به مجموعه تمرینی باشگاه هم رسید، اما خوشبختانه این محل از آسیب نجات یافت.

با این حال، کیفیت پایین هوا به این معناست که آنها مجبور بودند تمرینات هفته بعد خود را در داخل سالن انجام دهند.

ردوندو می‌گوید: "همه ما مجبور بودیم از این ماسک‌هایی که اکنون به دلیل همه‌گیری کرونا رایج شده، استفاده کنیم. کیفیت هوا وحشتناک بود و گلویم به قدری گرفته بود که نیازمند کمک‌های پزشکی شدم."

• زک ایستر؛ جوانی که مغزش را اهدا کرد تا دیگران دچار سرنوشت او نشوند
• بیگ داگ؛ سخت‌ترین و عجیب‌ترین مسابقه‌ای که تصور می‌کنید
• جام جهانی ۲۰۲۶؛ آیا آمریکا در زمین خود می‌درخشد؟
• رکسانا بیگم؛ سفر شگفت‌انگیز زنی که اجازه نداشت باشگاه برود اما قهرمان جهان شد

در آن شرایط طبیعی بود که توندلا درخواست به تعویق افتادن بازی خانگی بعد خود را که برای یکشنبه بعد، یعنی ۲۲ اکتبر برنامه ریزی شده بود، کند. اما تیم مقابل آن‌ها در آن بازی، بلننسز از قبول آن خودداری کرد.

توندلا بلافاصله به مکالمات خود با این باشگاه لیسبونی پایان داد. آن‌ها تا آخر هفته خود را تا حد توان آماده کردند و سپس، در زمین، در حالی که هواداران برای آتش‌نشانان آواز می‌خواندند، توانستند دو بر صفر پیروز شوند. همه پس از آن پیروزی در زمین و روی سکوها اشک می‌ریختند.

با وجود داشتن یکی از کمترین بودجه‌های لیگ، توندلا در شش فصل گذشته توانسته از سقوط نجات پیدا کند. آنها تنها قدرت مهم باقی‌مانده فوتبال از مناطق مرکزی پرتغال هستند، بخشی که در مقایسه با مناطقی مانند پورتو و لیسبون نادیده گرفته شده است.

در پایان آن فصل ۱۸-۲۰۱۷، آنها با کسب رتبه یازدهم به بهترین رکورد خود در تاریخ دست یافتند و لحظه‌ای شادی واقعی برای مردمی که چند ماه قبل دچار چنین آسیب‌هایی شده بودند، به ارمغان آوردند.

اولیویرا می‌گوید: "ممکن است کلیشه‌ای به نظر برسد، اما این داستانی فراتر از فوتبال است. در مورد مردمی است که لیاقت بسیار بیشتری در زندگی دارند."

پیوند بین باشگاه و هواداران از آن شب اکتبر ۲۰۱۷، شبی که هیچ کس نخوابید، به شدت قوی‌تر شده است.

در حالی که فصل جدیدی در راه است و خاطرات آتش‌سوزی‌ها هنوز تازه است، در توندلا آنها فقط برای تابستانی آرام دعا می‌کنند.