گذرگاه‌های مرزی ایران و عراق به روی زوار بسته می‌مانند

صدای آلمان

مسئولان محلی استان‌های همجوار با عراق با آغاز روزهای عزاداری تاسوعا و عاشورا هشدار داده‌اند که تمام گذرگاه‌های زمینی میان دو کشور بسته است و زائران از مراجعه به آنها خودداری کنند.

حسین خوش‌اقبال، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری کرمانشاه چهارشنبه ۲۷ مرداد اعلام کرد در تمام گذرگاه‌های مرزی استان، از جمله دو پایانه مرزی خسروی و پرویزخان اجازه تردد به مسافران عادی و زائران داده نمی‌شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم این ممنوعیت شامل کسانی که در اقلیم کردستان مشغول به کار هستند نمی‌شود. افراد دیگری نظیر دیپلمات‌ها یا اشخاص دارای مجوز ویژه هم مشمول این محدودیت نیستند.

خودداری عراق از پذیرش زائران ایرانی

بنابر این گزارش فریبرز کرمی، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کرمانشاه می‌گوید از ابتدای پاندمی کرونا تا کنون ترددی در مرز خسروی انجام نشده و دولت عراق اجازه ورود زائران و اشخاص عادی از این گذرگاه را نداده است.

الیاس فتاحی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری ایلام نیز روز چهارشنبه هنگام بازدید از گذرگاه مرزی مهران در جمع خبرنگاران گفت: «تردد زائران و مسافران از این مرز ناممکن است و هیچ امکانی برای این تردد وجود ندارد و ابلاغ جدیدی نیز واصل نشده است.»

ایران در حال حاضر درگیر موج پنجم پاندمی کرونا است که به لحاظ تمام شاخص‌ها، از جمله موارد ابتلا و مرگ روزانه قابل قیاس با موج‌های قبلی نیست.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

از میانه مرداد ماه به این سو بارها رکوردهای جدیدی در شمار مبتلایان و قربانیان به ثبت رسیده که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را با کمبودها و چالش‌های جدی روبرو کرده است.

محدودیت دو هفته‌ای تردد

ستاد ملی مقابله با کرونا پس از مدتی تعلل سرانجام برای مهار کرونا همه اداره‌ها و اصناف را برای شش روز و ترددهای بین‌استانی را برای دو هفته ممنوع اعلام کرد.

بر پایه این تصمیم از ۲۵ مرداد تا پایان روز کاری شنبه آینده (۳۰ مردادماه) همه ادارات به جز مشاغل ضروری مانند ادارات برق، آب، اورژانس، نیروی انتظامی و ... تعطیل خواهند بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی کرونا همچنین اعلام کرده است که از نیمروز ۲۳ مرداد تا آخر وقت جمعه پنجم شهریور ممنوعیت تردد سراسری و بین‌استانی اعمال خواهد شد و فقط حرکت خودروهای ضروری مانند آمبولانس‌ها و کامیون‌های حمل مواد غذایی مجاز خواهد بود.

به این ترتیب بدون تدابیر ویژه مقام‌های عراقی برای مسدود کردن مرزها، دستورالعمل‌های اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا هم اجازه رسیدن به پایانه‌های مرزی را به مسافران عادی و زائران نمی‌دهد.

غیبت احتمالی چند میلیون ایرانی در مراسم اربعین

یکی از مسائلی که در مورد آن گمانه‌زنی‌های مختلفی وجود دارد امکان یا عدم امکان حضور زائران ایرانی در مراسم اربعین (پنجم مهرماه) است که بزرگترین همایش مذهبی شیعیان به شمار می‌رود.

به نظر می‌رسد با توجه به اوج گرفتن پاندمی و شیوع گونه دلتای ویروس کرونا در ایران و عراق احتمال برگزاری مراسم اربعین، دست‌کم مانند سال‌های قبل بسیار ناچیز باشد.

در آبان ماه سال ۱۳۹۸ حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار زائر ایرانی در مراسم اربعین در عراق شرکت کردند و برآوردها حاکی از آن بود که اگر برخی هشدارها درباره کمبود امکانات و ناآرامی‌ها در این کشور وجود نداشت شمار این زائران می‌توانست به پنج میلیون نفر هم برسد.

اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

زائرین مراسم اربعین در حال بازگشت به ایران هستند. اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز کشته‌شدن حسین بن علی فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سوم شیعیان اطلاق می‌گردد. این مراسم در سال‌های گذشته به صورت مدیریت شده به یک "اَبَر رویداد" تبدیل شده است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

سند متقنی درباره‌ دیرینگی و رسم و رسومی مبنی بر پیاده‌روی اربعین وجود ندارد. مهدیه بُد (عکس به همراه محمدحسن ایمانی‌خوشخو، استاد راهنما) دانشجوی دکتری گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ در حال تدوین رساله دکترای خود در زمینه "پیاده‌روی اربعین" است. پایه مطالعات این پژوهش، گردشگری مذهبی است. این پیاده‌روی در چند سال اخیر "مد" شده است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

محمدحسن ایمانی‌خوشخو، رییس دانشگاه علم و فرهنگ و استاد راهنمای رساله "پیاده‌روی اربعین" می‌گوید:«در بیشتر رویدادهای دنیا مخصوصا اَبَر رویدادها، دولت‌ها سهم عمده‌ای در مدیریت جریان دارند، اما در اربعین دولت‌ها کمترین نقش را دارند و بار اصلی بر دوش بخش‌های غیر دولتی و مردمی است.»
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

برخلاف این ادعا که دولت‌ها نقشی در اربعین ندارند، در اعلامیه وزارت کشور جمهوری اسلامی آمده است:« بر اساس تقسیم کار به عمل آمده در ستاد مرکزی اربعین نهادهای متکفل از جمله؛ ستاد بازسازی عتبات، سپاه پاسداران، جمعیت هلال احمر، شهرداری تهران، تولیت آستان قدس رضوی و چندین استانداری، در مناطق مختلف حضور زائران از جمله مرز مهران به تناسب امکانات موجود ارائه شده است.»
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

در سال‌های اخیر هزینه‌های نهادهای متکفل ستاد مرکزی اربعین که شامل ستاد بازسازی عتبات، سپاه پاسداران، جمعیت هلال احمر، شهرداری تهران، تولیت آستان قدس رضوی و استانداری‌ها هستند، به‌طور کامل و شفاف اعلام نشده است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

بسیاری از تاسیسات و امکانات از شهرهای مختلف ایران فقط به مناسبت این چند روز به عراق فرستاده شده‌اند و پس از آن دوباره برچیده می‌شوند.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

منتقدان می‌گویند این امکانات جوابگوی حضور چند میلیون نفر نیست و باید سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی بیشتری در این عرصه صورت گیرد.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

در کنار هزینه‌های مستقیم برگزاری مراسم اربعین، هزینه‌های غیر مستقیم و جنبی چون تبلیغات و تهیه گزارش از این مراسم نیز وجود دارند. برای نمونه تنها خبرگزاری مهر ۵۲ گزارش تصویری از این مراسم (بدون احتساب گزارش مراسم اربعین در داخل کشور) منتشر کرده است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

مقامات حکومتی علاقه زیادی از خود نشان می‌دهند تا اربعین انعکاس رسانه‌ای جهانی داشته باشد، اما تاکنون عملا به این "مراسم مذهبی" توجهی نشان داده نشده است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به "بایکوت راهپیمایی اربعین در رسانه‌های غربی" می‌گوید رسانه‌های غربی و رسانه وابسته به "رژی"‌‌های برخی کشورهای منطقه هیچ اشاره به بزرگترین تجمع بشری در عراق نکردند اما مردم دنیا به خوبی می‌دانند که پیام مردمی که در راهپیمایی اربعین شرکت کردند، استکبار ستیزی و مقاومت در مقابل دشمنان اسلام است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

کنترل آنچه که از عراق باقی مانده عملا در دست جمهوری اسلامی ایران است. روزنامه شرق در گفت‌وگویی با سردار نقدی از او می‌پرسد: « ‌اگر اشکال امنیتی ندارد، بگویید چه کسانی در سپاه بدر بودند که الان در عراق مسئولیت دارند؟ نقدی پاسخ می‌دهد: «خیلی از مسئولان طرازاول عراق بودند. همین آقای هادی العامری، الان رئیس "بدر" است. یا آقای "ابومهدی" که رئیس "حشد الشعبی" است.»
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

‌روزنامه شرق از سردار نقدی می‌پرسد از سیاسیون عراقی چه کسانی در سپاه بدر بودند؟ او در جواب می‌گوید:« مثلا وزیر کشور عراق، مسئول نیروی انسانی لشکر ما بود. الان نمی‌دانم، جابه‌جا می‌شوند. بیشتر استانداران عراق پس از خروج آمریکایی‌ها، حدود ٩ نفر از آن‌ها، از کادر ما بودند. الان هم چند تا از وزيران و مقامات هم از کادرهای سابق ما هستند.»
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

قدرت‌نمایی چند میلیونی شیعیان که از ایران، عراق، بحرین، سوریه، لبنان، آذربایجان، افغانستان، پاکستان و حتی کشورهای آفریقایی برای شرکت در مراسم اربعین خود را به کربلا رسانده‌اند در واقع به نوعی قدرت‌نمایی و صف‌بندی در مقابل عربستان و متحدان آن است.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

به گفته تحلیل‌گران، عراق و سوریه در حفظ "عمق استراتژیک" جمهوری اسلامی ایران که جنوب لبنان و شیعیان حزب‌الله در این کشور است، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند.
اربعین؛ هم استراتژی، هم تاکتیک

بررسی و مقایسه تصاویر سال‌های گذشته زائران نشان می‌دهد که هر سال بر حجم وسائل و چمدان‌های آن‌ها به هنگام بازگشت افزوده شده است. اجناس وارداتی موسوم به "چمدانی" از "شهر مقدس کربلا" طرفداران خاص خود را دارد.

نویسنده: محمود صالحی