نهج البلاغه بزرگترین دستور زندگی مادی و معنوی وکتاب رهایی بخش بشر

به گزارش خبرنگار مهر، نهج‌البلاغه کتابی شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و جملات کوتاه حکیمانه امام علی (ع) است، که یکی از مهمترین منبع شناخت اسلام و ارزش‌های دینی است. سید رضی که به عنوان یکی از عالمان بزرگ شیعی شناخته شده است در اواخر قرن چهارم هجری این مجموعه را جمع‌آوری کرده است.

معیار انتخاب سخنان امام علی (ع) در این کتاب فصاحت و بلاغت است. به همین دلیل کتاب نهج‌البلاغه، به معنای «راه و طریق آشکار بلاغت» نامیده شده است.

سید رضی برای گردآوری سخنان حضرت علی (ع) از دو کتابخانه بزرگ بغداد بهره برده است. یکی از آنها کتابخانه ۸۰ هزار جلدی برادرش سید مرتضی بوده و دیگری نیز کتابخانه ۱۰ هزار جلدی «بیت الحکمه» وزیر بهاءالدوله ابن‌بویه دیلمی بوده است. جورج جرداق نویسنده مسیحی لبنانی نیز نهج‌البلاغه را کتابی با بالاترین سطح بلاغت معرفی کرده است و آن را قرآنی می‌داند که از مقام خود کمی پایین آمده است. او معتقد است تمام زیبایی‌های زبان عرب در این کتاب یافت می‌شود.

حجت الاسلام بهاری کارشناس مذهبی و مبلغ مذهبی در یادداشتی که به صورت اختصاصی ارائه می‌شود به بیان نکاتی پیرامون این کتاب ارزشمند پرداخته است که به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده که در ادامه بخش نخست آن را در باب معرفی این کتاب ارزشمند می‌خوانید:

از وجود مبارک امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام یادگاری و اثر جاودانه‌ای برای مجموعه‌ی حق‌طلبان عالم به جا مانده که اهل تدبر و اهل علم تبع می‌توانند از این اثر بی‌نظیر امیرالمومنین سلام‌الله‌علیه بهره‌مند شوند.

یقین داریم آنچه که مرحوم سید رضی در کتاب شریف نهج‌البلاغه جمع کرده و به عنوان فرمایشات میان امیر مؤمنان علیه السلام به یادگار گذاشته فقط بخشی از سخنان حضرت امیر علیه السلام است.

این کتاب شریف به مباحث متعددی اشاره دارد از جمله اینکه خود نهج‌البلاغه در شروع بحث به قسمت‌های نامه‌ها و حکمت‌ها تقسیم شده و خطبه‌ها عمدتاً در دوران حاکمیت امیرالمومنین (ع) در چهار سال و یازده ماه حکومت ایشان هم در اوایل حکومت در مدینه و بعد هم در شهر کوفه ایراد شده است.

این کتاب شامل نامه‌های متعددی است و به افراد متعدد نگاشته شده از فرزند عزیزشان امام حسن مجتبی علیه‌السلام تا یار بزرگوارش مالک اشتر نخعی تا دشمنش معاویه این نامه‌ها نگاشته‌شده و برای ما به یادگار مانده است.

سخنانی در حکمت‌های عالم هستی که از زبان حضرت علی علیه السلام بیان شده در جملات کوتاهی در نهج‌البلاغه گردآوری شده است. اگر بخواهیم در مباحثمان به موضوعاتی از نهج‌البلاغه اشاره کنیم شاید به بیش از صد و پنجاه موضوع تقسیم‌بندی شود اما بعضی از خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها خودشان صاحب موضوعاتی هستند خطبه‌ای مثل قاصعه، طولانی‌ترین خطبه نهج‌البلاغه است که محتوایی اخلاقی و اجتماعی دارد و موضوع آن نکوهش تعصب و خودپسندی است. دنیایی از توضیحات در عالم خودش دارد که باید به آن اشاره و توجه کرد و از آن بهره‌مند شد. یا نامه‌ای که توصیه‌های اخلاقی اجتماعی و سیاسی را به مالک اشتر می‌کند یا نامه سی و یکم که به فرزند بزرگوارش امام مجتبی علیه‌السلام است در موضوع کلی شاید هفت الی هشت موضوع بیشتر نشود ولی در تقسیمات جزئی و تخصیصش صد موضوع را به صورت حدودی حضرت اشاره کرده یا نامه‌های دیگر و خطبه‌هایی مثل خطبه‌ی سوم که کاملاً یک خطبه سیاسی است و به مباحث بسیار مهم اشاره دارد.

در خطبه‌ای مثل خطبه‌ی همام که صفات مؤمنین را بیان می‌کند و یا از خطبه‌ی صد و یازده تا صد و شانزده فقط مباحث اعتقادی مربوط به عالم آخرت و قیامت و مرگ را حضرت مورد بررسی قرار می‌دهد.

مجموعه‌های خطبه‌های این کتاب ارزشمند بحث بسیار ریشه‌ای و حساب شده‌ای برای مشتاقان فهم و درک کامل از مباحث خود به ارث گذاشته که افراد مشتاق از این موضوع استفاده خواهند کرد قطعاً ً اگر به درجات بالای فهم و درک هم آدمی برسد باز هم از رسیدن به حد کمال آنچه که امیرالمومنین (ع) در نهج‌البلاغه به آن اشاره کرده است، قاصر است.

امیدواریم که بتوانیم آنچه را که حضرت امیر علیه‌السلام در مدت عمر شریفشان برای بشریت به یادگار گذاشته شرحی از این کتاب شریف را در موضوعات مختلف بیان کنیم تا مورد بهره‌برداری و استفاده عموم علاقه‌مندان به آن حضرت قرار بگیرد.