سوسن پرور: برای رسیدن به نقطه‌ای حداقلی در بازیگری، بسیار تحقیر شدم

مهسا بهادری: سوسن پرور، بازیگر سریال‌های طنز در دهه هشتاد تلویزیون که بیش‌تر او را با آثار رضا عطاران به خاطر می‌آوریم. کسی که در تمام دوران فعالیتش همیشه در تلویزیون و تئاتر ایفای نقش کرده و امسال برای اولین بار با فیلم سینمایی «بوتاکس» با کارگردانی کاوه مظاهری، هنرش را روی پرده سینماها آورده است. بازیگری که اغلب او را در آثار طنز می‌بینیم اما با بازی در «بوتاکس» ساختارشکنی بزرگی انجام داده و سعی کرده خودش را از ایفای نقش‌های تکراری جدا کند. 

ایفای نقش تکراری موضوعی است که خودش هم از آن گله دارد و دلیل جدایی کوتاه مدتش از تلویزیون را هم همین موضوع می‌داند به بهانه ایفای نقش او در فیلم سینمایی «بوتاکس» و پذیرفتن یک نقش متفاوت به گفت‌وگو با سوسن پرور نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

اکرم از کجا و چگونه متولد شد؟

در اولین مواجهه با این شخصیت فیلمنامه را خواندم و همان زمان با اکرم آشنا شدم. در ذهن آقای مظاهری، چنین شخصیتی وجود داشت و کدهایی که ایشان از این شخصیت به من دادند، باعث شد تا شخصیت اکرم خلق شود. نکته جالب این است که در زمان فیلمبرداری من نمی‌دانستم که نتیجه کار شده تا زمانی که برای اولین‌بار این شخصیت را در جشنواره جهانی فیلم فجر دیدم و آن زمان بود که خودم باورش کردم.

شما همیشه در آثار طنز ایفای نقش کرده‌اید، چه شد که اکرم را پذیرفتید؟

خودم هم در ابتدا از این موضوع می‌ترسیدم و به کارگردان گفتم اگر بهترین خود را به نمایش بگذارم باز هم پس زده می‌شوم، چون مخاطب من را همیشه در آثار طنز دیده است، اما وقتی که این نقش را بازی کردم، دیدم که مخاطب آن را پذیرفت به همین دلیل خوشحالم که این نقش را قبول کرده‌ام. 

من پیش‌تر این حجم از تنوع در ایفای نقش را در عرصه تئاتر تجربه کرده بودم، اما در تصویر این موضوع رخ نداده بود و به همین دلیل برای من جذاب بود که چنین نقشی را ایفا کنم. اما زمانی که طیف مخاطب زیاده باشد یک ترسی درون بازیگر ایجاد می‌شود، چون مخاطب من را در یک قالب خاص پذیرفته و سلیقه مخاطب اجازه نمی‌دهد که من یک نقش دیگر را ایفا کنم. چون مخاطب حاضر نیست کمی تامل کند، بازیگر هم نمی‌پذیرد ریسک انجام دهد به همین دلیل بعضی از بازیگرها را فقط در یک سبک از نقش می‌بینیم.

به طور مثال اگر بازیگری که همیشه در آثار دفاع مقدس ایفای نقش می‌کند، یک‌بار کمدی بازی کند، مخاطب ناراحت می‌شود و بازیگر را نمی‌پذیرد. کارگردان هم ریسک نمی‌کند که نقش متفاوتی به بازیگر پیشنهاد دهد.

 فکر می‌کنید در این کار چه کسی ریسک بزرگ‌تری انجام داد؟ آقای مظاهری که نقش را به شما پیشنهاد کردند یا شما که آن را پذیرفتید؟

کاوه مظاهری، کارگردان فیلم، ریسک بزرگ‌تری انجام داد.

بازی شما، در نقش اکرم اینگونه است که انگار از کمدی اسلپ استیک کمک گرفته‌اید، کارگردان کار هم این موضوع را قبول دارد. از این سبک به صورت خودآگاه استفاده کردید یا ناخودآگاه؟

شاید این سبک در ذهن کارگردان بوده و من را به این سمت سوق داده، ولی ایفای این سبک برای من آگاهانه نبوده است. در جاهایی احساس می‌کردم که گونه‌ای از کمدی در حال شکل گیری است اما به جزییات توجهی نداشتم چون تمام ذهنم درگیر خلق درست شخصیت در آن لحظه بود. من هیچ کمدی‌ای وارد کار نکردم اما فشار، درد و ناراحتی اکرم آنقدر زیاد بود که باعث ایجاد کمدی سیاه می‌شد. 

مخاطب حاضر نیست کمی صبر کند، بازیگر و کارگردان هم ریسک نمی‌کنند، به همین دلیل بیش‌تر بازیگرها را فقط در یک نوع از نقش می‌بینیم

به نظر می‌رسد که این کمدی در شخصیت اکرم وجود داشت، کمدی‌ای که شاید موقع خوانش فیلمنامه متوجه آن نشدم اما وقتی به عمق کارکتر رسیدم، تازه اصل ماجرا را درک کردم.

نقش شما در «بوتاکس» کاملا قابل پذیرش است درحدی که انگار یک وجه دیگر از شخصیت خودتان را به نمایش گذاشته‌اید. برای ایفای این نقش از تجربه سرکوب احساساتتان در تمام این سال‌ها استفاده کرده‌اید؟

این موضوع برای هر نقشی وجود دارد. مابه ازا هر نقشی یک تجربه شخصی وجود دارد اما کسی که نقش قاتل را ایفا می‌کند، هیچ‌وقت قتل انجام نداده، اما یک تلخی مشابهی را تجربه کرده است. زندگی شخصی من کاملا با اکرم متفاوت است ولی اکرم را سوسن پروری ایفا کرده که با درد و تحقیر بیگانه نیست. من برای اینکه به یک نقطه حداقلی در بازیگری برسم، بسیار تحقیر شدم. به هرحال یکسری از حس‌ها می‌تواند مشترک باشد، من اکرم نیستم اما می‌توانم درک کنم که تحقیر چیست.

ویژگی بارز اکرم چیست؟ یک شخص عصبی است؟ عصیانگر است؟ مشکل اعصاب دارد؟ چه خصوصیت اخلاقی‌ای دارد؟

از نظر من اکرم هیچ یک از این ویژگی‌ها را به صورت تک بعدی ندارد. یک آدمی است که به واسطه اشتباهات کوچکی که انجام داده است، نتوانسته در جامعه حضور پیدا کند و روابط اجتماعی را یاد بگیرد. اکرم خریدهای خانه را انجام می‌دهد غذا آماده می‌کند ولی نمی‌تواند تنهایی دکتر برود. اکرم مثل بقیه نیست اما من هیچ‌وقت به او برچسبی نچسباندم. 

تلویزیون مخاطب خاصی ندارد و آنقدر به بازیگران نقش تکراری پیشنهاد می‌شود که از یکجایی به بعد مخاطب آن را پس می‌زند

برگ برنده سوسن پرور برای ایفای این نقش چه بود؟

اعتماد کردن به کارگردان و خودم، جدای از تمام این موارد، فکر می‌کنم نتیجه سال‌ها تجربه را در «بوتاکس» گرفتم البته علاقه به اکرم و داشتن همبازی‌های خوب را هم نمی‌توان نادیده گرفت بازی خوب مهدخت مولایی به عنوان خواهرم و سروش سعیدی به عنوان برادرم، به قدری عمیق و حرفه‌ای بود که به بیش‌تر دیده شدن این نقش کمک کرد.

 به این موضوع اشاره کردید که سال‌های زیادی است که در عرصه بازیگری فعالیت داشتید، اما در تمام این مدت شما را در سینما ندیدیم و در چند سال اخیر هم حضورتان در تلویزیون بسیار کم‌رنگ‌تر شده است. چرا این اتفاق رخ داده؟

نمی‌دانم دلیل نبودنم چیست. نه حاشیه سازی کرده‌ام، نه خودم را از دسترس خارج کردم. شاید هم یکی از دلایلش این است که جلوی برخی از کارگردان‌ها یا تهیه کنندگان خودنمایی نمی‌کنم. نکته دیگر اینکه در این چهارسال درگیر کار تئاتر بودم.

مهدخت مولایی و سوسن پرور در «بوتاکس»