فعالان صنعت دام و طیور در خصوص نقاط ضعف و قوت برنامه وزیر جهاد کشاورزی چه گفتند؟/ از ضرورت اصلاح نژاد طیور تا جایگزینی دام سبک به جای دام سنگین

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست مجازی فعالان بخش دام و طیور با موضوع بررسی برنامه وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در حوزه دام و طیوراز سوی بسیج دانشجویی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران برگزار شد.

محمدعلی کمالی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی در این نشست مجازی در خصوص حمایت نمایندگان استان‌های دارای ظرفیت کشاورزی از وزیر جهاد کشاورزی گفت: طبیعتا نمایندگانی که در حمایت از آقای ساداتی نژاد به عنوان موافق به ایراد سخنرانی می‌پردازند می‌کوشند تا دیگر نمایندگان را نسبت به تایید وزیر پیشنهادی ترغیب کنند؛ البته وزیر پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی در مقایسه با دیگر گزینه‌ها دارای توانمندی‌ها و ظرفیت‌هایی بوده که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.

وی آشنایی وضعیت کلی کشور و شناخت از اجزای کلی دولت را از جمله ویژگی‌های وزیر جهاد کشاورزی برشمرد و افزود: آقای ساداتی نژاد در دوران تصدی ریاست کمیسیون جهادی کشاورزی مجلس تلاش کرد تا بخش کشاورزی را ارتقاء ببخشد؛ که از جمله اقدامات او می‌توان به اصلاح قانون انتزاع در جهت بازگشت مجدد وظایف محوله به وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی در جهت جلوگیری از سرگردانی کشاورزان و بازرگانان، برقراری ارتباط با تشکل‌های بخش کشاورزی، تصویب قانون شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی و تعیین جایگاه برای تشکل‌ها در این شورا اشاره کرد.

کمالی تصریح کرد: چهارچوب‌های کلی، راهبرد‌ها و بخش‌های اجرایی و عملیاتی در برنامه ارائه شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی چهارچوب‌های خیلی خوبی است و مشخص است که موضوعات طرح شده با یک نگرش برنامه‌ای مورد توجه قرار گرفته اند. به گونه‌ای که سلسله مراتب برنامه‌ای حتی تا سطح پروژه‌های کلان ارائه شده و این جای خوشحالی دارد، چون کسی که به عنوان وزیر جهاد کشاورزی انتخاب شده از یک دید کلی و با یک عمق مناسب نسبت به وضعیت کشاورزی کشور برخوردار است.

برنامه‌های ساداتی نژاد در حوزه دام و طیور جای کار بیشتری دارد

وی افزود: اگر چه آقای ساداتی نژاد یک چهره دانشگاهی است؛ اما در همین یک سالی که به عنوان رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در کوران مسائل بخش کشاورزی قرار گرفت دید عمیقی نسبت به مسائل و چالش‌های کشاورزان، موانع پیش روی دولت و آثار تحریم‌ها بر بخش کشاورزی و نحوه مدیریت آن‌ها پیدا کرد و تاثیر آن را نیز در برنامه ارائه شده مشاهده می‌کنیم؛ البته برنامه ارائه شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی به ویژه در بخش‌های تخصصی از جمله در بخش دام، طیور و شیلات جای کار بیشتری دارد.

کمالی بیان کرد: یکی از چالش‌های عمده کشور در بخش کشاورزی به طور عام و خاص مساله آب و خاک است با این وجود تخصص وزیر پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه آبخیزداری می‌تواند به مشکلات آب و خاک در بخش‌های مختلف کشاورزی اعم از زراعت، باغبانی، جنگل و مرتع، دام و طیور، زنبور عسل و شیلات کمک زیادی کند.

وی افزود: اگر ما می‌خواهیم شعار خودکفایی و تولید محصولات خاص را بدهیم حتما باید نگاه ویژه‌ای به محدودیت‌های آبی داشته باشیم تا بتوانیم الگوی کشاورزی و دامپروری خود را به درستی ترسیم کنیم و در این مسیر قطعا نیازمند گسترش ارتباط بین جامعه دانشگاهی و صنعت هستیم به گونه‌ای که ما باید دانشگاه را به سمت مشکلات عینی و عملیاتی جامعه بکشانیم بدین صورت که باید ظرفیت پایان نامه ها، رساله ها، تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی را به سمت مسائل اصلی بخش کشاورزی و دامپروری هدایت کنیم.

مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی تصریح کرد: شناخت وزیر جهاد کشاورزی از جامعه تحقیقاتی و تولید کننده و همچنین ساختار‌های دولتی قطعا می‌تواند به بخش کشاورزی و دامپروری و وزارت جهاد کشاورزی کمک کند.

رهایی وابستگی لاین آرین از نژاد‌های آمیخته پاشنه آشیل برنامه ساداتی نژاد است

سید احمد حسینی پژوهشگر مدیریت خط مشی گذار و تصمیم گیری در زمینه توسعه پایدار دامپروری نیز گفت: مهمترین بخش برنامه وزیر جهاد کشاورزی بخش رهایی وابستگی اجداد و لاین از نژاد‌های آمیخته خارجی است به گونه‌ای که پیش بینی شده تا سال ۱۴۰۲ هیچ جوجه گوشتی به غیر از نژاد آرین در سالن‌های پرورش وجود نداشته باشد. معتقدم این بخش از برنامه آقای ساداتی نژاد بیانگر عدم شناخت او از صنعت طیور و فاصله زیادش با دانسته‌ها و تجارب این صنعت است که می‌تواند به عنوان یک پاشنه آشیل در ادامه راه با توجه به قیمت‌های سرسام آور نهاده‌ها هزینه‌های سنگینی را به صنعت مرغ گوشتی کشور تحمیل کند.

وی بیان کرد: ضریب تبدیل یک شاخص مهم در پرورش مرغ به شمار می‌رود و جوجه‌های موجود آرین در سالن‌های پرورش از این حیث بسیار عقب افتاده هستند و اصلا توان رقابت با آمیخته‌های خارجی را ندارند، با این وجود تولید جوجه به این نحو برای ایران که بزرگترین وارد کننده غله است ضرر بسیار زیادی خواهد داشت.

حسینی افزود: برای تولید هر یک کیلو گوشت مرغ بدون استخوان نژاد «راس» ۱.۵ یورو، ولی برای تولید یک کیلو گوشت بدون استخوان نژاد آرین تقریبا ۲.۵ یورو ارز بری وجود دارد و این بدان معناست که ما برای تولید هر یک کیلو گوشت بدون استخوان نژاد آرین باید یک یورو اضافه‌تر برای واردات نهاده خارج کنیم. پس برای ما که وارد کننده نهاده هستیم بهتر این است که جوجه گوشتی را با ۲۵ یا ۳۰ سنت وارد کنیم و اگر این اتفاق بیفتد حتی اگر مرغ مادر را هم وارد نکنیم به صرفه خواهد بود.

وی تصریح کرد: برنامه وزیر جهاد کشاورزی در بخش رهایی وابستگی اجداد و لاین از نژاد‌های آمیخته خارجی یا ناشی از عدم شناخت و یا وجود رانت برای کسانی است که ذی نفع هستند. با این وجود بنده مسیر ترسیم شده را با توجه به سویه و آمیخته و راندمان موجود مسیر غلطی می‌دانم.

تولید مرغ لاین آرین برنامه حاکمیت است

آرمین توحیدی عضو پیشین کمیسیون کشاورزی، منابع طبیعی، آب و محیط زیست شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری و مؤسس اندیشکده مجازی صنعت دام و طیور ایران نیز گفت: آنچه که در مورد مرغ آرین به آقای ساداتی نژاد نسبت داده می‌شود برنامه کلان حاکمیت و نظام در راستای نجات کشور از وابستگی به مرغ لاین است با این وجود هر وزیر دیگری هم به غیر از او انتخاب شود باید سیاست ترسیم شده در برنامه آقای ساداتی نژاد را که سیاست نظام است، پیش ببرد.

وی با بیان اینکه تمام مرغ داری‌های گوشتی موظف شده اند تا امسال حداقل یک دوره و سال آینده دو دوره مرغ آرین پرورش دهند و البته یارانه‌هایی هم در نظر گرفته شده است، پس در این راستا هیچ انتقادی به وزیر جهاد کشاورزی وارد نیست، چون این تصمیم یک تصمیم حاکمیتی است، افزود: در رابطه با تاخیر و یا تعجیل در تولید مرغ لاین ابهامات و سوالاتی وجود دارد به گونه‌ای که بنده نیز معتقدم ابتدا باید مشکلات و معضلات مرغ آرین از جمله بیماری «آسیت» آن طی یک برنامه منسجم برطرف شود تا این مرغ بتواند جوابگوی صنعت ما باشد. مضاف بر این اجرای برنامه رهایی وابستگی اجداد و لاین از نژاد‌های آمیخته خارجی ظرف دو سال خود جای سوال دارد و ممکن است مقداری خوشبینانه باشد.

توحیدی با اشاره به مشکلات پیش آمده برای تولید مرغ زربال در کشورمان به دلیل تحریم‌های آمریکا، اظهار کرد: به نظر می‌رسد سیاست حاکمیت برای تولید مرغ لاین باید اجرا شود؛ منتهی ما باید سعی کنیم که با خرد جمعی و استفاده از نقطه نظرات افراد دانشگاهی و فعالان صنعت مرغ اشکالات تولید مرغ لاین را برطرف کنیم.

وی خاطرنشان کرد: لاین آرین لاینی است که از «های برو» گرفته شده و این نژاد هم یک نژاد کوچک جسه است که با وزن تقریبی ۱.۵ کیلوگرم برای جوجه کبابی تولید می‌شود. با این وجود طبیعی است که وقتی وزن این مرغ را به ۲.۵ کیلیوگرم افزایش می‌دهیم هم ضریب تبدیل و هم مشکلات ناهنجاری متابولیکی از جمله «آسیت» افزایش می‌یابد؛ بنابراین اگر ما در خط مشی گذاری مصرف به سمت این برویم که مرغ سایز را جزو برنامه‌های خود قرار دهیم و واقعا نیاز نباشد که مرغ تولیدی به اوزان ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم برسد به نظر می‌رسد که مرغ لاین آرین می‌تواند رقابت پذیر باشد.

سید احمد حسینی پژوهشگر مدیریت خط مشی گذاری و تصمیم گیری در زمینه توسعه پایدار دامپروری نیز با بیان اینکه ظرفیت‌های بخش کشاورزی نشان می‌دهد که این بخش قطعا یکی از مزیت‌های کشورمان است، گفت: بنده بخش صنعت را خیلی مزیت نمی‌دانم چرا که در هر نقطه‌ای از کشور که صنعت فولاد و یا صنایع آب بر وجود دارند این صنایع منجر به مباحث اجتماعی شده اند که نمونه‌ای آن را طی ماه گذشته در خوزستان شاهد بودیم.

وی با اشاره به اینکه هدف گذاری وزیر جهاد کشاورزی در رابطه با طرح تحول کشاورزی با رویکرد جهادی و یا اقتدار غذایی نشان می‌دهد که او بر این حوزه مسلط است، افزود: ۲۵ راهبرد در برنامه وزیر جهاد کشاورزی پیش بینی شده با این وجود اینکه چگونه قرار است ظرف چهار سال به این راهبرد‌ها دست پیدا کنیم برای بنده که تحصیلاتم در حوزه سیاست گذاری و خط مشی گذاری است جای سوال دارد.

حسینی اصلاحات ارضی را ریشه مهاجرت ها، حاشیه نشینی، ساختار گسیختگی اجتماعی، تهدید امنیت غذایی و خشکسالی دانست و تصریح کرد: به محض اجرای اصلاحات ارضی کشور با مسائلی مانند واردات گندم، برنج و مرغ یخ زده مواجه شد و این در حالی است که کشورمان در دهه ۳۰ صادرکننده برخی محصولات کشاورزی بوده است.

وی با تاکید بر اینکه توسعه اجتماعی ایران مسیری جز توسعه روستایی ندارد، اظهارکرد: طبق وعده رئیس جمهور قرار است سالانه یک میلیون مسکن در کشور ساخته شود و این در حالی است که با توجه به کسری بودجه ما پول ساخت این تعداد مسکن را نداریم، اما به اعتقاد بنده خیلی از این مسائل در روستا قابل حل هستند.

ضرورت جایگزینی دام سبک به جای دام سنگین

پژوهشگر مدیریت خط مشی گذاری و تصمیم گیری در زمینه توسعه پایدار دامپروری، پرورش دام سبک را راه حل نجات کشور دانست و گفت: گاو شیری به ازای هر شیر لیتر هزار لیتر آب مصرف می‌کند و این در حالی است که یکی از بزرگترین مشکلات ما در اصفهان که یک منطقه خشک به شمار می‌رود پرورش این نوع دام است. با این وجود ما باید با استفاده از دام سبک به سمت احیاء سامانه‌های پرورش روستایی و عشایری برویم تا بتوانیم به خودکفایی و خوداتکایی برسیم.

وی با بیان اینکه ما اروز در صنعت مرغ تحریم نیستیم، اما رهایی وابستگی اجداد و لاین از نژاد‌های آمیخته خارجی به مانند انرژی اتمی یک سیاست کلان در اصل حاکمیت نظام و در واقع یک مساله ناموسی است، تصریح کرد: همانطور که ما توانسته ایم با استفاده از توان متخصصین داخلی به دانش فن آوری هسته‌ای و ساخت موشک دست پیدا کنیم در صنعت طیور نیز می‌توانیم با استفاده از ظرفیت متخصصین خود پیشرفت کنیم.

حسینی با تاکید بر اینکه قطعا مرغ آرین ضریب تبدیل خیلی بدتری دارد و طبق محاسباتی که ما انجام داده ایم ضرر و زیان آن به شدت زیاد است، ولی نم توانیم مسائل امنیتی را هم در نظر نگیریم، افزود: برای دستیابی به خودکفایی در صنعت مرغ باید هوشمندانه عمل کنیم هر چند که اصلاح نژاد طیور کار راحتی نیست و دارای تکنولوژی پیچیده‌ای است.