پیش‌بینی کمبود فراگیر گوشت و شیر، افزایش کشتار دام‌های مولد به‌دلیل کمبود نهاده‌های دامی

براساس آمارهای رسمی وزارت جهاد کشاورزی، در سه ماه نخست سال ۱۴۰۰، کشتار دام در کشور ۶۹ درصد افزایش یافته است. این افزایش کشتار نه به دلیل افزایش تقاضا برای خرید گوشت که به‌دلیل گرانی نهاده‌های دامی رخ داده است. در استان خراسان رضوی گزارش شده است که دام‌های مولد کشتار می‌شوند و به‌زودی کمبود شیر هم خود را عیان خواهد کرد.

بر اساس قانون بودجه، تامین نهاده‌های دامی جزو کالاهایی است که همچنان با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شود ولی واردات این نهاده‌ها در دست تعداد معدودی از قدرتمندان نزدیک به حکومت است و دامداران در صف انتظار چند ماهه برای خرید این نهاده‌ها مانده‌اند.

گزارش‌های دیگری در رسانه‌های داخلی منتشر شده است که نشان می‌دهد واردکنندگان نهاده‌های دامی خود دست به قاچاق معکوس می‌زنند. به بیان دیگر نهاده‌های دامی با ارز ۴۲۰۰ تومانی خریده می‌شود و سپس یا با جعل اسناد گمرکی بدون وارد شدن به کشور در بازارهای منطقه فروش می‌رود و یا پس از ورود به کشور مجددا به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود.

کمبود نهاده‌های دامی سبب شده است تا دامداران به فکر راه‌های جایگزین برای تامین خوراک احشام بیفتند. ایلنا گزارش داده است که بسیاری از نانوایی‌ها، نان تولیدی با آرد یارانه‌ای را مستقیما به دامداری ها می‌فروشند.

هم‌اکنون هر کیلوگرم جو در بازار آزاد بیش از ۶ هزار تومان و هر کیلو از این محصول که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شود بیش از ۲ هزار تومان قیمت دارد. خرید نان تولیدی نانوایی‌ها خوراک مقرون‌به‌صرفه و ارزانتری برای دامداری‌ها است و به همین دلیل بسیاری از نانوایی‌ها نیز با کمبود نان برای مشتریانشان مواجه شده‌اند.

دامداران می‌گویند که شاید برخی دامداری‌ها از نان خشک هم استفاده کرده باشند، اما مشکل تأمین نشدن خوراک دام آن‌قدر جدی است که نان خشک بر آن تأثیری نمی‌گذارد.

همچنین گزارش شده است که سیب‌زمینی‌های خریداری‌شده توسط سازمان تعاون روستایی با نرخ تضمینی دولتی نیز راهی دامداری‌ها می‌شود.

«کمبود خوراک دام باعث شده است استفاده از سیب‌زمینی برای دامدارها مقرون‌ه‌صرفه باشد. هر کیلو سیب‌زمینی کم کیفیت که برای دام مناسب است، اکنون نرخ آن از کیلویی ۸۰۰ تومان آغاز و تا ۱۵۰۰ تومان قیمت‌گذاری می‌شود که در مقایسه با سایر نهاده‌های دامی، بسیار ارزان است.»

در خراسان رضوی، غلامحسین ساربانی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی این استان گفته است که «قیمت علوفه در استان به‌شدت افزایش پیداکرده است تا جایی که قیمت هر کیلو کاه از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان، جو ۶ هزار و ۳۰۰ تومان و یونجه از کیلویی ۶ هزار تومان فراتر رفته است. قیمت ذرت سیلویی حدود ۲ هزار تومان است در حالی که همین نهاده سال گذشته در سطح مزارع بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ تومان برداشت می‌شد.»

سایر نهاده‌های دامی نیز سال گذشته با یک‌سوم قیمت در بازار یافت می‌شد و به‌طور مثال همین جو که امسال به بیش از ۶ هزار تومان رسیده است سال گذشته کیلویی ۱۷۰۰ تومان بود.

یونجه هم ‌سال گذشته هر کیلو ۲ هزار و ۴۵۰ تومان  و کاه نیز کیلویی هزار تومان قیمت داشت که امسال ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است. در همین استان، مدیرعامل اتحادیه گاو داران و دامداران صنعتی می‌گوید از ابتدای سال جاری تاکنون، کشتار دام مولد ۳۰۰ درصد افزایش‌یافته است. او گفته که این‌یک «فاجعه ملی» است.

همزمان دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی از افزایش ۳۰ تا ۹۰ درصدی قیمت مواد غذایی پر مصرف از ابتدایی سال تاکنون خبر داد.

قاسمعلی حسنی به ایلنا گفت که با بالا رفتن هزینه تولید شاهد افزایش قیمت محصولات غذایی پرمصرف هستیم: «در سال جاری قیمت مواد اولیه تولید محصولات کشاورزی مانند سم، کود و بذر و مولفه‌های تاثیر گذار در هزینه تمام شده مواد غذایی رشد قابل توجهی داشته است.»