حمام خون در کابل؛افغانستان استخوانی در گلوی بایدن

مهسا مژدهی: بایدن می گوید در تصمیمش در مورد خروج از افغانستان تغییری نخواهد داد. دیروز کابل یکی از سخت ترین روزهایش را گذراند. سه بمب با هدف تخریب میدان هوایی فرودگاه منفجر شدند و بیش از صد نفر را به کام مرگ کشاندند و جوی خون در کابل به راه افتاد. از میان کشته شدگان سیزده نفر سربازان امریکایی بوده اند که مرگ آنها رسانه ها و سیاستمداران امریکایی را علیه بایدن شورانده است.

در فرودگاه کابل چه خبر است؟

تا پیش از انفجارهای اخیر در کابل، فرودگاه این کشور شاهد حضور هزاران افغان بود که برای انتقال به دیگر کشورها آماده می شدند. بخشی از آنها افرادی بودند که با کمک کشورهای دیگر به دلیل شرایط کاری و استثنایی خود سوار هواپیماها می شدند و افغانستان را ترک می کردند  و بخشی دیگر افراد عادی بودند که به امید زندگی بهتر قصد ترک این کشور را داشتند. تعدادی از آنها به وسیله هواپیماهای امریکایی و اروپایی موفق به خروج شدند و بسیاری دیگر در فرودگاه منتظر معجزه بودند.

از ضرب الاجلی که طالبان برای امریکایی ها تعیین کرده، زمان زیادی باقی نمانده است و این دو هفته باقی مانده تا خروج کامل آنها تنها زمانی است که افغان ها امید دارند که بتوانند از دست طالبان فرار کرده و به کشور دیگری برسند.

اما معادلات با انفجارهای پنجشنبه عصر بهم ریخت. درحالی که هنوز تعداد بسیاری در فرودگاه جمع بودند، یک انفجار در داخل و دو انفجار دیگر در اطراف آن اوضاع را بهم ریخت. رسانه ها به تعداد کشته شدگان امریکایی پرداختند اما حالا مشخص شده که نود نفر از کسانی که در کابل جانشان را از دست داده بودند، شهروندان افغانستان بوده اند. فرمانده سنتکام  گفته که دو بمبگذار انتحاری "که براساس ارزیابی ما جنگجوی داعش بودند" فرودگاه و یک هتل در آن اطراف را هدف گرفتند. او همچنین توضیح داد که "حمله به ابی گیت در پی آن بود که شماری از مردان مسلح به روی غیرنظامیان و نیروهای نظامی آتش گشودند. در این مقطع می دانیم که 12 نظامی آمریکایی در این حمله کشته شده اند."

با همه اینها وضعیت در فرودگاه هر چند دردناک است، اما خروج نیروهای خارجی ادامه دارد و هواپیماها کماکان مسافران خود را از این کشور خارج می کنند و این روند متوقف نشده است. حتی  خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام امنیتی غربی در فرودگاه کابل گزارش داده است که روند خارج کردن غیرنظامیان بعد از حملات روز پنجشنبه شتاب گرفته و پروازها به طور منظم فرودگاه را ترک می کنند.

هر چند نیروهای امریکایی و طالبان می گویند که کار، کار داعش بوده است و خود این گروه هم مسوولیتش را بر عهده گرفته اما ژنرال مکنزی در پاسخ به این سوال که بمبگذاران چطور به نیروهای آمریکایی رسیدند گفت که "آشکارا قصوری" از سوی نیروهای طالبان هنگام بازرسی مردم در بیرون فرودگاه صورت گرفته است.

امریکاییها خشمگینند

این تنها کشته شدن سربازان امریکایی در افغانستان نیست که باعث خشم مردم این کشور نسبت به بایدن شده است. نظرسنجی های هفته گذشته می گوید عجله او برای خروج نیروها از افغانستان باعث کم شدن میزان محبوبیت رییس جمهور امریکا شده است. بایدن نه تنها یک تنه با افکار عمومی که او را مقصر روی کار آمدن طالبان می داند در جنگ است، که باید جواب اروپایی های ناراضی را هم پس بدهد. با این حال او سفت و سخت بر روی تصمیماتش ایستاده است. کشورهای اروپایی مدام رییس جمهور امریکا را به خاطر اینکه با عجله و بدون اینکه تدبیری برای حضور طالبان بی اندیشد افغانستان را ترک کرده، سرزنش می کنند. حتی متحدانی مانند بریتانیا هم نتوانسته اند این خطا را ببخشند. المانی ها نگرانند و میگویند برخلاف امریکایی ها که قصد دارند کمک های مالی خود را به کابل افزایش دهند، این کار را قطع خواهند کرد.

اما کشته شدن سربازان امریکایی در انفجار کابل خشم عمومی را بیشتر کرده است. هم بایدن و هم ژنرال مکنزی می گویند که تلافی خواهند کرد. اما در افغانستان نمی مانند. سناتورهای جمهوری خواه پیشنهاد داده اند که به دلیل کشته شدن سربازان، بایدن برکنار شود. ایده ای که مورد قبول قرار نگرفته است.

اما جنجال بعدی بر سر پاسخ دادن بایدن به سوالات است. او که سعی می کرد تاثر خود را از واقعه کابل نشان دهد، حرف های معناداری نزد و مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت. بسیاری از امریکایی ها از رفتار او عصبانی هستند و معتقدند او برای به کشتن دادن سیزده سرباز کشورش جوابی نمی دهد. 

از جو بایدن سوال شد آیا تایید می کند آمریکا فهرستی از اسامی کسانی که باید از افغانستان خارج شوند را به طالبان داده است تا امکان خروج آنها فراهم شود.

او در پاسخ گفت که آمریکا در مورد مسائل امنیتی با طالبان هماهنگی هایی دارد و افزود: "بله، ممکن است مواردی مثل این بوده باشد."

او اضافه کرد "من نمی توانم با قطعیت بگویم که فهرستی از نام ها" تحویل داده شده.

نشریه پولیتیکو گزارش داده دولت آمریکا برای تسریع روند خروج آمریکایی‌ها و شهروندان افغان که می خواهند از افغانستان خارج شوند، اسامی آنها را در اختیار طالبان قرار داده است تا به آنها اجازه حرکت به سوی فرودگاه کابل را بدهد.

پولیتیکو می گوید که برخی اعضای کنگره و مقامات نظامی آمریکایی به شدت از این اقدام دولت جو بایدن نگران و ناراضی هستند.

اوضاع در افغانستان به کدام سمت می رود؟

در افغانستان اوضاع حتی تا پیش از حمله به فرودگاه هم خوب نبود. تعداد زیادی از افغان ها به ویژه آنها که مشاغل دولتی داشتند  یا با خارجی ها همکاری می کرده اند در فرودگاه منتظر راهی برای خروج بودند. این در حالی بود که برخی از کشورهای اروپایی هواپیماهایشان را خالی و بدون مسافر خارج می کردند. در داخل شهرها خبرها از خشونت فزاینده طالبان افزایش می یافت و زنان از کار کردن، حداقل تا اطلاع ثانوی منع شده اند .

ایالات متحده خود را مسئول هیچ یک از وقایع افغانستان نمی داند و با این که گفته می شود عبدالله عبدالله و حکمتیار در حال گفتگو با این گروهند اما آنها کار را تمام شده می دانند و ایده ای برای مشارکت دیگر گروه ها در قدرت ندارند.

اما حملات روز پنجشنبه نشان داد که طالبان که تا پیش از این امنیت را دستاورد خود برای افغانستان می دانست، نتواند ادعای خود را تکرار کند. این یکی از خونبارترین عملیات ها در پایتخت این کشور است که هم افغان ها و هم نیروهای خارجی در آن کشته شده اند. از سوی دیگر اعلام حضور رسمی داعش و اعلام جنگ این گروه علیه طالبان است. کاری که می تواند اوضاع را در افغانستان از این هم بدتر کند و ناامنی گسترده ای را در این کشور حاکم کند. برخی امیدوار بودند که اتفاقات اخیر بتواند امریکا را به افغانستان برگرداند. اما بایدن اب پاکی را روی دست همه ریخته و می گوید از تصمیمش پشیمان نیست.

به نظر می آید که افغانستان وارد مرحله تازه ای از بی نظمی و جنگ های پراکنده و ناامنی شود. طالبان هر چند سلاح های امریکایی را در دست دارد اما بعید است که بتواند با کانون های مختلف حمله، مبارزه کند. در چنین شرایطی جان غیر نظامیان بیش از همه درخطر می افتد.


این مطالب را هم بخوانید:

تازه‌ترین آمار تلفات و زخمی‌های انفجارهای فرودگاه کابل/ داعش هویت عامل حمله را اعلام کرد
مکرون: اوضاع از کنترل خارج شده است/ داعش مسئولیت حمله را برعهده گرفت
افزایش شمار تلفات انفجار فرودگاه کابل

 312 310