اوضاع افغانستان؛ نگرانی‌ها از طالبان در تأمین حقوق زنان
بی بی سی فارسی
- مهدی موسوی
- پژوهشگر مؤسسه مطالعات پیشرفته علوم انسانی٬ اِسن آلمان
مجموعه "ناظران می‌گویند"، بیانگر نظر نویسندگان آن است. بی‌بی‌سی می‌کوشد تا با انتشار مطالبی از طیف‌های گوناگون، چشم‌انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه‌ها ارائه دهد.
منبع تصویر، Getty Images
در این روزها که گروه بنیادگرای طالبان٬ به شکلی غیر‌منتظره بر جامعه افغانستان مسلط گشته٬ بحث در رابطه با سرنوشت حقوق زنان و دختران و هراس از عدم تأمین آن٬ بیش از هر موضوع دیگری محل بحث و نگرانی قرار گرفته است.
احساس نگرانی و هراسی که نسبت به طالبان در چگونگی تمکین حقوق زنان وجود دارد پیش از هر چیز از عملکرد و موضع‌گیری این گروه در این باره نشأت می‌گیرد. حافظه جمعی افغان‌ها که خود را سوژه "ستم‌های طالبان" می‌دانند پیش از هر چیز یادآور عملکرد این گروه نسبت به زنان در زمان سلطه و حکمرانی‌شان بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ (۱۹۹۶-۲۰۰۱) است؛ طرزالعملی که البته در دو دهه اول قرن بیست و یکم در محدوده‌های فعالیت این گروه ادامه پیدا کرده است.
بیشتر بخوانید:
- بحران افغانستان؛ آیا مسأله پنجشیر از راه گفتگو هموار می‌شود؟
- مسعود در پاریس؛ نمادپردازی فرانسوی از یک مجاهد 'منور'
- طالبان و نظم سیاسی؛ از خشونت مقدس تا جامعه قدسی
بر طبق گزارش سال ۲۰۱۳ نهاد زنان سازمان ملل متحد٬ با عنوان "همچون پرنده‌ای با بالهای شکسته: تاریخ شفاهی زنان افغان" رژیم طالبان در دوران زمامداری شان با صدور فرمان‌های سخت٬ زنان و دختران را از تحصیل٬ کار٬ و بیرون آمدن از خانه بدون همراه محرم منع می‌کردند. تنها پوشش مجاز برای زنان برقع/چادری به حساب می‌آمد.
این احکام توسط وزارتخانه‌ای خاص به نام "امر به معروف و نهی از منکر" صادر و مجازات‌های همچون شلاق٬ اعدام در ملأ عام و سنگسار متهم شدگان به زنا را شامل می‌شد. این متهمان٬ زنان قربانی تجاوز را نیز در بر می‌گرفت. بر این موارد البته باید تجارب بسیاری از زنانی را افزود که توسط نیروها و فرماندهان منسوب به طالبان مورد "تجاوز" قرار گرفته٬ به "بردگی جنسی" کشیده شده و یا به زور با آنان ازدواج صورت گرفته است (برای تفصیل این موارد به گزارش ذکر شده در بالا مراجعه شود).
منبع تصویر، http://rawa.org/beating5.jpg
توضیح تصویر،مجریان امر به معرووف و نهی از منکر طالبان در حال لت وکوب یک زن در ملأ عام به دلیل برداشتن برقع- تصویر توسط جمعیت انقلابی زنان افغانستان-راوا در ۲۶ آگوست سال ۲۰۰۱ ثبت شده است.
تفسیر خشک از شریعت اسلامی و رویه ظالمانه آنها در قبال زنان و دختران افغان تا آنجا پیش رفت که در سطح بین‌المللی٬ یکی از توجیحات اصلی مداخله نظامی قوای خارجی به رهبری ایالات متحده در افغانستان را فراهم آورد. در سالهای بعد از ۲۰۰۱ طرزالعمل‌های زن‌ستیزانه طالبان در مناطق تحت تصرف شان با درجات و شکل‌های مختلف ادامه یافت.
به استناد گزارش دیده بان حقوق بشر با نام "هیچ حقی برای شکایت نیست: تحصیل٬ محدودیت‌های اجتماعی٬ و عدالت در مناطق تحت کنترل طالبان" اگرچه در سالهای اخیر این گروه به طور رسمی ادعا می‌کردند که دیگر مخالف تحصیل دختران نیستند٬ در عمل تنها اندکی از مقامات‌شان به دختران اجازه تحصیل تا سن بلوغ را داده‌اند. به علاوه٬ در طول این سالها زنان و کودکان همواره یکی از قربانیان اصلی حملات انتحاری طالبان بوده‌اند. به طور خاص‌تر زنان پیشگام در عرصه‌های سیاسی٬ مدنی٬ آموزشی٬ امنیتی و رسانه‌ای از سوی این گروه هدف قرار گرفته و ترور شده‌اند. (به عنوان نمونه بنگرید به گزارش قهرمانان فراموش شده: زنان رهبر افغانستان٬ کشته شده در مصونیت٬ نادیده گرفته شده در عدالت).
در نتیجه٬ هراس و تردید کنونی نسبت به نقش و جایگاه اجتماعی زنان و دختران در آینده جامعه تحت سلطه طالبان٬ بازتاب دهنده تصاویر٬ واقعیت‌ها و احساساتی است که در حافظه جمعی اعضای جامعه افغانستان ثبت شده است.
به جای موضع‌گیری کلی و مبهم که در چند روز اخیر برخی از رهبران ارشد طالبان در خصوص زنان و حق کار آنها به طور مثال برزبان آوده‌اند٬ ضروری است طالبان موضع خود را در رابطه با تأمین حقوق زنان روشنتر نمایند. اگرچه در روزهای اخیر برخی از چهره‌های طالبان روشنگری این موضوع را به زمان تشکیل دولت و نظام از سوی آنها موکول کرده‌اند.
به طئر خلاصه، اینکه آیا تفسیر و قرائت رادیکال و زن‌ستیزانه آنها از مفاهیم دینی تغییر کرده است؟ برای مشارکت اجتماعی و سیاسی دختران و زنان چه حد و حدودی قائل هستند؟ حجاب و پوشش اسلامی مد نظرشان چگونه بوده و تا چه اندازه الزامی است؟ چه حد و مرزی برای تحصیل و اشتغال زنان تعریف می‌کنند؟ درباره خشونت خانگی نسبت به زنان و تجاوز چگونه فکر می‌کنند؟ و آیا به تساوی و برابری حقوق زن و مرد باور داشته و آن را تمکین می‌کنند؟ نمونه سؤالاتی است که در فضای بیم و تردید از موضع گیری طالبان درباره حقوق زنان باید در نظر داشت و به شکل جدی و در پی پاسخ و تغییر آن بود.
بیشتر بخوانید:
- اقلیت‌های جنسی در افغانستان: 'مرا در‌جا می‌کشند'
- کاپیتان تیم هندبال 'صلح آوران' در شمال افغانستان کشته شد؛ 'قاتل به منطقه طالبان فرار کرد'
- 'طالبان در سرپل مانع ادامه آموزش دختران پس از دوره ابتدایی می‌شوند'
- افزایش قتل زنان در افغانستان؛ در یک سال گذشته ۱۳۶ زن به قتل رسیدند
- جنگ افغانستان؛ توقف فعالیت برخی از بازرگانان زن و نگاهی به ۲۰سال پیشرفت و عقبگرد زنان
- شهردار جوان افغان که در اتومبیل مخفی شد و از دست طالبان گریخت
- طالبان مسئولیت حمله به پدر ظریفه غفاری را برعهده گرفت؛ غنی: 'جنایت نابخشودنی' است
- مدافع حقوق زنان افغان در قندهار کشته شد
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: اوضاع افغانستان؛ نگرانی‌ها از طالبان در تأمین حقوق زنان
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
