گمنامی دسترنج کشاورزان قزوینی در بازار‌های جهانی

به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، کشاورزی تا چند دهه گذشته به عنوان تامین مایحتاج داخلی و راهی برای امنیت غذایی کشور‌ها محسوب می‌شد، اما امروزه این نگاه فراتر رفته وبه واسطه صادرات محصولات کشاورزی، به یکی از منابع ارزآور برای کشور‌ها تبدیل شده است؛ حتی در بسیاری از کشور‌ها به عنوان تنها منبع تامین ارز محسوب می‌شود و توانسته با شناسایی تمام ظرفیت‌های کشاورزی و دامی منافع کشور‌های وابسته به نفت را متحول سازد.

چهارگوشه ایران به واسطه برخورداری از اقلیم منحصر به فرد دارای محصولاتی است که می‌تواند سهم قابل توجهی را در بازار‌های جهانی به خود اختصاص دهد؛ از خرمای جنوب گرفته تا پسته کویر، برنج، چای و مرکبات شمال، زعفران شرق، گردو غرب و یاقوت سبز زیتون و انگور قرمز قزوین در مرکز تنها بخشی از محصولاتی هستند که توانسته‌اند کرسی‌های قابل قبولی را حداقل در منطقه خاورمیانه به دست آورند.

اما نکته قابل تامل و تاسف بار در این بین عرضه این محصولات به صورت فله و بی‌نام است؛ خلائی که باعث می‌شود دست رنج کشاورز ایرانی در گم نامی عرضه شود و نام و نشانی از ایران نباشد.

این خلا که به زنجیره ضعف مدیریت ختم می‌شود، سبب شده تا تولید کننده ضعف صادرات داشته باشد و صادرات نیز با ضعف نظارت روبرو شود که در نهایت این روند به ضعف مدیریت ختم می‌شود؛ ناگفته نماند قوانین دست و پاگیر و بروکراسی (کاغذ بازی) پیچیده در ایران از دیگر عواملی است که بر وخامت این اوضاع می‌افزاید.

قوانینی که به جای ریل‌گذاری برای رسیدن به قله هدف، قدم به قدم پیش پای تولیدکننده سنگ می‌اندازد و باعث می‌شود تولیدکننده عطای عرضه محصول با برند ایرانی را به لقایش ببخشد؛ یا اینکه آنقدر صبوری کرده و کفش آهنین به پا کند تا بالاخره موفق شود در این مسیر از هفت خان دستگاه‌های متولی عبور کند.

مسیر پر پیچ و خمی که از گرفتن کارت بازرگانی آغاز شده و در ادامه به سازمان ثبت شرکت‌ها، استاندارد و بهداشت و ... ختم می‌شود؛ سازمان‌هایی دخیل که هیچ کدام مسوولیت این اهمال را نمی‌پذیرند و به جای تسهیل، روند کار را طولانی‌تر می‌کنند تا جایی که کشاورز در نهایت به جای عرضه محصول در اوزان و بسته بندی شکیل، به صادرات فله‌ای بسنده کند.

قزوین نیز به واسطه داشتن آب و هوای منحصر و زمین‌های مستعد جز ۱۰ استان برتر در تولید محصولات کشاورزی شناخته می‌شود؛ محصولاتی همچون انگور تاکستان، زیتون طارم سفلی، زغال اخته الموت و پسته بویین زهرا که از لحاظ کمی و کیفی استان را در تولید این محصولات صدرنشین کرده است و می‎ تواند علاوه بر استفاده داخلی، منبع مهمی برای ارزآوری در بازار‌های جهانی به کار آید.

هرکدام از این محصولات قابلیت این را دارد که با تبدیل و فراوری به عنوان چندین محصول مختلف در بسته بندی‌های مناسب در بازار عرضه شوند، اما متاسفانه همچون دیگر محصولات کشاورزی به سرنوشت فله فروشی دچار شده‌اند و امکانی که می‌توانست مزایایی همچون اشتغالزایی، بالارفتن ارزش افزوده و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی را به دنبال داشته باشد، مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته است.

ثبت نشان در هزارتوی بروکراسی؛ سالن بسته بندی منتظر تاییدیه سازمان‌ها!

تقی جهانی، تولید کننده نمونه زیتون کشور در طارم سفلی قزوین که سال‌های متمادی موفق به کسب عناوین برتر در حوزه تولید و صادرات این محصول شده است، با گلایه از روند کند ثبت نشان محصول خود می‌گوید: نزدیک به یک سال است که نشان وی برای تایید و چاپ در صف سازمان ثبت شرکت‌ها قرار گرفته و در پیگیری‌های مکرر با پاسخ ندادن درست از سوی کارکنان رو به رو شده است.

جهانی، که حدود ۵۰ هکتار زمین زیر کشت دارد سالانه نزدیک به ۴۰ تن زیتون تولید می‌کندو عمده آن به صورت روغن زیتون فرآوری در داخل کشور به فروش می‌رسد؛ این تولید کننده معتقد است در صورت ثبت نشان و تاییدیه سازمان‌های مربوطه، بسته‌بندی این محصول با نام ایرانی به بهترین شکل ممکن به خارج از کشور صادر خواهد شد.

به گفته وی سالن بسته‌بندی الان چند سال است که تکمیل شده و پس از دریافت کارت بازرگانی در مرحله ثبت و چاپ نشان متوقف شده است، درحالی که برای ادامه کار باید تاییدیه بهداشت و استاندارد داشته باشد و تحقق این مهم نیز نیازمند به پا کردن کفش آهنین است.

فروش و صادرات کشمش تاکستان در بسته‌بندی شرکت‌های خارجی!

مرتضی نوری، تولید کننده برتر انگور و کشمش استان قزوین نیز در منطقه دیگر از استان مشغول به فعالیت می‌باشد و ادعا می‌کند به دلیل عدم همکاری در راه‌اندازی سالن بسته بندی مجبور است صادراتش را توسط شرکت‌های خارجی و با نشان آن‌ها عرضه کند.

وی که محصولاتش را در بسته‌های پنج و ۱۰ کیلویی در کارتن به یک شرکت روسی تحویل می‌دهد، گفت: شرکت روسی با نشان خود بدون نام و نشانی از کشمش تاکستان قزوین و حتی ایران در بسته بندی‌های مختلف جهت محصول را برای مصارف خانگی عرضه می‌کند.

این تولیدکننده هم که گویا نزدیک به ۳ سال است که اقدام به راه‌اندازی فاز بسته بندی این محصول در وزن‌های مختلف کرده و از بروکراسی و سخت گیری‌های سازمان‌ها گله دارد.

به گفته وی برای هر میزان تغییر در وزن بسته بندی باید از استاندارد مجوز بگیرد و اگر مجوزش برای بسته‌بندی ۱۰ کیلویی باشد، نمی‌تواند در وزن کمتر محصول را ارائه کند.

امثال افرادی مثل نوری و جهانی در کشور و استان کم نیستند، کشاورزانی که محصولاتشان همچون برگ برنده‌ای است برای ارزآوری در وانفسای اقتصادی امروز ایران، می‌تواند همچون موتور متحرکی در برون زا شدن اقتصاد نقش آفرینی کند، اما گرفتار سخت گیری‌های سهل انگارانه شده است.

هر چند که به گفته سید ابوطالب مهدویان مدیر بازرگانی جهاد کشاورزی استان قزوین، درهشت ماهه سال ۱۳۹۹، نزدیک به ۳۴ هزار تن محصول کشاورزی به ارزش هفت هزار میلیارد ریال به ۳۰ کشور در جهان صادر شده است، که عمده آن‌ها شامل عسل، خرما خشک، کشمش، میوه خشک، زرشک، آلو و زیتون و فراورده آن است.

رتبه اول تولید را داریم، اما در هیچ کجا خبری از کشمش و انگور قزوین نیست!

مدیر صنایع غذایی و تبدیلی سازمان جهادکشاورزی استان قزوین نیز در این زمینه می‌گوید: فرآیند صادرات یک زنجیره است که سازمان‌ها و چندین بخش خصوصی در آن دخیل هستند، این زنجیره از مدیریت منابع آب و خاک و باغداری آغاز شده و پس از سیر مسیر برداشت، سُرت، بسته بندی، بهداشت، حمل و نقل، بازاریابی به صادرات منتهی می‌‍شود که متاسفانه حتی پس از این فرآیند‌ها هم غالبا محصول با نشان دیگر باید عرضه شود.

آبرادات مصلایی با بیان اینکه در بحث برندسازی عملکرد قابل قبولی نداریم اظهار داشت: تمام تلاش ما در سازمان، تسهیل اموراتی همچون باغداری و بهره برداری و صدور مجوز واحد‌های بسته بندی است، اما در ادامه مسیر اگر در قسمتی شکاف باشد کار به نحو احسن اجرا نخواهد شد.

وی از ثبت نشان کشمش ملایر خبر می‌دهد و می‌گوید که علیرغم اینکه قزوین قطب انگور و کشمش است، حتی با تشکیل اتاق و میز کشمش متاسفانه این عنوان به نام استان دیگری ثبت شد و حتی کشمش تاکستان قزوین در روسیه با اسم ملایر شناخته شده است.

مدیر صنایع غذایی و تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین از آغاز به کار ۳۷ واحد سرت و بسته‌بندی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید که این واحد‌ها ظرفیت ۱۲۰ هزار تن بسته بندی و اشتغالزایی ۸۸۰ نفر را دارند و عمده فعالیت واحد‌ها سرت و بسته بندی حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها به صورت خشکبار و تازه است.

مشکلات صادرات محصولات کشاورزی در مجلس در دستور کار قرار دارد

نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی نیز از پیگیری و مطرح شدن بحث صادرات محصولات کشاورزی استان در مجلس خبر می‌دهد و می‌گوید: مشکلات کشمش که یکی از محصولات شاخص و صادراتی قزوین است، آن‌قدر در مجلس مطرح شده که دیگر تمام مسئولان کشور با مشکلات آن آشنا هستند و در چندین موارد ما موفق شدیم اقدمات خوبی برای رفع مشکلات برداشته و بودجه ملی برای آن تعریف کنیم.

رجب رحمانی ادامه داد: دو شهرستان ملایر و تاکستان کاندید مرکز تحقیقات کشمش جهت اصلاح و عرضه واریته ارقام هستند که علیرغم انتخاب تاکستان به این عنوان، همکاری‌های لازم از سوی همه دستگاه‌های ذیربط در استان به ادامه روند برندینگ کشمش این منطقه کافی نبوده و ملایر توانسته جایگاه بهتری در بازار‌های جهانی پیدا کند.

وی بر ورود بورس به محصولات کشاورزی تاکید کرد و گفت: در حال حاضر میز کشمش استان قزوین فعال است، اما نیاز دارد تا برنامه‌های راهبردی برای عرضه محصول با نام قزوین از سوی دستگاه‌های متولی وجود داشته باشد و این امری است که به اتاق بازرگانی، جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه‌های دخیل گوشزد می‌کنیم.

رحمانی ابراز امیدواری کرد به عنوان رئیس صادرات غیر نفتی کشور پیگیری‌هایی برای شناسایی حق و کسب جایگاه واقعی محصولات کشاورزی قزوین در بازار‌های پرسود جهانی خواهد بود.

سال‌ها است شعار جدایی از وابستگی اقتصادی کشور به نفت سر داده می‌شود، اما انتظار می‌رود حداقل مسوولان در سالی که به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها نام گذاری شده است، موانع را از سر راه عرضه و صادرات محصولات کشاورزی بردارند تا حداقل گامی برای تحقق شعار‌های چند ساله از سوی رهبر فرزانه انقلاب برداشته شود؛ آنچه از ماحصل این چند گفتگو بر می‌آید، دردی است که همه از آن آگاه هستند و درمانش هم مشخص است، اما هیچ طبیب دلسوزی پیدا نمی‌شود تا قدم پیش گذاشته و یکبار برای همیشه به این مشکلات کوچک مقیاس، اما اثرگذار پایان دهد.

منبع ایرنا

انتهای پیام/پ