محیط زیست چشم انتظار رییس جدید

سازمان محیط زیست این روزها در حالی منتظر معرفی سکان‌دار جدید است که حال محیط زیست خوب نیست؛ آتش انزلی آرام نگرفته و تنش‌های آبی در برخی مناطق شرایط شکننده‌ای را رقم زده است.

به گزارش ایسنا، معضلات زیست محیطی یکی از بزرگترین چالش‌ها در سطح جهان به‌حساب می‌آیند از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی تا سیل و آتش‌سوزی در جنگل‌ها. این وضعیت توجه مردم و دولت‌های جهان را بیش از ‌پیش به محیط زیست و اهمیت آن جلب کرده است. ایران هم از این بحران‌های اقلیمی و زیست محیطی مستثنی نیست و شرایط چندان امیدوارکننده نیست و کشور با چالش‌های متعددی از جمله خشکسالی، کمبود منابع آبی، فرونشست زمین، آلودگی هوا، گرد و غبار، تخریب زیستگاه‌ها، تغییر کاربری اراضی، آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع و ... دست و ‌پنجه نرم می‌کند.

چالش‌ها و بحران‌های جدی و متعدد محیط زیستب تاثیر مستقیمی بر تمام جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی کشور دارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به خشکسالی و تنش‌های آبی اشاره کرد که در ماه‌ها و سال‌های گذشته باعث وقوع حوادث و اعتراضاتی در برخی مناطق و شهرها شده بود.

در حال حاضر و به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور ۳۰۴ شهر در معرض تنش آبی ۱۰۱و از میان آنها  شهر در وضعیت قرمز تامین آب قرار دارند و براساس آنچه عیسی کلانتری نیز گفته بیش از ۸۰ درصد تالاب‌های کشور فاقد آب هستند یا در وضعیت بحرانی شدید به سر می برند و تالاب‌های جنوب کشور، دریاچه بختگان، جازموریان و گاوخونی قربانی ساخت سدها و توسعه بی رویه شده‌اند و لازم است فکری اساسی در زمینه مدیریت منابع آب کشور و دیده شدن حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌های تشنه  - که مرگ تدریجی آن‌ها در حال رقم خوردن است - شود.

پدیده فرسایش خاک و پیامدهای ناشی از آن نیز مانعی اساسی در برابر توسعه کشور محسوب می گردد،  متاسفانه میزان فرسایش خاک در ایران بالاتر از میانگین جهانی است، متخصصین میزان متوسط فرسایش ویژه کشور را از ۱۶ تا ۲۵ تن در هکتار در سال نیز اعلام کرده اند. این در حالیست که میانگین آمار جهانی ۶ تن است و در این میان آنچه موجب نگرانی بیشتر می شود این است که بدانیم برای تشکیل یک سانتیمتر خاک حداقل به ۷۰۰ سال زمان نیاز است.

فرو نشست زمین نیز زنگ خطر دیگری است که کارشناسان از آن «بمب ساعتی بیصدا» نام برده‌اند. به گفته رییس سازمان نقشه‌برداری کشور از ۳۱ استان کشور ۲۹ استان در خطر پدیده فرونشست زمین قرار دارند و لازم است مسوولان تصمیمات قاطع در این زمینه بگیرند، چرا که ایران در حال نشست است و اگر در بهره‌برداری از چاه‌ها، برداشت آب از سفره‌های زیر زمینی و مدیریت منابع آب تجدیدنظری صورت نگیرد و جلوی این روند گرفته نشود، شاهد تخریب بزرگ زیست محیطی خواهیم بود. 

حوادث آتش‌سوزی جنگل‌ها و تالاب‌ها و ...  نیز موضوع مهمی است که در سال‌های اخیر بیش از پیش شاهد آن بوده‌ایم که باید مورد توجه جدی رییس سازمان حفاظت محیط زیست قرار بگیرد. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و طبق آمار ۲۰سال اخیر سازمان جنگل‌ها، ۳۰ هزار فقره حریق در جنگل‌ها و مراتع کشور رخ داده که منجر به سوختن بیش از ۲۸۰ هزار هکتار از سطح جنگل‌ها و مراتع در آتش شده است به عبارت دیگر ایران سالانه ۱۴ هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع خود را تنها در آتش‌سوزی‌ها از دست داده است و آنچه موجب نگرانی عمیق می شود، این است که بیش از ۹۰ درصد این آتش‌سوزی‌ها توسط عامل انسانی رخ داده است.

علاوه بر آب و خاک و آتش، آلودگی هوا نیز همچنان یک بحران جدی و نفس‌گیر است که به‌طور مستقیم بر سلامت مردم، آن هم در این شرایط کرونایی اثر می‌گذارد. به گفته متخصصان آلودگی هوا عامل مرگ زودرس سالانه بیش از ۴۱ هزار  نفر در کشور است.

البته اگر در گذشته تنها منابع آلاینده موتوری و ذرات معلق باعث آلودگی می‌شد، اما امروزه ریزگردها هم اضافه شده است .

آلودگی هوا محدود به فصل خاصی نیست اما بیش از هر زمانی در فصول سرد سال یعنی ‌پاییز و زمستان شدت می‌گیرد و مشکلاتی را برای هموطنان ایجاد می‌کنند. اکنون فرصت زیادی تا آغاز روزهای ابتدایی ‌پاییز و وقوع ‌پدیده وارونگی دما و در نهایت آلوده شدن هوای کلانشهرهای کشور باقی نمانده و لازم است هرچه سریع‌تر تکلیف سازمان حفاظت محیط زیست مشخص شود تا این سازمان برای روزهای آلوده ‌پیش‌رو تمهیداتی ‌بیندیشد.

علاوه بر چالش‌های فوق،  محیط زیست ایران از کمبود نیروی انسانی، ضعف و سوءمدیریت، خلاهای قانونی و کمبود بودجه و ... در رنج است و حل آنها نیازمند عزم و همکاری ملی است. حفظ محیط زیست به عنوان امانت الهی، یک مسئله کلیدی و جامع است و باید با تکیه بر دانش جامعه دانشگاهی، فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردمی و انتصاب مدیران متخصص و شجاع ، تلاش کرد تا علاوه بر حل بحران‌ها و چالش‌های موجود، از محیط زیست در برابر زیاده‌خواهان و سودجویان حفاظت و با متخلفان برخورد کرد و انتظار می‌رود دولت سیزدهم در زمینه معرفی معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با سرعت بیشتری اقدام کند تا رییس جدید سازمان بتواند در اسرع وقت امور را در دست بگیرد و برنامه‌های بلند و کوتاه‌ مدت را برای مقابله با چالش‌های ‌پیش‌رو به‌ویژه خشکسالی تنظیم و ارائه و به سایر معضلات اساسی در حوزه محیط زیست رسیدگی کند.

انتهای ‌پیام