درگذشت حسن فیروزآبادی؛ همراه رهبر که بعداً مغضوب شد

حسن فیروزآبادی، سرلشکر سپاهی، مشاورعالی نظامی علی خامنه‌ای و رئیس پیشین ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، در ۷۰ سالگی براثر بیماری درگذشت. گرچه از قبل و به ویژه از سال ۱۳۹۵ که بعد از ۲۷ سال از سمت ریاست ستاد کل نیروهای مسلح کنار رفت، شایعات و بحث‌هایی در مورد بیماری او مطرح بود، ولی سایت تسنیم، نزدیک به سپاه نوشته است که او به دلیل ابتلا به کرونا درگذشته است.

فیروزآبادی زاده مشهد بود و از همراهان و دوستان علی خامنه‌ای در سال‌های پیش از انقلاب. او تحصیلات نظامی نداشت و گفته می‌شد که در رشته دامپزشکی یا پزشکی تحصیل کرده است.  در مدت ۸ ساله جنگ ایران و عراق جانشینی نخست‌وزیر را در قرارگاه خاتم‌الانبیاء، ستاد امداد و درمان جنگ، امور پناهگاه‌ها، پدافند شیمیایی و کمیته ساخت موشک زمین به زمین برعهده داشت. پس از پایان جنگ خامنه‌ای وی را به ریاست ستاد فرماندهی کل قوا و بعدتر ستاد کل نیروهای مسلح منتصب کرد و سال ‍۱۳۷۴به او درجه سرلشکری داد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

 او تنها فرمانده ارشد نظامی بود که ۲۷سال در دوران خامنه‌ای در راس ستاد کل نیروهای مسلح باقی ماند.

به خصوص مخالفت‌های او با هاشمی رفسنجانی و دولت اصلاحات محمد خاتمی و حمایت تمام‌ قد او از انتخاب احمدی‌نژاد و حمایت از دولت او در سال‌های نخست‌، از شاخصه‌های رویکرد سیاسی فیروزآبادی بود.

او دولت هاشمی رفسنجانی را "در خط آمریکا و در تقابل با امام و خط امام" می‌دید و درباره دلیل انتخاب‌ شدن احمدی‌نژاد گفته بود: «ملت از دست دوم خرداد عاصی شده بودند. فتنه‌ها را هم دیده بودند، عاشقانه به احمدی نژاد رای داده بودند و آقای هاشمی را هم حذف کرده بودند. حقیقت را باید گفت.»

او تاکید داشت که اندیشه‌ها و آثار احمدی‌نژاد باید "به صورتی مدون جمع‌آوری شود تا به غنای علمی کشور افزوده شود."

فیروزآبادی سال ۱۳۸۸ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دهم، در مواضعی جانبدارانه به نفع احمدی‌‌نژاد سخنانی گفت که واکنش تند مهدی کروبی، نامزد این انتخابات را برانگیخت. فیروزآبادی در این سخنرانی گفته بود: «بعضی‌ها معتقدند این فاصله‌ای که گروه‌هایی از سیاستمداران بین دولت و مردم انداختند، موفق بوده و توانسته‌‌اند نظر مردم را جلب کنند، بنابراین در این انتخابات ریاست جمهوری، می توانند یک کاندیدای ریاست جمهوری جدید معرفی کنند و مساله احمدی نژاد را تمام کنند، ولی این اتفاق نمی‌افتد و اشتباه می‌کنند.»

کروبی در این رابطه فیروزآبادی را متهم کرد که "ریاست ستاد نظامیان دخالت‌کننده در انتخابات" را به عهده گرفته است. او از جمله نوشت: «شما به گونه‌ای سخن گفته‌ايد که قرار است انتصابی صورت گيرد و مردم فهيم ايران، نقشی در تعيين رئيس‌جمهور ندارند و يا آنکه اکثريت مردم قادر به تشخيص واقعيت‌ها نيستند و ارائه رهنمودهای حضرتعالی برای تشخيص «رئيس‌جمهور مناسب» ضروری است، اما حال که خود را متخصص تشخيص تناسب‌ها میدانيد اجازه دهيد از باب هم‌فکری، نمونه‌های ديگری از عدم تناسب‌ها را نيز به شما يادآوری کنم... آیا ظواهر و بعضی سخنان حضرتعالی مطابق استانداردهای ضروری برای احراز یکی از عالی‌ترین جایگاه‌های نظامی کشور - از جمله بی‌طرفی در مسائل سیاسی و چابکی و تحرک - می‌باشد؟»

زمانی که از چشم رهبر افتاد

در اواخر دولت احمدی‌نژاد با فاصله‌ای که میان رئیس دولت دهم و خامنه‌ای افتاد، فیروزآبادی نیز به راه دوری از احمدی‌نژاد رفت و خود را سرزنش کرد که باطن او را نشناخته است: «مهندس موسوی از باطن احمدی‌نژاد خبر داشت، ولی ما از باطن او خبر نداشتیم. » این حرف‌های فیروزآبادی با واکنش حامیان احمدی‌نژاد روبرو شد. کانال دولت بهار وابسته به احمدی‌نژاد خطاب به فیروزآبادی نوشت: «اما ما همیشه از باطن تو خبر داشتیم!»

فیروزآبادی بعدتر از حامیان دولت حسن روحانی و مذاکرات برجام شد و در سال ۱۳۹۴ موفقیت اصولی مذاکرات برجام در لوزان را در پیامی به عنوان "موفقیت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای" به علی خامنه‌ای تبریک گفت. اقدامی که واکنش تندرو‌ها و اصولگرایان را درپی داشت. خود خامنه‌ای هم با این پیام برخوردی غیض‌آلود داشت: «اینکه حالا به بنده و دیگران تبریک می‌گویند، بی‌معنی است، آنچه تا کنون انجام‌ شده نه اصل توافق و نه محتوای آن را تضمین می‌کند، نه حتی (تضمین می‌کند) که مذاکرات تا به آخر برسد."

گرچه کناررفتن حسن فیروزآبادی در تیرماه ۱۳۹۵با حکم خامنه‌ای و بعد از ۲۷ سال ریاست بر ستاد مشترک نیروهای مسلح به بیماری او نسبت داده شد، ولی همان زمان هم برخی منابع خبری داخلی مواضع او درباره برجام و حمایت از دولت حسن روحانی را با این برکناری بی‌ارتباط ندانستند.

آخرین باری که نام حسن فیروزآبادی دوباره در رسانه‌ها به صورت گسترده مطرح شد، خرداد ۱۳۹۷ بود که در پی انتقاد شماری از چهره‌های نزدیک به آیت‌الله خامنه‌ای از سکونت او در ویلایی ۱۰ هزار متری در لواسان، اعلام شد که رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح این ویلا را تخلیه و به ستاد فرمان اجرایی امام تحویل داده است.

فیروزآبادی در واکنش به ماجرای "افشاگری" درباره ویلای ده هزار متری، نوشت که این ویلا "ساختمانی مخروبه با حدود چهار اتاق معمولی و بدون هرگونه امکانات" بود که به دستور آیت‌الله خامنه‌ای، از ۲۲ سال پیش به عنوان "دفتر فوق‌ سری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح" استفاده می‌شد.

شماری از تحلیل‌گران جنجال بر سر این ویلا و سوق فیروزآبادی به تخلیه آن را نشانه دیگری از جنگ قدرت و ادامه ناخشنودی اطرافیان خامنه‌ای از نزدیکی فیروزآبادی با دولت روحانی توصیف کردند.