آغاز قیام؛کسی پاسخ مثبتی به درخواست پسر شیر پنجشیر نداده است

مهسا مژدهی: پنجشیر تبدیل به نقطه ای روشن در تاریکی این روزهای افغانستان شده است. نیروهای مقاومت به رهبری احمد مسعود پسر سی و یک ساله احمد شاه مسعود، در این منطقه کوهستانی جمع شده اند تا دست طالبان را از افغانستان کوتاه کنند. اما گروه طالبان که تمام کشور را حالا در تصرف خود دارد، این مقاومت را تاب نمی آورد.

دره پنجشیر در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی کابل قرار دارد. جبهه مقاومت پنجشیر می‌گوید نیروهای طالبان از مسیر خاواک و گلبهار و از سمت استان پروان در جنوب حمله کرده‌اند. گروه طالبان می گویند برتری را در جنگ دارند و پجشیری ها از امار بالای کشته شدگان در بین جنگ جویان طالب خبر میدهند. با این حال در پنجشیر اینترنت قطع شده است. هفته گذشته به نظر می رسید که دو طرف برای رسیدن به یک توافق در افغانستان اماده اند. طالبان امکان گفتگو را رد می کرد و عجله ای برای رسیدن به دره پنجشیر نداشت و احمد مسعود در گفتگویی با یک رسانه عربی گفته بود آماده گفت‌وگو با طالبان است و حاضر است برای ثبات و صلح در افغانستان از خون پدرش بگذرد. با این حال این وضعیت به یک صلح نیانجامید. مسعود در آخرین مصاحبه ای که از او منتشر شده می گویدکه با کمبود منابع و اسلحه روبرو است:«من در کشورم و در سنگرم در دره پنجشیر هستم. دو گروه از نظر نظامی با ما همکاری می‌کنند. نخست، کارمندان حکومتی و کارکنان نیروهای مسلح که خود را به دره پنجشیر رسانده‌اند. دوم، شبه نظامیان و گروه‌های مقاومت که یا از قبل در این محل بوده‌اند و یا به تازگی به ما پیوسته‌اند.»

بعد از تصرف کابل و حضور طالبان در قدرت، هزاران پیکارجوی محلی و باقی‌مانده نیروهای ارتش سابق افغانستان در ناحیه پنجشیر جمع شدند تا کم کاری ارتش را در مقابله با این گروه جبران کنند.

این نیروها کنترل این ناحیه کوهستانی را به دست گرفته و اعلام کردند که در صورت مخالفت طالبان با تشکیل یک حکومت فراگیر با این گروه خواهند جنگید. در آستانه اعلام خبر تشکیل حکومت جدید از سوی طالبان به نظر می‌رسد مذاکرات بین دو طرف به نتیجه نرسیده و هر یک از طرفین دیگری را به شکست مذاکرات متهم می‌کنند. دیشب زمزمه هایی از گفتگو میان هیاتی از طالبان و هیاتی از پنجشیر به گوش میرسید. اما بالافاصله حملات به این دره افزایش بیشتری یافت.

از سوی دیگر در حالی که جنگ هر لحظه حساستر می شود رئیس جمهوری تاجیکستان به احمد شاه مسعود، قهرمان ملی و برهان‌الدین ربانی، رئیس جمهوری پیشین افغانستان نشان «اسماعیل سامانی درجه ۱» اعطا کرد.

روز پنجشنبه ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفت این گروه وارد پنجشیر شده و کنترل بخشی از این منطقه را به دست گرفته‌اند. او افزود: «پس از شکست مذاکرات با گروه مسلح محلی ما عملیات را آغاز کردیم و تلفات سنگینی به آنها وارد شده است.»  طالبان می‌گوید دره پنجشیر از همه طرف در محاصره است و پیروزی مخالفان غیرممکن خواهد بود. در مقابل مخالفان می‌گویند به هیچ وجه تسلیم نخواهند شد. اما نگرانی ها بابت قطع اینترنت و ارتباطات و همچنین کمبود مواد غذایی و سلاح به شدت وجود دارد.

با وجود ادعاهای گروه طالبان یک سخنگوی «جبهه مقاومت ملی افغانستان»، گروه مستقر در پنجشیر، اعلام کرده که آنها تمامی ورودی‌ها و راه‌های این منطقه را در کنترل دارند و تهاجم طالبان برای تصرف ناحیه شوتول در ورودی دره پنجشیر را دفع کرده‌اند.دشمن چندین بار از سمت شهر جبل سراج واقع در ولسوالی پروان به سوی شوتول، یکی از ورودی‌های دره پنجشیر حمله کرد ولی در تمامی موارد حملات آنها شکست خورد.

احمد مسعود از کشورهای دیگر درخواست کمک برای مبارزه با طالبان کرده است اما به نظر می رسد که بسیاری از آنها به دنبال مداخله در این ماجرا نیستند و هنوز کسی پاسخ مثبتی به درخواست پسر شیر پنجشیر نداده است.پنجشیر نه در زمان حکومت خلق و حضور نیروهای نظامی شوروی در افغانستان در دهه ۱۹۸۰ و نه در دوران حکومت ۵ ساله طالبان در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، به دست دشمنان نیروهای محلی تحت امر احمد شاه مسعود نیفتاد. بخشی از این اتفاق به دلیل جغرافیا خاص این منطقه و دیگری رشادت های احمدشاه مسعود و گروهش بوده است. با این حال طالبان حالا با باقی مانده سلاح هایی که امریکایی ها پشت سر خود رها کرده اند از دهه نود قدرتمند تر است و به دنبال کسب جایگاه بین المللی برای خود می گردد. این امر بسیاری را نگران مقاومت در پنجشیر و عاقبت آن کرده است.

علی میثم نظری سخنگوی جبهه مقاومت روز جمعه به رسانه ها گفته که در درگیری های چند شب گذشته ۳۰۰ تن از افراد گروه طالبان کشته و بیش از ۲۰۰ تن دیگر زخمی و همچنین دها نفر از آنها هم دستگیر شده اند. فهیم دشتی دیگر سخنگوی این گروه هم که به تازگی حساب توییتری باز کرده در آن نوشته است که ازشب گذشته دویست و شصت و هشت طالب در نقاط مختلف پنجشیر کشته شده اند.

اما در مقابل، سخنگویان گروه طالبان هم مدعی شده اند که از مسیرهای استانهای نورستان، بغلان، پروان و بدخشان به طرف چهار شهرستان در پنجشیر پیشروی داشته اند و تلفاتی هم به افراد جبهه مقاومت وارد کرده اند.ادامه مقاومت در پنجشیر به توان نظامی آنهایی بستگی دارد که با رهبری احمد مسعود دور یک دیگر جمع شده اند تا طالبان را از این منطقه بیرون برانند. این گروه که به نظر می رسد حاضر به تشکیل دولت فراگیر نیست حالا از سوی پنجشیری ها به شدت مورد تهاجم قرار گرفته است و جنگ جدی میان دو طرف جریان دارد.

این مطالب را هم بخوانید:

تکرار سیاه‌چاله‌ دهه‌هفتاد؛ایران باید تهدید را به‌ فرصت تبدیل کند
خطر در کمین ایران،چین و روسیه؛طالبان با داعش خراسان در ارتباط است
حمام خون در کابل؛افغانستان استخوانی در گلوی بایدن

 312 310