ساحره سینما

بی‌بغض‌ترین آدم سینما

کاظم ملایی نویسنده و کارگردان فیلم «گورکن»

همیشه دوست داشتم داستانی در ستایش مادر بنویسم. مادر بودن موقعیت عجیب و پیچیده‌ای‌ است و درک ابعاد مختلفش، اصلا کار آسانی نیست. «گورکن» را نوشتم، قهرمان قصه یک مادر است و یکی از بزرگ‌ترین شانس‌های من برای ساخت آن، حضور ویشکا آسایش در قامت قهرمانش بود. نه این‌که ویشکا انتخاب متفاوت و انتحاری این نقش بود، نه، به این دلیل ‌که او در درجه‌ اول یک مادر بود، موقعیتی که خیلی از همکاران او در این رده‌ سنی تجربه‌اش نکرده بودند. ویشکا مثل یک کودک زلال و بازیگوش است و در عین حال درست مثل یک مادر، عمیق و سرشار از لحظات مادرانه. در اولین مواجهه جوری برخورد می‌کند که انگار سال‌هاست تو را می‌شناسد. بی‌بغض‌ترین آدمی‌ است که در سینما می‌شناسم و از روحیه و منش او سخت به وجد می‌آیم. به‌شدت منظم و همراه است به‌طوری که با او به‌راحتی می‌توانید سال‌ها فیلم و سریال بسازید، بدون این‌که ذره‌ای از اشتیاق روز اولش/ اول‌تان کاسته شود. وسیع و مهربان است و چنان بینش عجیبی دارد که او را هیچ‌وقت گرفته و دمغ نخواهید دید. ویشکا در نقش «قطام»، یکی از شخصیت‌های جذاب کودکی ما دهه‌ شصتی‌هاست. فقط یک بازیگر هوشمند می‌تواند شخصیت خاص «خانوم دارابی» را با آن ظرایفش خلق کند و امروز چه مفتخرم که از «سوده شریف‌زادگان» هم به‌عنوان یکی از نقاط عطف کارنامه کاری او اسم می‌برند. اعتراف می‌کنم روزی که برای کار با او تماس گرفتیم نگران بودم، نه، به ظرفیت و توانایی او شکی نداشتم، نگران تناسب نقش بودم، مضطرب بودم که نکند این مادر برای مخاطب همدلی‌برانگیز جلوه نکند و امروز چقدر بابت این تصمیم خوشحالم. گورکن می‌خواهد لحن و مزه‌ خودش را داشته باشد، دوست دارد بندبازی کند و تلاش کند که عوام و خواص را دور هم جمع کند. برای همین خیلی صفر و صدی است، عده‌ای آن را پسندیده و گروهی هم با آن ارتباط نگرفته و لوس و بی‌معنی و بی‌سر و ته صدایش می‌کنند. ولی این نکته برایم بسیار جالب و ارزشمند است که اکثر موافقان و مخالفان فیلم اعتراف می‌کنند که ویشکایش درجه یک و بی‌نظیر است و صادقانه تلاش او را تحسین و تمجید می‌کنند.

ویشکا «سوده» را خیلی دوست داشت و تمام قدرت و دقت خود را به کار گرفت تا آن زن را به درست‌ترین شکل ممکن خلق کند. در طول فیلمبرداری از او چیزهای زیادی یاد گرفتم و امروز حقیقتا از همکاری و دوستی با او به خود می‌بالم. ویشکا گروتسک دارد، جسور و دیوانه است، یکه و یگانه است و ختم‌کلام بکر است. یقین دارم که همچنان دست به انتخاب‌های متفاوت زده و به‌خاطر توانایی‌اش، انتخاب متفاوت کارگردان‌های زیادی هم می‌شود.یک انسان، یک بازیگر، یک ورزشکار، یک دوست و یک مادر فوق‌العاده است و آرزو می‌کنم که باز هم شانس همکاری دوباره با او را داشته باشم.