اوضاع مبهم پنجشیر؛ پیام مسعود، ادعای فرار او به تاجیکستان

سخنگوی طالبان دوشنبه ۱۵ شهریور (۶ سپتامبر) در یک نشست خبری در کابل بار دیگر از تصرف کامل ولایت پنجشیر سخن گفت و افزود، جنگ در افغانستان به پایان رسیده و امیدوار است کشور از این پس به ثبات برسد.

ذبیح‌الله مجاهد گفت، طالبان تمایل داشتند مسئله پنجشیر از طریق گفت‌وگو حل شود اما مذاکرات بی‌نتیجه ماند. این ادعا در حالی مطرح شده که جبهه مقاومت ملی افغانستان روز گذشته در بیانیه‌ای خود را نسبت به "حل صلح‌آمیز اختلافات با طالبان" متعهد اعلام کرد.

در پی سقوط کابل و تصرف آن توسط نیروهای طالبان در ۲۴ مرداد (۱۵ اوت) نیروهای تحت فرماندهی احمد مسعود در ولایت پنجشیر و شماری از نیروهای ارتش سابق افغانستان در این منطقه جبهه مقاومت ملی را تشکیل دادند.

برخی از مقام‌های ارشد دولت سرنگون‌شده اشرف غنی، از جمله امرالله صالح، معاون اول او به جبهه مقاومت ملی پیوسته‌اند و ظاهرا در پنجشیر به سر می‌برند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، طالبان همچین مدعی شده‌اند که احمد مسعود و امرالله صالح از پنجشیر فرار کرده و به کشور همسایه تاجیکستان رفته‌اند.

دعوت احمد مسعود به قیام عمومی

مسعود در یک پیام صوتی که روز دوشنبه منتشر شد از حضور نیروهای جبهه مقاومت در پنجشیر خبر داد و از همه مردم افغانستان خواست هر کجا که هستند به قیام عمومی علیه طالبان برخیزند.

احمد مسعود با اشاره به حمله گسترده نیروهای طالبان به پنجشیر گفت،‌ این حمله به وضوح نشان داد که  "نیروهای بیگانه همسو و در کنار طالب‌ها از دیرباز مقابل ملت افغانستان قرار داشتند و هنوز حضور دارند".

دخالت نظامیان پاکستان

در روزهای گذشته گزارش‌های زیادی منتشر شده که از دخالت مستقیم نظامیان پاکستان در حمله به پنجشیر، به خصوص با استفاده از هلیکوپتر و هواپیماهای بدون سرنشین مسلح حکایت می‌کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در یکی از حساب‌های کاربری به نام احمد مسعود در شبکه توئیتر تصویری از یک هلیکوپتر ارتش پاکستان منتشر شده که ظاهرا بر اثر اصابت گلوله در دره پنجشیر زمینگیر شده است.

کشته شدن سخنگوی جبهه مقاومت

فهیم دشتی، سخنگوی جبهه مقاومت که خبر کشته شدنش شامگاه یک‌شنبه تائید شد چند ساعت پیشتر در یک پیام توئیتری از باز پس گرفتن برخی مناطق از طالبان و تسلیم یا اسیر شدن هزار نفر از نیروهای اسلامگرایان خبر داده بود که به گفته او، در میانشان افراد خارجی، به خصوص پاکستانی هم حضور دارند.

مطابق برخی گزارش‌های تائید نشده، خودروی حامل فهیم دشتی از طریق ره‌گیری تلفن همراه او توسط سازمان اطلاعات ارتش پاکستان شناسایی و منهدم شده است.

صالح: با لشکر جهل پاکستانی می‌جنگم

درباره وضعیت معاون اول اشرف غنی نیز خبرهای ضد و نقیضی منتشر شده است. در پیامی منتسب به خالد امیری از فرمانده‌هان جبهه مقاومت گفته می‌شود، امرالله صالح برای برخی هماهنگی‌ها و جذب کمک‌های بین‌المللی به طور موقت به تاجیکستان رفته اما به پنجشیر باز می‌گردد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در همین حال صالح در صفحه اینستاگرام خود خروجش از پنجشیر را رد کرد و نوشت: «من اینجا هستم با خاک و با وطنم و بخاطر دفاع از کرامت این خاک تا آخرین قطره‌ خون با لشکر جهل پاکستانی مقاومت خواهم کرد.»

سخنگوی طالبان در نشست خبری روز دوشنبه گفته است با تصرف پنجشیر و تسلط این گروه بر سراسر افغانستان به زودی یک "حکومت اسلامی پاسخگو" تشکیل می‌شود.

دعوت از ایران و چند کشور برای معرفی دولت جدید

ملا عبدالغنی برادر، از بنیانگذاران و رهبران طالبان که از او به عنوان رئیس دولت آینده اسلامگرایان افراطی نام برده می‌شود وعده تشکیل یک دولت فراگیر با مشارکت گروه‌های سیاسی و طایفه‌های مختلف را داده است.

بنابر گزارش‌ها، طالبان از جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، چین، روسیه، پاکستان و قطر دعوت کرده برای مراسم معرفی دولت جدید نمایندگانی به کابل اعزام کنند.

هنوز تاریخ دقیقی برای تشکیل دولت آینده طالبان اعلام نشده است. اسلامگرایان افراطی حاکم بر کابل قرار بود دولت خود را جمعه گذشته تشکیل بدهند که ظاهرا به دلیل ادامه درگیری‌ها در پنجشیر و برخی اختلاف‌های داخلی به تعویق افتاد.

احمد مسعود در پیام صوتی خود از جامعه جهانی انتقاد کرد که این فرصت را برای طالبان فراهم کردند که ادعا کنند نسبت به گذشته تغییر کرده‌اند. او تاکید کرد، طالبان به هیچ عنوان تغییر نکرده بلکه "ظالم‌تر، افراطی‌تر و متعصب‌تر از دیروز" امروز وارد صحنه شده است.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  هبت‌الله آخوند‌زاده

  این عکس تنها عکس موجود از رهبر طالبان است. آخوندزاده از قوم نورزی و پشتون است. او متولد سال ۱۹۶۰ در منطقه پنجوایی قندهار است. آخوندزاده جانشین اختر محمد منصور، رهبر قبلی گروه طالبان است که در سال ۱۳۹۵ در حمله هوایی آمریکا در خاک پاکستان کشته شد. او سابقه نظامی ندارد اما مسئول دادگاه‌های نظامی طالبان بوده و گفته می‌شود بیشتر فتواهای طالبان را او صادر می‌کند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  ملا عبدالغنی برادر آخوند

  برادر در سال ۱۹۶۸ در ولسوالی دهراوود ولایت ارزگان در جنوب افغانستان متولد شد. او که یکی از چهار بنیانگذار طالبان در سال ۱۹۹۴ است به طایفه درانی، از طوایف پشتون تعلق دارد. برادر در زمان حمله آمریکا به افغانستان معاون وزیر دفاع حکومت طالبان بود. او در سال ۲۰۱۰ در پاکستان دستگیر شد و در سال ۲۰۱۸ به درخواست آمریکا آزاد شد تا نمایندگی طالبان در مذاکرات صلح را برعهده گیرد.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  عبدالحکیم حقانی (فرد نشسته در عکس)

  عبدالحکیم حقانی متولد ۱۳۳۶ در قندهار و از پشتون‌های درانی از قوم اسحاق‌زی است. گفته می‌شود او تشکیل گروه طالبان هم نقش مهمی داشته است. عبدالحکیم حقانی از سوی رهبر طالبان به عنوان رئیس تیم ۲۱ نفره مذاکره با آمریکا معرفی شد. حقانی قبلا قاضی‌القضات طالبان و از نزدیکان اختر محمد منصور، رهبر سابق طالبان بود که پس از کشته شدن او نامش به عنوان یکی از گزینه‌ها برای رهبری طالبان مطرح بوده است.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  شیر محمد استانکزی

  شیرمحمد عباس استانکزی، متولد ۱۳۳۸ در ولایت لوگر، در شرق افغانستان است. او فارغ‌التحصیل دانشکده نظامی کابل است و در دوران حکومت طالبان، معاون وزیر امور خارجه و مدتی نیز معاون وزیر بهداشت بود. استانکزی مدتی ریاست تیم مذاکره‌کننده طالبان با آمریکا را بر عهده داشت و بعد از آن، عضو شورای رهبری، معاون دفتر سیاسی و معاون تیم مذاکرات در دوحه شد.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  سراج‌الدین حقانی

  اطلاعات دقیقی از محل تولد او در دست نیست و گمان می‌رود بین سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۹ متولد شده باشد. وزارت دادگستری آمریکا با انتشار این تصاویر برای دستگیری او ۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است. سراج الدین فرزند جلا‌ل‌الدین حقانی از رهبران گروه مجاهدین در دوران جنگ علیه شوروی است که تشکیلات خود را داشت. او اکنون معاون هبت‌الله آخوند‌زاده، رهبر طالبان است.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  محمد یعقوب

  در رسانه‌‌های ایرانی این تصویر به عنوان محمد یعقوب، پسر ملاعمر، اولین رهبر طالبان منتشر شده است. او احتمالا متولد سال ۱۳۷۰ و از قوم هوتکی بخشی از "قبیله غل‌زی" و پشتون است. پس از اینکه هبت‌الله آخوند‌زاده در سال ۱۳۹۵ به رهبری طالبان رسید، او به عنوان مسئول کمیته نظامی در ۱۵ ولایت افغانستان و عضو شورای تصمیم‌گیری طالبان تعیین شد و در اردیبهشت ۹۹ به عنوان رئیس کمیسیون نظامی طالبان معرفی شد.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  ذبیح‌الله مجاهد

  یکی از سخنگویان رسمی طالبان است. او در ۱۷ اوت سال ۲۰۲۱ چهره خود را به عموم مردم نشان داد. او پس از دستگیری محمد حنیف در سال ۲۰۰۷ سخنگوی طالبان شد و به‌طور منظم با روزنامه‌نگاران از طریق تماس‌های تلفنی، پیامک، ایمیل، توییتر و پست‌هایش در وبسایت‌های جهادی ارتباط بر قرار می‌کرد. او مسئول تأیید یا رد حملات طالبان در سراسر افغانستان است.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  محمد نعیم وردک

  سخنگوی دفتر سیاسی طالبان حدود چهل سال سن دارد و در پیشاور پاکستان در مطالعات اسلامی به زبان عربی لیسانس گرفته و در دانشگاه اسلامی اسلام آباد تا درجه دکترا در سال ۲۰۱۰ پیش رفته است. او برخلاف شاهین، سخنگوی قبلی بیشتر به زبان عربی و پشتو مسلط است و به زبان انگلیسی تسلط کمتری دارد. افرادی که او را دیده‌اند، می‌گویند وردک "خشک مزاج، کم حرف و بسیار مذهبی" است.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  سهیل شاهین

  از سخنگوی سابق دفتر سیاسی طالبان به عنوان طالب "قلم به‌دست" یا "حنجره طالبان" یاد می‌شود. او نویسنده و شاعر به زبان پشتو است و در دورانی که طالبان کابل را در کنترل داشتند "کابل تایمز" تنها روزنامه انگلیسی زبان پایتخت را مدیریت می‌کرد. شاهین حدود ۵۱ سال پیش در ولایت شرقی پکتیا متولد شده و از قوم "طوطاخیل" و پشتون‌تبار است. او مدتی نیز سرپرست سفارت "امارات اسلامی" افغانستان در پاکستان برعهده داشت.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  مداخله شوروی و طالبان

  پس از مداخله اتحاد شوروی (سابق) در افغانستان، ۹۰ هزار افغان و جنگجویان دیگری از کشورهای عربی در طول دهه ۱۹۸۰ میلادی در پاکستان و با حمایت آمریکا تحت آموزش نظامی قرار گرفتند. در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگ‌های داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را "تحریک اسلامی طلبای کرام" نهادند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  خوشبینی افغان‌ها به طالبان

  طالبان با تبلیغ شعارهای دینی اسلام مانند جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت، پیروان زیادی در افغانستان و پاکستان پیدا کردند. در آغاز مردم افغانستان طالبان خوشبین بودند و گمان می‌کردند، آن‌ها می‌توانند به جنگ‌های داخلی پایان دهند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  پیشروی سریع تا کابل

  طالبان به سرعت مناطقی را در جنوب افغانستان که زیر تسلّط دولت مجاهدین به رهبری برهان‌الدین ربانی بود، اشغال کردند. آن‌ها یک ماه و دو روز پس از اعلام موجودیت، ولایت قندهار و در روز ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۹۶ کابل را هم به تصرف درآوردند. آن‌ها به محض ورود به کابل قتل‌عام را شروع کردند و جنازه محمد نجیب، رئیس جمهور و برادرش را در چهارراه آریانا به نمایش گذاشتند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  پیشروی سریع تا کابل

  طالبان به سرعت مناطقی را در جنوب افغانستان که زیر تسلّط دولت مجاهدین به رهبری برهان‌الدین ربانی بود، اشغال کردند. آن‌ها یک ماه و دو روز پس از اعلام موجودیت، ولایت قندهار و در روز ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۹۶ کابل را هم به تصرف درآوردند. آن‌ها به محض ورود به کابل قتل‌عام را شروع کردند و جنازه محمد نجیب‌الله (تصویر)، رئیس جمهور و برادرش را در چهارراه آریانا به نمایش گذاشتند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  امارات اسلامی افغانستان

  طالبان سپس نام حکومت خود را امارت اسلامی افغانستان گذاشتند و تشکیلات خود را از طریق رادیو اعلام کردند. کشورهای پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی تنها سه کشوری بودند که طالبان را به رسمیت شناختند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  بربریت طالبانی

  حکومت طالبان با رادیو، تلویزیون، موسیقی، نقاشی، مجسمه‌سازی و آثار هنری مخالف بودند و مجسمه‌های بودا در بامیان را که از جمله آثار فرهنگی و باستانی افغانستان بود را منهدم کردند.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  طالبان و زنان

  در دوران طالبان زنان اجازه نداشتند بدون مرد محرم یا بدون حجاب از خانه‌هایشان بیرون بروند. تحصیلات و کار برای زنان ممنوع بود.

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  مجازات اسلامی

  در دوران طالبان مجازات اسلامی سنگسار، قطع دست و اعدام در ملا عام رواج داشت. طالبان مردم را برای ادای نماز، به زور از مغازه‌هایشان به مساجد می‌فرستادند. در نظام طالبان ریش مردان باید بلند می‌بود و موهای سر باید کوتاه می‌بود. (عکس: صحنه‌ای از اعدام یک زن)

• گزارش تصویری؛ با چهره‌های طالبان آشنا شوید

  رابطه طالبان با القاعده

  اسامه بن لادن سرمایه دار سعودی و رهبر شبکه تروریستی القاعده (نفر سمت چپ) یک سال بعد از استقرار طالبان به جلال‌آباد افغانستان رفت. پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ و عدم تسلیم بن‌لادن به آمریکا از سوی طالبان، حمله به افغانستان آغاز شد و دور اول حکومت طالبان فروپاشید.

  نویسنده: محمود صالحی