از سپر با پوست کرگدن تا نذرهای نظامی/ «تعزیه» موزه دائمی می‌خواهد

به گزارش خبرنگار مهر، تئاتر ایران از داشتن موزه‌ای دائمی محروم است و در تمامی حوزه‌های خود با فقدان این مهم مواجه است. البته مجموعه دارانی شخصی وجود دارند که با دغدغه و علاقه‌مندی به تئاتر اسنادی را در این خصوص گردآوری و نگهداری می‌کنند ولی مکانی برای ارائه آن‌ها وجود ندارد.

وجود موزه و ارائه اسناد مختلف علاوه بر ارائه روند و تاریخ تئاتر در ایران، امکان پژوهش و بررسی دوره‌های مختلف تئاتری کشور را میسر می‌کند که متأسفانه مدیریت کلان فرهنگی به این امر توجهی ندارد.

تعزیه نیز به عنوان هنری آیینی از این امر مستثنی نیست و علیرغم اینکه بسیاری از مدیران و مسئولان فرهنگی تعزیه را هنری ملی و مذهبی می‌دانند، تعزیه از داشتن موزه‌ای دائمی محروم است.

از روز سه شنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ اتفاقی خوب اما موقت در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی رقم خورد و آن افتتاح نمایشگاه نسخ و ادوات تعزیه «شبیه حسین (ع)» در گالری ابوالفضل عالی است که در ذیل دومین سوگواره تعزیه خوانی «شبیه حسین (ع)» برگزار شده است.

در این نمایشگاه که با حضور کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، سعید اسماعیلی، توحید معصومی و مرشد محسن میرزاعلی به همراه تعدادی از مدیران حوزه هنری و هنرمندان و فعالان تعزیه افتتاح شد، بخشی از مجموعه نسخ و ادوات تعزیه که توسط مهدی دریایی پژوهشگر، نویسنده و تعزیه‌خوان گردآوری شده در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.

بخشی از نمایشگاه «شبیه حسین (ع)» به البسه تعزیه اختصاص دارد که طی آن لباس‌های تعزیه بازار اراک، لباس‌های دست دوز دوران صفویه و همچنین البسه تعزیه دوران قاجار، پهلوی اول و پهلوی دوم به نمایش گذاشته شده است.

بخش ادوات تعزیه نیز یکی از بخش‌های جذاب و دیدنی این نمایشگاه است؛ از شمشیرها، زره‌ها و کلاه خودهای دست ساز جنگی که وارد تعزیه شده‌اند، سپرهای جنگی از جنس پوست کرگدن که قابلیت ترمیم خود را تنها با قرار گرفتن در آب دارند تا شمشیرها، زره‌ها و کلاه خودهای دست ساز مختص تعزیه که در دوران صفویه و پهلوی اول ساخته شده‌اند و ادواتی که در دوران انقلاب اسلامی ساخته و مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

در بخش ادوات تعزیه نمایشگاه «شبیه حسین (ع)»، شمشیرهایی نظامی نیز در معرض دید قرار گرفته‌اند که توسط نظامیان بازنشسته در دوران قاجار و پهلوی نذر تعزیه و مجالس تعزیه شده‌اند.

نمایش وسایل دراویش که در تعزیه مورد استفاده قرار می‌گیرند، خنجرهای مختلف ایرانی از دوران صفویه و قاجار گرفته تا خنجرها و شمشیرهای روسی و انگلیسی اهدا شده به مجالس تعزیه و ادوات دیگر نظیر ساعد بند از دیگر جذابیت‌های این نمایشگاه است.

در این بخش سر امام (ع) دست ساز از چوب و همچنین عروسک پارچه‌ای شبیه علی اصغر (ع) که هر ۲ متعلق به دوران قاجار هستند و در مجالس تعزیه مورد استفاده قرار می‌گرفتند نیز در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است. ماسک‌های مختلف از جمله شیر، دیو و جن نیز در این بخش نمایش داده شده‌اند.

یکی دیگر از بخش‌های نمایشگاه تعزیه «شبیه حسین (ع)» نیز بخش نسخه‌های تعزیه شامل نسخه‌های «جنگ» و «فرد» و برای مجالس مختلف است. همچنین کتاب‌هایی با موضوع تعزیه و نسخه‌های آن نیز در این بخش ارائه شده است.

مرشد محسن میرزاعلی که از نقالان و تعزیه خوانان فعال و از خاندانی تعزیه خوان است و دبیری دومین سوگواره تعزیه خوانی «شبیه حسین (ع)» را بر عهده دارد، در بخش پایانی افتتاح این نمایشگاه تصریح کرد: تعزیه ما نیازمند به یک موزه دائمی تخصصی است تا ادوات و نسخ که توسط مجموعه داران مختلف گردآوری شده، در آن قرار گرفته و نگهداری شود. امیدوارم هر مدیر و مسئولی که صدای ما را می‌شنود و ارادت قلبی به امام حسین (ع) و دغدغه تعزیه را دارد، در این خصوص ما را کمک و یاری کند.